واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 7198
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
calvus
کومه‏ای‏بارایی که در آن چند برجستگی در جهت فوقانی وجود دارد و به‌تدریج شکل کومه‏ای خود را از دست می‏دهد
تیره‌ای از برگ‌بوسانان، به شکل درختچه و با برگ‌های ساده و متقابل، که پرچم‌ها و گلبرگ‌هایشان بر روی نهنجی فنجانی‌شکل قرار گرفته است
سرده‌ای از گل‌شرابیان با دو گونۀ درختچه‌ای کوتاه و زینتی با پوست معطر و گل‌هایی با بوی شیرین که بومی امریکای شمالی هستند؛ این گیاهان دارای برگ‌هایی ساده با حاشیه‌ای صاف و آرایشی متقابل هستند و گلبرگ‌های آنـها ارغوانی- قهوه‌ای تا قـرمز ماگنولیا‌مانند و همسان با کاسبرگ‌هاست؛ نهنج میوه‌دار آنها گلابی یا تخم‌مرغی است و تعداد زیادی فندقۀ تکدانه‌ای خشک دارد
calyptra
ناحیۀ رأسی بافت مامه‌دانی که براثر رشد طولی هاگ‌رست در آخرین مرحلۀ تکوین پاره و از آن جدا می‌شود و در محافظت از رأس هاگ‌رست جوان نقش دارد
ویژگی گل‌پوشی که کاسه و جام آن به‌صورت کلاهک به یکدیگر جوش می‌خورند و مانند اندامی واحد با هم می‌افتند
مجموعۀ کاسبرگ‌های یک گل * مصوب فرهنگستان اول
calyx splitting
عارضه‏ای که در گیاهان باعث شکافته شدن کاسۀ گل می‏شود
Cam
نگاه کنید به : Camelopardalis
CAM 2
cam belt
نگاه کنید به : timing belt
cam chain
نگاه کنید به : timing chain
خودروِ مجهز به دوربین مخفی که از آن در عملیات مراقبت و تعقیب نامحسوس استفاده میشود
پیستونی که بدنۀ آن تقریباً به‌شکل بیضی ماشین‌کاری‌شده است و براثر انبساط حرارتی به ‌شکل دایره درمی‌آید تا تماس کامل‌تری با بدنۀ سیلندر داشته باشد
بیشینه‌فاصلة میان محور نظری مقره و خطی منحنی که، در حالت بی‌باری، مرکز سطوح برش عرضی مقره را به هم متصل می‌کند
camber 1
انحراف چرخ به درون یا بیرون نسبت به محور قائم آن
camber 2
انحنای مقطع ماهیوار از لبۀ حمله تا لبۀ فرار
camber angle
زاویۀ انحراف به درون یا بیرون چرخ در بخش فوقانی، نسبت به محور قائم آن، که برحسب درجه بیان می‌شود
camber thrust
نیروی جانبی ناشی از غلتش تایر در حالت کجی، که به نیروی کناری تولید‌شده از تایر افزوده یا از آن کاسته می‌شود متـ . نیروی رانش ‌کجی
مربوط به بُن‏لاد
cambiata, nota cambiata
پیکره‏ای چهارنُتی که نُت‌های اول و چهارم آن با بخش مقابل فاصلۀ ملایم ‏می‌سازند و نُت‌های دوم و سوم آن به فاصلۀ سوم از هم نقش نُت‌های گذر یا گریز یا پهلویی را ایفا می‌کنند
فرایند تشکیل بُن‏لاد در گیاهان آوندی
بافتی که به موازات محور طولی گیاه قرار دارد و منشأ رشد ثانوی یا قطری گیاه است
نوار لاستیکی خام با مقاطع ازپیش‌تعیین‌شده و طول متغیر، برای روکش‌کاری تایر
Camelidae
تیره‌ای از راستۀ زوج‏سم‏سانان که جثه‌ای متوسط تا بزرگ دارند با گردن بلند و لاغر و سر کوچک و باریک؛ این جانوران پوزه دارند و لب بالایشان دارای یک شکاف است
Camellia
سرده‌ای درختچه‌ای یا درختی همیشه‌سبز از چائیان با حدود 120 گونۀ پراکنده در شرق آسیا؛ برگ‌های آنها براق و تخم‌مرغی است و گل‌هایشان در حالت خودرو پنج تا هفت گلبرگ دارد که تعداد زیادی پرچم زرد را در بر گرفته‌اند و کاسبرگ‌هایشان هم‌زمان با شکوفایی گلبرگ‌ها میریزد
Camelopardalis, Cam, Giraffe
صورت فلکی کم‏نوری در شمال آسمان، مجاور دو صورت ذات‏الکرسی و برساوش
Camelus bactrianus
گونه‏ای از تیرۀ شتریان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان به رنگ خاکستری-قهوه‏ای و با دو کوهان هرمی و پاهایی سخت و خشن که برای راه‌پیمایی در بیابان‏های صخره‏ای آسیا مناسب است
cameo 1
نگاه کنید به : cameo appearance
cameo 1
نگاه کنید به : cameo appearance