واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 701
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نوعی وول‌آر (wiggler) که میدان مغناطیسی ضعیف‌تری دارد
ابری که تکه‏ها یا برگه‏ها یا لایه‏های آن به شکل موج است؛ این امواج را می‏توان در لایه‏های ابر نسبتاً یکنواخت یا در ابرهایی متشکل از اجزای جداازهم یا به‏هم‏پیوسته مشاهده کرد؛ این اصطلاح عمدتاً همراه با ابرهای پرساکومه‏ای و پرساپوشنی و فرازکومه‏ای و فرازپوشنی و پوشن‏کومه‏ای و پوشنی می‏آید
unequal temperament
هرگونه اعتدال، غیر از اعتدال مساوی
uneven fracture, irregular fracture
شکستی در کانی که خشن و نامنظم است
نوعی رفتگی رویه که در یک سمت بیشتر باشد
uneven-aged forest
جنگلی که اختلاف سن درختان آن بیش از ده سال باشد
uneven-aged stand
توده‌ای که از سه یا چند ردۀ سنی تشکیل شده است
unexplained infertility
ناباروری زوج بدون علت مشخص
جنگلی که به دلایل مختلف، مانند محدودیت قانونی یا اقتصادی یا فنی، امکان بهره‏برداری از آن وجود ندارد
unfolded protein response, UFR, UPR
فعالیت هماهنگ ژن‌های خاصی که پروتئینیارها و پروتئازهای (proteases) مربوط به مرگ برنامه‌ریزی‌شده یا وابسته به شبکۀ درمیان‏یاخته‏ای را در پاسخ به حضور و تجمع پروتئین‌های کژتابیده و واتابیده یا دیگر اشکال ناصحیح پروتئین‌های تابیده در یک یاخته رمزگذاری می‌کند
unfolded state
وضعیتی که در آن دستۀ پرشماری از مولکول‌ها که ازنظر ساختار فضایی با یکدیگر متفاوت‌اند به‌سرعت به یکدیگر تبدیل می‌شوند
متضادهایی که تضادشان یکی از دو شق تقابل است
ungrammatical
ویژگی جمله‏ای که با قواعد دستور زبان مطابقت ندارند متـ . نادستوری
بلوری دوشکست که در راستایی خاص فاقد ویژگی شکست دوگانه است
حالت تنشی که در آن فقط یکی از تنش‌های اصلی غیرصفر است
گونه‏ای از تیرۀ گربه‏ایان و راستۀ گوشت‌خوارسانان که دارای ماهیچه‏های سینه‏ای و دست‌های کوچک و دم ضخیم برای حفظ تعادل است
ویژگی مادگی یا تخمدانی ساده‌ با یک برچه
نوعی پخش پیام که در آن برای هر گیرنده مسیر منحصربه‌فردی اختصاص داده شود
unicline
نگاه کنید به : monocline
unicompartmental knee arthroplasty
جایگزین کردن قسمت داخلی یا خارجی مفصل زانو با مواد دیگر
Unicorn
نگاه کنید به : Monoceros
Unicorn
نگاه کنید به : Monoceros
unicyclic graph
گراف همبندی که تنها یک دور دارد
unidentified reading frame, unassigned reading frame, URF
توالی ژن‌مانند با رمزه‌های آغاز و پایان صحیح و کارکرد ناشناخته متـ . خوانۀ ناشناخته
unidirectional vertical wind shear, rectilinear wind shear
وضعیتی که در آن جهت بُردار چینش قائم باد با ارتفاع تغییر نمی‌کند
توانایی دستیابی به انواع پیام صوتی، کوته‏پیام، دورنگار و پیام‏نگار ازطریق افزاره‏های مستقل نظیر تلفن همراه و رایانۀ همراه و رایانۀ شخصی که به پروندۀ صوتی تبدیل و ارائه می‏شود
unified messaging 2
unified messaging 2
unified messaging 3
unified messaging service, unified messaging 2
خدمات عرضه‏کنندۀ پیام‏رسانی جامع متـ . پیام‏رسانی جامع 2