واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3270
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
technology dissemination
در دسترس قرار دادنِ برنامه‌ریزی‌شدۀ یک فنّاوری
ارزیابی میزان تناسب یک فنّاوری با یک سازمان یا کشور
پیاده‌سازی و جذب و عملیاتی کردن فنّاوری برای ارتقای کیفیت و بهره‌وری و سود بیشتر
technology identification
آگاهی یافتن از جنبه‌های گوناگون کلیۀ فنّاوری‌های موجود در حوزۀ تخصصی مربوط و تعیین مشخصات و ویژگی‌های هریک
technology implementation
تبدیل فنّاوری دریافتی به فنّاوری مفید و سودمند با ایجاد تغییراتی در آن از جمله در طراحی فرایند و آموزش کارکنان و تغییر ساختار فرهنگی و بازسازی سازمانی و افزایش بهره‌وری از طریق توسعۀ نظام ارزش‌گذاری کیفی دستمزدها
مجموع کاربران یک محصول یا فنّاوری در یک زمان معین متـ . پایگاه تثبیت‌شدة محصول product installed base
مجوز بهره‌برداری از یک فنّاوری که سازمانی در طی یک مبادلۀ تجاری و تحت شرایطی در اختیار به سازمان دیگر می‌گذارد
مبادلۀ تجاری امتیاز فنّاوری
خرید امتیاز فنّاوری از مالک آن
فروش امتیاز فنّاوری به متقاضی آن
technology life cycle
مجموعۀ تغییرات متوالی و مستمر یک فنّاوری از مرحلۀ شکل‌گیری تا مراحل اوج و منسوخ‌ شدن آن
technology management, management of technology, MOT
حوزه‌ای میان‌رشته‌ای که هدف آن برنامه‌ریزی و توسعه و پیاده‌سازی توانمندی‌های فنّاورانه برای شکل‌دهی و دستیابی به اهداف عملیاتی و راهبردی یک سازمان است
technology monitoring
شناسایی و ارزیابی پیشرفت‌های فنّاورانه برای حفظ جایگاه رقابتی
از رده خارج شدن یک فنّاوری در پی ورود یک فنّاوری بهتر
technology protection
جلوگیری از انتشار ناخواستۀ فنّاوری به‌کاررفته در محصولات و نظام‌های تولید از طریق ثبت اختراع و حفظ منابع انسانی و اعطای امتیاز و مانند آن برای اطمینان از انحصاری ماندن آن
پاسخی فنّاورانه ناشی از گسترش مرزهای دانش که به دنبال شناسایی مشکل برای ارائة راه‌حل است
technology readiness level
← ساف
برنامه‌ای که در آن برای دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت فنّاوری‌های مناسب به ‌کار گرفته می‌شود
technology selection
تعیین اولویت‌های فنّاوری براساس اهداف کلان یا نیازهای سازمان یا صنعت یا کشور
technology spillover, spillovers
انتقال غیررسمی و غیرتجاری و ناخواستۀ دانش یا فنّاوری از سازمان یا کشوری به سازمان یا کشور دیگر
مسیری که یک شاخۀ خاص از فنّاوری در جریان تکامل خود، طی می‌کند
technology transfer office, TTO
سازمانی در داخل یک پژوهشگاه دولتی یا دانشگاه با هدف پر کردن فاصلة میان پژوهش و نوآوری از طریق مدیریت دارایی‌های فکری
technology transfer, transfer of technology, TOT
انتقال دانش و مهارت‌ها و روش‌ها و امکانات تولیدی مرتبط با یک فنّاوری خاص برای ایجاد توانمندی‌های مشابه مبدأ در مقصد
برآورد ارزش یک فنّاوری به‌نحوی‌که مورد توافق طرفین دریافت‌کننده و واگذارکننده باشد و موجب انتقال فنّاوری شود
technology-based training
نوعی آموزش که در آن از فنّاوری‌های گوناگون ارتباطی، مانند پخش ماهواره‏ای، رادیو و تلویزیون، وب و اینترنت، برای ارائۀ محتوای آموزشی استفاده می‌شود اختـ . آفَن TBT
technology, technologie (fr.)
تجهیزات و روش‌های علمی که در حیطۀ خاصی به کار برده شود
خزشی آهسته بر روی یک گسل
چرخۀ مربوط به نیروهای دخیل در زمین‏ساخت یا ساختارها و عوارض ناشی از این نیروها
برهنه شدن توده‌های زیرین، مانند پی‌سنگ یا سنگ‌های پرقوام دیگر، براثر حرکت لایة چینه‌دار روی آن
زمین‌لرزة ناشی از آزاد شدن انرژی انباشته‌شده براثر دگرشکلی زمین‌ساختی