واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3270
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نیروی ربایشی یا رانشی میان دو ذره یا دو جسم هرگاه هیچ اثر پیرامونی دیگری وجود نداشته باشد
two-by-one seating, 2+1 seating
چینش عرضی صندلی‌ها در وسایل نقلیۀ عمومی به‌نحوی‌که در هر ردیف دو صندلی در یک سوی راهرو و یک صندلی در سوی دیگر آن قرار ‌گیرد
two-by-two seating, 2+2 seating
چینش عرضی صندلی‌ها در وسایل نقلیۀ عمومی به‌نحوی‌که در هر ردیف دو صندلی در هر سوی راهرو قرار گیرد
نظریه‌ای که براساس آن جرم سکون نوترینو و پادنوترینو هر دو صفر است و اسپین نوترینو همیشه با جهت حرکت آن پادموازی و اسپین پادنوترینو با جهت حرکت آن همسو است
two-condition code
کد ارائه‌دهندۀ اطلاعات دودویی
two-dimensional flow
شارشی که سرعت هر نقطة آن تابعی از دو مختصة مکانی است
چَفته‌ای که اتصال آن به پاکار در دو سرِ چَفته از نوع اتصال مفصلی (hinged joint) است
two-independent-sideband transmission
انتقال امواج رادیویی با استفاده از نشانک/ سیگنال حامل و دو کنارباند مستقل که به‌طور جداگانه قابل مدوله‌سازی هستند
two-leg moorings,span moorings, two-arm moorings
نوعی مهار که در آن دو لنگر به یکدیگر متصل شده‌اند و دهانۀ آنها را یک هرزگرد و زنجیر به شناور وصل می‌کند
تصمیمی که هم برای تحقق اهداف داخلی و هم اهداف خارجی اتخاذ ‌شود
ابزاری دونفره متشکل از دو قلاب لولاشدۀ نوک‌تیز و دو دسته برای بیرون کشیدن یا جاگذاری ریل‌بند که هر دستۀ آن در دستان یک نفر قرار می‌گیرد متـ . تراورس‌گیر دونفره
مادۀ پوششی دوجزئی با عمر کوتاه که پیش از استفاده، دو جزء آن باید به نسبت معین با هم مخلوط شوند
two-piece can
قوطی‌ای که بدنه و ته آن یکپارچه است، اما درِ آن جداست
two-sided weaving section
محدودۀ ضربدری که در آن خودروهای ورودی به بزرگراه از سمت راست وارد می‌شوند و خودروهای خروجی از سمت چپ خارج می‌شوند یا برعکس
کاشتینه‌ای دندانی و درون‌استخوانی که در جراحی نخست در مجاورت محل کاشت قرار می‌گیرد و در جراحی دوم به پایه متصل می‌شود
two-storeyed
ویژگی جنگلی که دو لایه تاج‌پوشش دارد
two-term tradition
روالی که در آن تصدی مقام ریاست‌جمهوری حداکثر به دو دورۀ متوالی محدود می‌شود
two-time
نگاه کنید به : double team
موتوری که هر سیلندر آن دو سوپاپ دارد
two-way alternate communications
انتقال ناهم‌زمان و دوسویۀ داده در یک مجرای انتقال
انتقال داده یا صوت به‌طوری‌که پایانه‌های فرستنده و گیرنده بتوانند آنها را هم‌زمان ارسال و دریافت کنند
two-way communications, half-duplex communications
ارتباط میان دو ایستگاه به‌نحوی‌که هر دو قادر به دریافت و ارسال پیام باشند
نوعی پی‌جو که به کاربر امکان می‌دهد تا برای فرستندۀ پیام اعلام وصول یا پاسخ بفرستد
two-way simultaneous communications, both-way simultaneous communications
انتقال هم‌زمان و دوسویۀ داده در یک مسیر انتقال
two-wire transmission/ two wire transmission
انتقالی که ازطریق دو سیم صورت می‌گیرد، مانند زوج‌سیم تابیده در حلقۀ دسترسی (access loop)
two's complement, complement on two
مکملی که برای هر عدد دودویی، با افزودن یک به مکملِ یک آن به دست می‌آید
txn
نگاه کنید به : traction 3
tympan
نگاه کنید به : tympanum 1
فضای خالی میان گوش بیرونی و درونی متـ . حفرۀ صُماخ، صُماخ تبیره tympanum گوش میانی middle ear
tympanic membrane, eardrum, tympanum
پردۀ نازکی بین مجرای گوش و حفرۀ صماخی متـ . پردۀ صماخ