واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 6668
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
sand spreader, spreader 1
دستگاهی برای پاشیدن خاک سنگ بر ‌روی آسفالت تازه برای جلوگیری از چسبندگی
انباشته‏ای از ماسه، مشابه یک آتشفشان کوچک یا تل آتشفشانی کوچک که به‌وسیلۀ خروج ماسۀ مرطوب به سطح رسوبات ایجاد می‌شود
← آب‌سنگ ماسه‌ای
فرایندی سایشی برای آماده کردن سطح پیش از بازپوشانی
پاشیدن ماسه ازطریق فشار هوا در حین حرکت که روشی است برای افزایش چسبندگی بین چرخ درحال‌حرکت و ریل
کاغذ چغری که با یک سایا (abrasive) مثل گارنت یا سیلیسیم‌کاربید یا‌ آلومینیم‌اکسید پوشانده می‌شود و برای صاف کردن سطح به کار می‌رود
باد شدیدی که شن را در هوا حمل می‌کند
sandwich beam, flitch beam, flitch girder
تیری که از لایه‏های چوبی و فلزی ساخته شده باشد
همتافتی که در آن یون فلز واسطه بین دو لیگاند مسطح قرار می‌گیرد و با آنها ازطریق چگالی الکترون پی تشکیل پیوند می‌دهد
Sanger sequencing, Sanger's method, dideoxy method, dideoxy mediated chain termination technique
روشی برای توالی‌یابی دِنا مبتنی بر ساخت تک‌زنجیرۀ دِنا متـ . روش زی‌مایه‌ای، روش آنزیمی enzymatic method، روش پایانش زنجیری chain termination method، توالی‌یابی دی‌دی‌اکسی dideoxy sequencing، توالی‌یابی زی‌مایه‌ای دِنا، توالی‌یابی آنزیمی دِنا enzymatic DNA sequencing
Sanger's method
نگاه کنید به : Sanger sequencing
sanitaion felling
نگاه کنید به : sanitation cutting
sanitary cutting
نگاه کنید به : sanitation cutting
sanitary earthenware
نوعی افزار بهداشتی که از رُس سفیدپخت‌ (white-firing clay) ساخته می‌شود، اما معمولاً آن را با لعاب رنگی می‌پوشانند
sanitary felling
نگاه کنید به : sanitation cutting
نوعی خاک‌چال برای پسماندهای غیرخطرناک که در آن پسماندها در لایه‌هایی گسترده و فشرده می‌شوند و در انتهای هر روزِ کاری با مواد مناسب پوشانده می‌شوند
sanitation cutting, sanitation felling, sanitary cutting, sanitary felling
برداشت درختان مرده یا صدمه‌دیده یا آسیب‌پذیر برای جلوگیری از گسترش آفات و بیماری‌ها و بهبود بهداشت جنگل
Santalaceae
تیره‌ای از صندل‌سانان درختچه‌ای و علفی و درختی نیمه‌انگلی با حدود 38 سرده و بیش از 400 گونه که در نواحی گرمسیری یا معتدل می‌رویند؛ در برخی از سرده‌ها برگ‌های غیرمنقسم و معمولاً متناوب به ساختارهایی فلس‌مانند تبدیل شده است؛ برگ‌های سبز آنها مقداری سبزینه دارد که به آنها امکان ساخت غذا را می‌دهد، اما این گیاهان مقداری از آب و مواد غذایی مورد نیاز خود را ازطریق اندام‌های مکنده (haustoria) از میزبان تأمین می‌کنند؛ اکثر صندلیان انگل‌‌ریشه‌ای، ولی برخی از آنها انگل‌ساقه‌ای هستند و بیشتر آنها گل‌های کوچک و ناپیدای یکجنسی یا دوجنسی دارند
راسته‌ای از گیاهان گل‌دار با گونه‌هایی اغلب انگلی یا نیمه‌انگلی که در همۀ نقاط جهان به‌ویژه در نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری می‌رویند
Santalum
سرده‌ای نیمه‌انگلی از صندلیان با حدود ده گونه که معروف‌ترین آنها همان صندل واقعی یا صندل سفید با چوب معطر است؛ گونه‌های این سرده در سرتاسر جنوب شرقی آسیا و جزایر جنوبی اقیانوس آرام پراکنده است
SAP
هرنوع پوسیدگی که به برون‌چوب محدود میشود
تیره‌ای از افراسانان با حدود 135 سرده و 1600 گونه که عمدتاً در نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری مرطوب به‌ویژه در نواحی گرمسیری امریکا فراوان یافت می‌شوند؛ گونه‌های آنها درختی و درختچه‌ای و بالارونده و علفی پیچنده است
راسته‌ای از دولپه‌ای‌های غالباً چوبی با برگ‌های مرکب یا کنگره‌دار و جام پرگلبرگ
sapling 1
درخت جوانی بزرگ‌تر از شَل و دارای قطرِ برابر سینۀ حداکثر ده سانتی‌متر که شاخه‏های پایین خود را از دست داده باشد
مجموعه‏ای از درخت‌های جوان که قطرِ برابر سینۀ آنها حداکثر ده سانتی‌متر باشد
sapling 3
نهال کوچک و جوانی با ارتفاع کمتر از دو متر و فاقد تنه به‌گونه‌ای‌که سراسر ساقۀ آن تا خاک دارای شاخه باشد
مجموعه‏ای از نهال‌های جوان کوتاه‏تر از دو متر
sapling 5
درخت جوانی که قطر برابر سینۀ آن کمتر از ده سانتی‌متر باشد
واکنشی شیمیایی که در آن یک باز یا چربی یا اسید چرب به صابون تبدیل می‌شود