واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1488
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
← خطای بنیادین اِسناد
حجمی از وسایل نقلیه که بیشتر از ظرفیت معبر باشد
over run
نگاه کنید به : stopway
over spray, drift 1
آن مقدار از بخش جامد مادۀ پوششی افشانده‌شده‌ای که به‌ جای سطح مورد نظر به سطوح مجاور چسبیده باشد
over time
نگاه کنید به : extra time
بازدیدکننده یا مسافری که شب در مقصد اقامت می‌کند
over-pressure relief valve
over-the-ear hearing aid
over-the-horizon radar
راداری که با استفاده از پدیده‌های بازتابی و شکست امواج، بُرد رهگیری خود را به فراتر از خط دید گسترش می‌دهد
over-the-shoulder shot, OSS
نمایی از پشت بازیگر که معمولاً شامل بخشی از سر و شانۀ اوست و فرد روبه‏رو یا آنچه را در مقابل بازیگر قرار دارد، نشان می‏دهد
ویژگی فرد دچار پرفعالیتی
فعالیت مفرط و همراه با بی‌قراری که ممکن است با شیدایی و اضطراب ارتباط داشته باشد و عمدتاً ضعیف‌تر از بیش‌فعالی است
پیرش در دما یا مدت‌زمانی فراتر از آنچه برای کسب خواص بیشینه یا بهینه لازم است
overall diameter, outside diameter
قطر تایر بادشده، از سر آج یک سمت تایر تا سر آج سمت دیگر، بدون اعمال بار
overall fast wear
رفتگی زودهنگام و یکنواخت در سرتاسر تایر
overall mean
نگاه کنید به : grand mean
overall travel speed, journey speed
سرعتی در قسمت مشخصی از راه که برابر است با مسافت آن قسمت تقسیم بر مدت‏زمان صرف‏شده
overall trip speed
نگاه کنید به : cycle speed
قرار دادن ماده در معرض دمایی بیشتر از دمایی که سازنده توصیه کرده است یا در مدتی طولانی‏تر از زمان توصیه‏شده
در حالت بَرهمایی مرکزی، وضعیتی که در آن لبۀ بُرندۀ دندان‌های قدامی فک بالا لبۀ بُرندۀ دندان‌های قدامی فک پایین را می‌پوشاند متـ . هم‌پوشانی عمودی vertical overlap
فرایندی در نواختن سازهای بادی که در آن با افزایش شدت دمیدن، منطقۀ صوتی بالاتر حاصل می‌شود و بسامد پایگی نتِ درحال‌اجرا به بسامدِ هارمونیک‌های (harmonics) بالاتر می‌رسد
overbooking, oversale
ذخیرۀ جا بیش از ظرفیت یک پرواز برای جبران عدم ‌حضور مسافر یا ذخیره‌سازی‌های مکرر
سرچری پیوستۀ چهارپایان از برگ‌ها و سرشاخه‌های پوشش گیاهی چوبی
overburden, overlying matrix
خاک یا شنی که روی لایه‌های باستانی را پوشانده است
نوعی لباس گرم که نظامیان در فصل سرما بر روی لباس‌های دیگر می‏پوشند و بالاتنه را می‏پوشاند
نوعی فرایند پوشانش که در آن پوشش پلاستیکی وسیع‌تر از زیرآیند (substrate) است و با پوشش‌رانی (extrusion coating) یا لایه‌بندی ایجاد می‌شود
overconfidence effect
اعتماد بیش از اندازۀ فرد به توانایی‌های شناختی و قضاوت و استدلال شهودی خود
خصوصیت یک سری توانی که دنبالۀ مجموع‌های جزئی آن دارای زیردنباله‌ای است که با حوزه‌ای بزرگ‌تر از حوزۀ همگرایی سری همگرا است
وجود اعضایی در جامعۀ چارچوب که در جامعۀ هدف نباشند
overcritical binding
انرژی بستگی فوق‌العاده زیادی که به تولید خودبه‌خود الکترون ـ پوزیترون می‌انجامد