واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1488
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
از میان برداشتن یا خنثی‌سازی کامل موانع
پزشکی که در رشتۀ زایمان‏پزشکی تخصص دارد
شاخه‏ای تخصصی از علم پزشکی که به مسائل مربوط به مراقبت‌های پزشکی از زنان در هنگام آبستنی و زایمان و دورۀ شش‌هفته‏ای پس از زایمان می‌پردازد
عدم حضور عمدی گروهی از نمایندگان مجلس در هنگام رأی‏گیری، به‌قصد از اکثریت انداختن مجلس و جلوگیری از تصویب لایحه یا طرح
استفادۀ سامانمند از عدم حضور عمدی گروهی از نمایندگان در هنگام رأی‌گیری به‌عنوان یک حربه
obstructionist
فردی که اقدام به نصاب‏شکنی کند
obstruent
در آواشناسی و واج‏شناسی، مشخصۀ آوایی که تولید آن با نوعی گرفتگی در مسیر جریان هوا همراه است متـ . نارسا non-sonorant
ویژگی حاشیه‌های رأسی یا قاعده‌ای تقریباً راست با زاویۀ تقاطع بیش از 90 درجه
obtuse angle
زاویۀ بیشتر از 90 درجه
در منطق سنتی، نوعی استنتاج بی‌واسطه که یک گزاره را به گزاره‌ای هم‌ارز تبدیل می‌کند که موضوع آن همان موضوع گزارة اصل و محمول آن نقیض گزارة اصل است و با آن در کمّ یکسان و در کیف مختلف است متـ . عدول محمول
OC 2
نگاه کنید به : oral communication
OC 3
نگاه کنید به : oxygen cutting
occidentalism
گرایش به شیوه‌ها و مظاهر فرهنگی و اجتماعی کشورهای غرب اروپا و امریکای شمالی
occipital plane
سطح خارجی استخوان پسِ‌‌سری که در بالای خط پسِ‌‌سری فوقانی قرار گرفته است
ناحیه‌ای که در محدودۀ قسمت صدفی استخوان پسِ‌سری قرار دارد
occipitoanterior position, occiput anterior position
وضعیت جمجمه‏ایِ جنین به‌صورتی‌که استخوان پسِ‌سری به حالت قدامی در سمت راست یا چپ لگن مادر قرار گیرد
occipitoposterior position, occiput posterior position
وضعیت جمجمه‏ایِ جنین به‌صورتی‌که استخوان پسِ‏ِسری به حالت خلفی در سمت راست یا چپ لگن مادر قرار گیرد
occipitotransverse position, occiput transverse position
وضعیت جمجمه‏ایِ جنین به‌صورتی‌که استخوان پسِ‌سری به حالت عرضی در سمت حفرۀ خاصره‏ای راست یا چپ لگن مادر قرار گیرد
occiput anterior position
occiput posterior position
occiput transverse position
تماس‌ دندان‌های‌ فک‌ پایین‌ با دندان‌های‌ فک‌ بالا متـ . برهم‌ آمدن‌
هر چرخند یا کم‌فشاری که در آن فرارفت دما کم بوده یا وجود نداشته باشد
مرحله‌ای واپسین در عمر وافشاری که در آن جبهۀ هم‌رسیده شکل گرفته باشد و سامانه به‌تدریج ضعیف شود
← جبهۀ هم‌رسی
مربوط به سطح بَرهمایی
نوعی پوسیدگی که از سطح بَرهمایی دندان‌ها شروع می‌شود متـ . پوسیدگی بَرهمایشی
تماسی که از برخورد سطوح جوندۀ دندان‌های پایین و بالا در هنگام بستن فک به وجود می‌آید متـ . تماس سطح جونده
occlusal surface
سطح فوقانی دندان‌های خلفی فک پایین و سطح تحتانی دندان‌های خلفی فک بالا که در حالت بَرهمایی با یکدیگر تماس دارند متـ . سطح جونده masticatory surface
occlusion 1
تعامل اجزای دستگاه جونده در هنگام قرار گرفتن دندان‌های بالا و پایین بر روی هم