واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 5385
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
کل جریان عبوری از نقطه‏ای در یک دورۀ زمانی معین تقسیم بر تعداد روزهای آن دوره متـ . میانگین شارش‏روزانه
معیاری برای نشان دادن تغییر وزن دام در طول رژیم غذایی آزمایشی
تعداد متوسط وسایل نقلیۀ عبوری از نقطه‏ای مشخص در طول یک شبانه‏روز
average day
روز غیرتعطیل هفته که بیانگر حجم تردد معمول در آن مکان باشد
average fleet performance
نگاه کنید به : mean fleet performance
average food service check
عددی که از تقسیم درآمد حاصل از فروش یک نوبت یا دوره عرضۀ غذا بر تعداد مهمانان در همان نوبت یا دوره به دست می‌آید
average freight rate assessment maximum
نگاه کنید به : aframax
average molecular weight
average travel speed
نگاه کنید به : space mean speed
average trip expenditure
جمع کل مخارج بازدیدکنندگان تقسیم ‌بر تعداد بازدیدها در هر محل
average trip length
نسبت مجموع مسافت‌های طی‌شده توسط مسافر به تعداد سفرها
average vehicle ridership, AVR
نسبت کل مسافران همۀ شیوه‌های حمل‌ونقل در محدوده‌ای معین و در بازۀ زمانی مشخص به تعداد سفرهای انجام‌شده با خودروهای شخصی در همان محدوده و در همان زمان
average velocity
نسبت بُردار جابه‌جایی به زمان سپری‌شده
میانگین مسافت‌های طی‌شده در کل عملیات داربَری یک محدوده
میانگین شیب‌های مختلف کل خط داربَری
averaged planetary index
نگاه کنید به : AP index
احساس ضرورت اجتناب و دوری گزیدن از یک فرد یا شی‏ء یا موقعیت
گونه‏ای رفتاردرمانی که در آن بیمار برای اجتناب از رفتار یا نشانه‏های ناخوشایند ازطریق مرتبط کردن آنها با تجارب دردناک شرطی می‏شود
اعمالی که یک اندامگان را از شیء یا اندامگان دیگر که خطرناک و زیان‌آور به نظر می‌رسد دور می‌کند
شیوه‏ای برای رؤیت اجسام کم‏نور که در آن به جای نگاه کردن مستقیم به شیء، از پهلو به آن نگاه می‌کنند
جانوران مهره‏داری که همگی ازطریق تخم‏گذاری زادآوری می‌کنند و بدنشان با پر پوشیده شده و اندام‌های جلوی آنها تبدیل به بال شده است
گیرانۀ تک‌قطبی افزوده‌ای که الکترود مثبت آن به پای چپ متصل می‌شود متـ . گیرانۀ افزودۀ پا، اشتقاق پا، گیرانۀ پا
علم و فنّاوری پرواز و صنایع مربوط به آن
← پیش‌بینی هواپیمایی وضع هوا
aviation medicine, flight medicine
شاخه‌ای از پزشکی که به ایمنی و سلامت جسمی و روانی خدمة پرواز و مسافران هواگرد می‌پردازد متـ . پزشکی هوافضا aerospace medicine
← هواشناسی هوانوردی
پیش‌بینی وضع هوا در سطح و فرازهای گوناگون در یک دورۀ زمانی معین برای مقاصد هواپیمایی متـ . پیش‌بینی هواپیمایی aviation forecast
Avicennia
سرده‌ای از حرّائیان درختی کوچک با حدود یازده گونه با برگ‌های متقابل خاکستری و گل‌های کوچک و منظم و کاسه و جام هم‌پوش و تخمدان فوقانی متـ . سینا
Avicenniaceae
تیره‌ای از نعناسانان درختی یا درختچه‌ای با یک سرده و حدود یازده گونه که در نواحی میان‌کِشَندی دریا در نزدیکی پایرودها (estuaries) می‌رویند و دارای ریشه‌های هوایی هستند متـ . سینائیان