واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 5385
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
autogenic 2, succession 2
ویژگی یک جمعیت گیاهی که در نتیجۀ عواملی، مانند سایه‏اندازی یا تولید هوموس، جانشین جمعیت گیاهی دیگری می‏شود
autogenic succession
جانشینی پیاپی یک بوم‌سازگان یا گونه با بوم‌سازگان یا گونۀ دیگر براثر فرایندهای داخلی و تغییرات درونی زیستگاه
autogenous combustion, autothermic combustion
احتراقی که در آن گرمای ناشی از سوختن مواد آلی لجن برای تبخیر رطوبت موجود و تداوم احتراق کافی است و جز برای شروع، نیازی به سوخت کمکی نیست
autogenous electrification
جمع شدن بار الکتریکی در یک جسم براثر اصطکاک بین جسم و محیط اطراف ‏آن
autogenous graft
نگاه کنید به : autograft
autogenous temperature
دمای تعادل در احتراق لجن که در آن حرارت تولیدی با اُفت حرارت برابر است و سبب میشود که احتراق به‌صورت خوددوام انجام ‌شود
autograft, autologous graft, autoplastic graft, autogenous graft
پیوندینه‌ای از بخشی از بدن فرد به بخش دیگری از آن
autographed edition
نگاه کنید به : signed limited edition
autographed edition
نگاه کنید به : signed limited edition
autoguider 1
رهگیری در تلسکوپ که به‌طور خودکار ستارۀ راهنما را دنبال می‌کند
autoguider 2
هدایتگری که با ارسال نشانک‌ها/ سیگنال‌های هدایتی به سامانۀ حرکتی تلسکوپ، دنبال‌ کردن خط سیر ستارۀ راهنما را امکان‌پذیر می‌سازد
وسیله‏ای که با ملخ حرکت می‌کند و چرخانۀ اصلی آن مانند آسیاب بادی با باد به چرخش درمی‌آید؛ این وسیله قبل از بالگَرد اختراع شده است
autoignition/ auto-ignition, automatic ignition, self-ignition 1, spontaneous ignition
گیرش خودبه‌خود مخلوط سوخت و هوا در سیلندر موتورهای درون‌سوز، ناشی از گرمای حاصل از تراکم بسیار یا وجود کربن داغ
autoinduction
افزایش فعالیت کبدی در نتیجۀ مصرف برخی از داروها که سبب افزایش زی‌مایه می‌شوند
autoinhibition
سرکوب فعالیت‌های زی‌مایه توسط بخشی از ساختار خودش
autoionization 1
واکنشی که در آن دو مولکول یک ماده با هم واکنش می‏دهند تا دو یون حاصل شود
autoionization 2
← اثر اوژه
دستگاه هدایت پرواز خودکار که قادر است هواپیما را بدون دخالت خلبان در شرایط دید طبیعی نامساعد بر روی باند پرواز بنشاند
autologous graft
نگاه کنید به : autograft
زی‌مایه‌‌ها/ آنزیم‌های درون‌زادی که با تخریب بعضی اجزای موجود در ساختار یاخته موجب خودکافت آن می‌شوند متـ . زی‌مایۀ خودکافتی autolytic enzyme
[زیست‌شناسی-میکرب‌شناسی] کافت یاخته در اثر خودکافتینه‌های آن [علوم و فنّاوری غذا] تجزیۀ یاخته‏ها و بافت‌ها به‌وسیلۀ زی‏مایه‏ها/ آنزیم‌های داخلی آنها که در پی آسیب‏دیدگی یا مرگ یاخته‏ها به وقوع می‏پیوندد
← خودکافتینه
بوفه‌ای که در آن مشتریان می‌‌توانند با انداختن سکه‌ در شکاف دستگاه، در شیشه‌ای آن را باز کنند و غذای خریداری‌شده را بردارند
automated banking machine
automated banking machine
automated call distribution system
automated call distribution system
automated cartography
نگاه کنید به : digital cartography
automated fingerprint identification system
رایاسامانه‌ای که میلیون‌ها اثرِانگشت را برای شناسایی اهداف، نگهداری و مقایسه می‌کند اختـ . سامانۀ خوشان AFIS
automated guided transit, AGT
دستۀ بزرگی از سامانه‌های حمل‌ونقل ریلی که بدون راننده و تمام‌خودکار هستند و می‌توان آنها را از راه دور هدایت کرد