واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1947
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نوعی خوردگی فلزمذاب که در آن جیوه فلز مذابِ خورنده است
انحلال یا نازک شدن لوله‌های دیگ بخار که بیشتر در نواحی تحت تنش رخ می‌دهد و ناشی از غلظت بیش‌ازحد چنگاله‌های نمک سدیمی است که در مدتی طولانی برای واپایش حلاّلیت رسوب به کار رفته است
نوعی خوردگی موضعی در سطح فلز که به‌صورت نقطه یا حفره ظاهر می‌شود
نوعی خوردگی تسریع‌شده که در دمای بالا و در تماس با گازهای حاصل از احتراق نفت کوره که مقدار وانادیم موجود در آن بالاست، حاصل می‌شود
نوعی خوردگی که براثر مواد خورندۀ موجود در رسوب خاکستر سوخت مذاب رخ می‌دهد
نوعی خوردگی براثر رسوب خاکستر مذاب حاصل از سوخت‌های حاوی وانادیم که سبب انحلال لایه‌های محافظ اکسیدی و نفوذ سریع اکسیژن و دیگر گازهای حاصل از احتراق به سطح فلز میشود
dry corrosion
← خوردگی گازی
waterline attack
نوعی خوردگی که در آن مرز میان جدارۀ لوله یا ظرف فلزی و شارۀ درون آن هم‌زمان تحت تأثیر پیل اختلاف‌دَمشی (differential aeration cell) و خوردگی شیاری قرار می‌گیرد
hot corrosion
خوردگی فلز در نتیجۀ تأثیر مشترک اکسایش و واکنش با ترکیبات گوگردی یا سایر آلودگی‌ها، از قبیل کلریدها، که باعث ایجاد نمک مذاب بر روی سطح فلز می‌شود
نوعی خوردگی برق‌شیمیایی/ الکتروشیمیایی که به‌ دلیل اختلاف غلظت اکسیژن و همچنین رطوبت و نمک موجود در خاک اتفاق میافتد
نوعی خوردگی دوفلزی که در لوله‌های مدفون در زمین به دلیل اختلاف در پ.هاش و اندازه و دانه‌بندی و ترکیبات شیمیایی نوع خاک ایجاد می‌شود
تخریب یک ماده در دمای بالا و تحت خلأ که درنهایت به زوال ماده به‌صورت تبخیر یا تصعید می‌انجامد
in vivo corrosion
خوردگی وسایل اَرتا‌پزشکی یا کاشتینه‌های پزشکی در بدن براثر سیالات خورندۀ موجود در بدن متـ . خوردگی‌درون‌تنی
internal corrosion
نوعی خوردگی که در جدارۀ داخلی لوله و در تماس سیال عبوری با لوله رخ می‌دهد
marine corrosion, seawater corrosion
خوردگی تجهیزات و سازه‌های فلزی و بتنی در دریا و مناطق ساحلی
نوعی خوردگی موضعی که در آن یک برآمدگی زگیل‌مانند بر روی سطح ایجاد می‌شود
high-temperature corrosion
خوردگی فلز براثر قرار گرفتن در معرض گازهای اکسیدکننده در دمای بالا و درنتیجه واکنش مستقیم در مجاورت برق‌کاف متـ . اکسایش دمابالا high-temperature oxidation
thermogalvanic corrosion
نوعی خوردگی که براثر اختلاف دمای دو نقطه از سطح یک فلز در یک برق‌کاف رخ می‌دهد
bimetallic corrosion, galvanic corrosion, displacement corrosion
خوردگی یک فلز به دلیل اتصال الکتریکی آن با یک فلز نجیب‌تر، در یک برق‌کاف
deposit corrosion, deposit attack
نوعی خوردگی که در زیر یا اطراف یک رسوب ناپیوسته بر سطح فلز به وجود می‌آید
نوعی خوردگی به‌صورت رشته‌های کوچک و پراکنده که در زیر پوسه‌ها (film) و پوشش‌های غیرمقاوم به وجود می‌آید
نوعی خوردگی که در زیر پوشش‌های معیوبی که به قطعه نچسبیده است، رخ می‌دهد
نوعی خوردگی موضعی در دیوارۀ لوله‌های نفت خام براثر شیو حرارتی و حملۀ عوامل خورندۀ محیطی در مجاورت فلز
نفوذ و گسترش تدریجی خوردگی از محل شکستگی یا حفره‌های ایجادشده در پوسه (film) محافظ یا لبه‌های محافظت‌شده در زیر پوشش
نوعی خوردگی رشته‌ای که در گوشه‌ها و لبه‌های جسم و در زیر پوشش‌ها و سایر پوسه‌های (film) آلی ایجاد می‌شود
subsurface corrosion
نوعی خوردگی که در زیر سطح ماده به وجود می‌آید و معمولاً در نتیجۀ واکنش برخی از اجزای تشکیل‌دهندۀ آلیاژ رخ می‌دهد متـ . اکسایش داخلی internal oxidation
abrasion corrosion
فرایند توأم سایش و خوردگی که براثر آن فلز به‌صورت مکانیکی از بین میرود
← خوردگی آتش‌سو
نوعی خوردگی ناشی از ترکیب انواع سولفیدها با فلز در دمای بالا که موجب ایجاد محصولات سولفیدی میشود