واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1450
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
تخطی عاری از خشونت صاحب‌منصبان یا کارشناسان خبرۀ اقتصادی از حقوق کیفری با اتکا بر دانش حرفه‌ای یا نفوذ سیاسی به قصد بهره‌برداری مالی
تشکیل رسوب از اجزای نامحلول آب بر سطح فلز
زدودن مکانیکی یا شیمیایی جِرم یا زنگ و لایه‌های اکسیدی که در دمای بالا بر روی فلزات پدید آمده‌اند متـ . پوسته‌زدایی
تمیزکاری جِرم یا پوسته‌های اُکسیدی ازطریق فرایندهای اُکسایش یا برق‌کاف یا کاهش نمک رسوب‌کرده متـ . پوسته‌زدایی با حمام نمک
[خوردگی، شیمی، مهندسی بسپار ـ علوم و فنّاورى رنگ] نشست و تجمع ذرات بر سطوح تبادلگر گرما [خوردگی، مهندسی بسپار ـ علوم و فنّاورى رنگ] چسبیدن جانداران دریایی به بدنۀ شناور
dirt collector, mass haul curve1
افزاره‌ای در سامانة ترمز واگن‌های باری برای جلوگیری از گذر مواد اضافی به شیر اطمینان (control valve)
برداشتن و زدودن جِرم و سایر نهشته‌ها از روی سطوح دندان‌ها
توصیف علمی جُرم و توزیع و منشأ آن و نیز ویژگی‌های مجرمان
مجموعه‌ای از خودصداهای دارای کوک
مجموعه‌ای از خودصداهای دارای کوک، از جنس چوب
مجموعه‌ای از خودصداهای دارای کوک، از جنس خیزران
مجموعه‌ای از خودصداهای دارای کوک، از جنس شیشه
مجموعه‌ای از خودصداهای دارای کوک، از جنس صدف
مجموعه‌ای از خودصداهای دارای کوک، از جنس فلز
current
حرکت افقی آب
مقدار بار الکتریکی که در واحد زمان از هر مقطع مدار بگذرد
حرکت وسایل نقلیه در سطح معابر
movement 2
حرکت تدریجی در مسیر تکوینی هنر متـ . جریان هنری art movement
حرکت یا جریان طبیعی یا مصنوعی آب در زون اشباع‏شده
مقدار آب مجازی که در نتیجۀ تجارت محصولات از یک منطقۀ جغرافیایی به منطقۀ دیگر منتقل می‌شود
South Equatorial Current, SEC
منطقۀ وسیع شارش یکنواخت غرب‏سوی آب که ناشی از بادهای بسامانی است که بخش شمالی چرخاب جنبِ‌حارّه‌ای نیمکرۀ شمالی را تشکیل می‌دهد
North Equatorial Current, NEC
منطقۀ وسیع شارش یکنواخت غرب‏سوی آب که ناشی از بادهای بسامانی است که بخش جنوبی چرخاب جنبِ‌حارّه‌ای نیمکرۀ شمالی را تشکیل می‌دهد
saturation flow
حجمی از وسایل نقلیه که افزایش بیشتر آن باعث راه‏بندان شود
گردش اطلاعات در یک سامانه یا میان دو یا چند سامانه
حرکت آب اقیانوس‌ها به ‌‌شکل یک چرخۀ منظم طبیعی یا به‌صورت جریانی پیوسته در امتداد مسیری معین
wind current
عموماً هر سامانۀ باد بزرگ‏مقیاس نیمه‏دائمی از جوّ
جمع جبری مقادیر لحظه‌ای جریان در یک نقطه از تأسیسات الکتریکی که از داخل همۀ رساناهای برق‌دار در یک مدار شارش می‌یابند
critical current
جریان متناظر با گذار از حالت اَبَررسانایی بدون مقاومت به حالت رسانایی با مقاومت
رشته‌ای پیوسته از بیت‌ها که به‌طور متوالی در حوزۀ زمان انتقال می‌یابند