واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1450
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
barrier jet
جتی در سمت بادخور کوهستان که به موازات آن می‌وزد
← هواگَرد سنگین
جت جنوبی شرقی ترازپایین در ماه‌های تابستانی بر روی دریای عرب در نزدیکی ساحل سومالی
nocturnal jet
جت ترازپایینی که معمولاً در شب رخ می‌دهد
منطقه‏ای در جوّ که در آن خطوط هم‏دما یا هم‏ضخامت نزدیک هم قرار دارند
جریان جت زناری عرض‌های میانی و جنبِ‏قطبی در میان‏سپهر پایین، یعنی در ارتفاع حدود 60 کیلومتری، که در نیمکرۀ زمستانی، غربی و در نیمکرۀ تابستانی، شرقی است
وسیله‌ای برای گشت در سطح آب، شبیه به موتورسیکلت که با نیروی پیش‌ران جت حرکت می‌کند و تیغه‌ای شبیه به برف‌سُره دارد
jet skiing, jet ski2
ورزشِ تفریحی یا رقابتیِ سواری با جت‌سُره
jet wash/jetwash
فوران گاز خروجی از اگزوز موتور جت
jetlet
منطقۀ نسبتاً کوچک با باد بیشینه
jet assist
نیروی رانش کمکی علاوه بر موتور اصلی
distinct
ویژگی گیاهی که قطعات همسان آن از هم فاصله دارند
separated form
در آیین‌نامة کالای خطرناک، اصطلاحی برای بیان فاصلة استقرار کالاهای مربوط به زیرگروه‌های مختلف از یکدیگر که دست‌کم 6 متر است
← جدابوم‌ویژه
apocarpous
ویژگی مادگی یا تخمدانی ساده‌ با برچه‌های جدا
ویژگی آرایة جدیدی که از نظر جغرافیایی محدود است و از یک دولاد با پراکندگی وسیع مشتق شده است
apostemonous
ویژگی گلی که پرچم‌های آن از هم جدا هستند
separately continuous
ویژگی تبدیلی دوخطی بر حاصل‌ضرب دو فضای بُرداری هنجیده که نسبت به هریک از متغیرهایش پیوسته است
offprint/ off-print, overprint, run-on, separate
نسخه‌ای از یک مقاله یا یک فصل یا بخشی از یک اثر که به‌صورت جداگانه چاپ می‌شود
creep feeder
گوساله‌ای که جداگانه تغذیۀ می‌شود
← آستری دیرگداز
parietal
ویژگی تَمَکنی که در آن جفت‌ها بر روی دیوارۀ داخلی یا قسمت‌های تورفتۀ یک تخمدان مرکب تک‌حجره‌ای قرار دارند
ویژگی تَمَکنی که در آن جفت‌ها در محل اتصال دیواره و فراَبر یک تخمدان دو یا چندحجره‌ای قرار دارند
ویژگی تَمَکنی که در آن جفت‌ها در داخل دیواره‌های تخمدان اما در درون حجره‌های مجزا قرار دارند
apomorphic
ویژگی یک خصوصیت یا یک وضعیت جدید
حالت یا خصوصیت یا وضعیتی اشتقاقی که نشان‌دهندة وضعیت تکاملی جدیدی است
disconnector, sectionneur
افزاره‌ای که در وضعیت باز، بین دو نقطه از مدار، عایق هوا ایجاد می‌کند
separator
دستگاه جداکنندۀ اجزای مخلوط
pneumatic bulkhead
ابزار ایمن‌سازی حمل بار در واگن که معمولاً شامل کیسه‌های بزرگ هواست که بین بارهای دارای حجم زیاد فشار طولی ایجاد می‌کند تا از حرکت جانبی یا طولی آنها جلوگیری کند
impinger, impingement separator
نوعی افزارۀ نمونه‌برداری که از آن برای جمع‌آوری آلاینده‌های هوا در جداسازی برخوردی استفاده می‌شود