واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3866
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
← توفان باد شیب
توفانی که با بارش منجمد به شکل برف قابل تشخیص است
هر توفان تولیدکنندۀ دانه‏های تگرگی که به زمین ریزش می‌کند
توفانی محلی ناشی از اَبر کومه‏ای‌بارا همراه با آذرخش و رعد و باد شدید و باران سنگین و گاهی تگرگ متـ . توفان الکتریکی electrical storm
توفان تندری‌ای که جلوی جبهۀ سرد در اقطاع گرم رخ می‌دهد
توفان تندری همراه با جبهۀ سرد
توفان تندری منفردی که در یک خط تندوَزه قرار می‌گیرد
چرخند حارّه‏ای با بادهای 18-32 متر بر ثانیه
باد شدیدی که به سبب بلند کردن گردوخاک به هوا، سبب کاهش دید افقی تا کمتر از 1000 متر شود
توالی زمین‌لرزه‌های بزرگ در یک دورۀ زمانی چندساله تا چندده‌ساله در مسافت‌های چندصدکیلومتری
violent storm, storm 2, storm wind
بادی با سرعت 56 تا 63 گره در مقیاس باد بوفورت متـ . عدد بوفورت 11 Beaufort number 11
توفان مخرب، به‏ویژه توفان‌های محلی شدید، مانند توفان‌های تندری شدید و توفان‌های تگرگ و پیچندها
باد شدیدی که شن را در هوا حمل می‌کند
هر توفانی که در نتیجۀ اثرات کوهستان مانند صعود کوهساری یا چرخندزایی بادپناه ایجاد یا به‌طور قابل‌ملاحظه‏ای تقویت ‌شود
نوعی توفان مخرب که غالباً در منطقۀ کوهستانی آلپ باواریا در ماه اکتبر رخ می‌دهد
توفانی میان‏مقیاس شامل توفان‌های تندری و تندوَزه‏ها و پیچندها
هر توفان مخرب شدید محلی، مانند توفان تندری شدید و توفان تگرگ و پیچند
رخدادهای توفان‌مانند ناشی از جابه‌جایی جریان‌های تند که بر بستر اقیانوس اثر میگذارد
magnetic storm, geomagnetic storm
تغییر قابل‌توجه میدان مغناطیسی زمین و کاهش مؤلفۀ افقی میدان که براثر برخورد سیلی از ذرات باردار خورشیدی به وجود می‏آید
← توفان یخ
سامانۀ توفان همرَفتی متشکل از خوشه‏ای از یاخته‏های همرَفتی معمولی در مراحل مختلف چرخۀ عمر آنها
توفانی همراه با بارش‌های آب یخ‏زن متـ . توفان نقره‏ای silver storm
بارشی که در آن براثر یخ زدن آب اَبَرسرد باران یا باران‏ریزه یا مِه، بر روی اشیای درمعرض‌بارش، پوششی از یخ تشکیل می‌شود
← فزون‏آب
← آب‌کوهۀ توفان
← آب‌ماند
hurricane
چرخند حارّه‏ای با میانگین یک‌دقیقه‏ای بادهای سطحی بیش از 32 متر بر ثانیه متـ . هاریکن باگیو baguio تیفون typhoon چرخند حارّه‏ای شدید severe tropical cyclone عدد بوفورت 12 Beaufort number 12 ویلی ویلی willy-willy
hurricane hunter
هواپیما یا افراد درگیر در شناسایی چرخند حارّه‏ای
نظریه‌ای در اخلاق مبنی بر اینکه احکام اخلاقی ارزش صدق دارند و غالباً صادق‌اند نیز: نظریة توفیق success theory
shut down 1
عمل متوقف کردن