واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 3866
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
← تمیزکاری پاششی
← تحقیق و توسعه
indigenous R&D
← تحقیق و توسعة بومی
social influence
هرگونه تغییر در افکار یا احساسات یا رفتارهای فرد که دیگران آن را ایجاد کنند
informational social influence
← تأثیر اطلاعات
normative social influence
← تأثیر هنجار
informational influence
آن دسته از تعاملات میان افراد که صحت باورها یا مناسب ‌بودن رفتارهای فرد را مورد تردید قرار می‌دهد و به این وسیله موجب تغییر می‌شود متـ . تأثیر اجتماعی اطلاعات informational social influence
interpersonal influence
فشار اجتماعی مستقیم از طرف یک فرد یا گروه بر فرد یا گروه دیگر که از طریق مطالبات و تهدیدها از یک سو و وعدة پادش یا تأیید اجتماعی از سوی دیگر اعمال می‌شود
typicality effects
آنچه قضاوت افتراقی در مورد نمونه بودن در یک مقوله را امکان‌پذیر می‌کند
normative influence
آن دسته از تعاملات میان افراد که موجب می‌شود افراد به‌گونه‌ای احساس و فکر و عمل کنند که با هنجارهای اجتماعی (social norms) مطابق باشد متـ . تأثیر اجتماعی هنجار normative social influence
forest influences
اثرات زیست‏محیطی جنگل بر محیط اطراف خود، مانند ذخیره و پالایش آب و تلطیف هوا و کاهش سرعت باد
بازۀ زمانی بین دو رویداد در سامانۀ مخابراتی
retardation
نوعی تعلیق که به‌صورت متصل و بالارونده حل می‌شود
← زمان تأخیر
← زمان همدوسی
network delay,network latency
مدت‌زمانی که در تحویل هر یکای داده‌ای در خط ارتباطی یا شبکه تأخیر ایجاد می‌شود
acoustic delay
افزایش عمدی زمان انتقال صوت از چشمه تا گیرنده که برای ایجاد اثرات دلخواه در نظر گرفته می‌شود
تأخیر یا تقدم زمانی مربوط به یک گروه لرزه‌یاب، ناشی از اختلاف ارتفاع یا ناهمگنی لایه‌های سطحی یا گزینش مبنای مرجع
1. مدت‌زمان لازم برای عبور یک پیام میدی، از زمان ورود به ورودی میدی و خروج از گذر میدی 2. مدت‌زمان لازم برای پاسخ یک افزاره به یک پیام ورودی میدی
geometric delay
تأخیر ناشی از عوامل فیزیکی و واپایشی تردد در حرکت یک وسیلۀ نقلیه بی‌آنکه سایر وسایل نقلیه حرکت آن را سد کرده باشند
electrical installation
مجموعه‌ای از تجهیزات الکتریکی متصل‌به‌هم و دارای مشخصه‌های هماهنگ و برای اهداف معین
station amenities, station facilities
تجهیزات تأمین آب و برق و مواردی از این قبیل در ایستگاه‌های راه‌آهن
food service establishment
تأسیسات تجاری یا غیرتجاری عرضۀ مواد غذایی در محلی از زنجیرۀ توزیع که مصرف‌کننده غذا را از آنجا تحویل می‌گیرد
نوعی زباله‌سوز که در آن پسماندها را بدون جداسازی یا فراوری برای بازیافت می‌سوزانند
disposal facility
خاک‌چال یا زباله‌سوز یا تأسیساتی مشابه آن که برای نگهداری یا تخریب پسماند جامد به کار می‌رود
fuel farms, joint holder user installation, JHUI
تأسیساتی برای نگهداری سوخت هواگرد و توزیع آن به خطوط هوایی
accent 1
برجستگی نغمات که با تغییر شدت یا ارزش زمانی یا زیروبمی حاصل می‏شود
dynamic accent
تأکیدی که ازطریق تغییر شدت‌وری صدا ایجاد می‌شود
tonic accent, tonal accent
تأکیدی که براثر تغییر زیروبمی صدا ایجاد می‌شود
ویژگی نغمه‏ای که دارای تأکید باشد