واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1778
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
بارشی متشکل از ذرات یخ سفید و کدر و تقریباً گِرد
ice pellets 2
دانه‏های گرد و شفاف یخ، حاصل از یخ بستن قطره‏های باران یا دوباره یخ بستن پرک‌های برف آب‏شده در نزدیکی سطح زمین
هریک از ذرات چربی نامیزۀ موجود در شیر که غشایی آنها را احاطه کرده است
گویچۀ سفیدی که فقط یک هستۀ منفرد در میان‏یاخته داشته باشد متـ . تک‏هسته‏ای
گویچۀ سفیدی که دارای هستۀ گره‏دار باشد و به شکل چندهسته‏ای دیده شود متـ . چندهسته‏ای
دسته‌ای از مولکول‌ها که ازنظر ساختاری به هم وابسته‌اند و به‌سرعت به یکدیگر تبدیل می‌شوند و به‌کُندی به یک ساختار فضایی منحصربه‌فرد بدل می‌شوند
dialect
گونه‏ای از یک زبان که در تلفظ و واژگان و دستور با گونۀ معیار همان زبان تفاوت دارد
دانش نظام زبانی یک گویشور
مطالعۀ نظام‏مند همۀ گویش‌ها و لهجه‏ها به‏ویژه لهجه‏های محلی
بررسی هم‌ز‌مانی و درزمانی گویش‌ها در گسترة جغرافیایی آنها
informant, consultant 1, language consultant
سخنگوی یک زبان یا گویش که منبع کسب اطلاعات مربوط به آن زبان قرار می‌گیرد متـ . گویشور مشاور
dialectal
مربوط به گویش
billiards/ billiard, cue sports
نام عمومی هرنوع بازی که با گوی و چوب روی میز ماهوت‌پوش انجام می‌شود متـ . بیلیارد
pool, pocket billiards, pool billiards
گونه‌ای گوی‌میز که با گوی و چوب روی میزی مشابه میز گوی‌میز، اما کوچک‌تر از آن، بازی می‌شود
در گویش‌شناسی، خطی بر روی نقشه که محدودة جغرافیایی گونه‌های زبانی را مشخص می‌کند
خطی که تفاوت‌های رده‌شناختیرا بر روی نقشة گویشی مشخصمی‌کند
نوعی باکتری کروی‏
مربوط به گوییزه
floralturbation
آشفتگی نهشته‌های باستان‌شناختی درنتیجة رشد‌ و نمو و فساد و تباهی گیاهان نیز: گیاخاک‌آشفتگی floralpedoturbation
phytobezoar
توده‌ای متشکل از باقی‌مانده‌های هضم‌نشدۀ گیاهی که ممکن است باعث انسداد لولۀ گوارش شود
هرگونه بوم‏ساخته‏ای، شامل نمونه‏های میکروسکوپی که از گیاهان به‏ جا مانده باشد، مانند هاگ‌ها و گَرده‏ها یا نمونه‏های ماکروسکوپی (macroscopic) مانند بذرها و تخم‌ها و هسته‏ها و بقایای چوب و شاخ و برگ‌ها
ماده‏ای بی‏شکل به رنگ قهوه‏ای تیره که حاصل تجزیۀ بقایای موجودات زندۀ مختلف به‌ویژه گیاهان است
floralpedoturbation/floralpedturbation
← گیا‌آشفتگی
← گیاخاک‏شدگی
فرایند تشکیل گیاخاک متـ . گیاخاک‏سازی
مربوط به گیاخاک یا از جنس آن
گیاهانی که زندگی دروایی دارند و غذای اصلی آنها زیست‌بوم‌های آبی و دریایی است