واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1778
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
Risser’s cast
گچی برای کجی S مانند ستون فقرات
short-leg cast, SLC
گچی که از زیر زانو تا انگشتان پا گرفته ‌شود
short-arm cast, SAC
گچی که از زیر آرنج تا انگشتان گرفته ‌شود
short-leg walking cast, SLWC
نوعی گچ کوتاه پا با کف ضخیم که به بیمار امکان راه رفتن ‌دهد
گچی با لولایی در بالا و پایین مفصل برای سهولت حرکت مفصل درحالی‌که عضو آسیب‌دیده بی‌حرکت است
خمیره‏ای از ماده‏های رنگی آمیخته با گچ و صمغ که به‌صورت چوبچه درآمده است
قرار دادن قسمتی از بدن در گچ
تعویض متوالی گچ برای اصلاح تدریجی اندام
ایجاد شدن ذرات پودری سست و جداشده در سطح پوشش‌های آلی که معمولاً براثر هوازدگی رخ می‌دهد
chalkiness
ویژگی مغز دانۀ برنج که با تعیین شدت کدورت درون‌دانه میزان آن مشخص می‌شود
← گداخت هسته‏ای
گداختی هسته‏ای که بین ایزوتوپ‌های هیدروژن رخ می‌دهد و در آن هسته‏ها براثر دما و فشار فوق‏العاده زیاد بر رانش متقابل ایستابرقی/ الکترواستاتیکی‏شان غلبه می‌کنند
واکنشی هسته‏ای که در آن هسته‏های سبک به هم می‏پیوندند و هستۀ سنگین‏تری را تشکیل می‏دهند متـ . گداخت
فرایند ترکیب هسته‌های سبک و تشکیل هسته‌های سنگین‌تر در پلاسمایی با دمای بسیار بالا در‌حالی‌که در یک میدان مغناطیسی مناسب محصور شده‌ است نیز: واکنش گرماهسته‌ای واپاییده controlled thermonuclear reaction
rendering 2
فرایند حرارت‌دهی قطعات خردشدۀ بافت‌های چربی‌دار حیوانی در مقیاس صنعتی برای تهیۀ چربی
ماده‏ای که به بار کوره اضافه و با اجزایی ناخواسته ترکیب می‌شود تا سیال بودن سربارۀ نهایی را افزایش دهد
قابلیت مایع شدن جسم جامد براثر گرما متـ . ذوب‌پذیری
← منطقۀ گداز
اصطلاحی کلی که بر مذاب آتشفشانی و سنگ حاصل از انجماد آن دلالت دارد
گدازه‌ای با ساختاری بالش‌مانند متـ . گدازۀ بیضی‌وار ellipsoidal lava
← گدازۀ بالشی
block lava, blocky lava, aa lava
گدازه‌ای که سطح آن از قطعات زاویه‌دار تشکیل شده است
transition 2
1. تغییر هر سامانۀ کوانتومی از یک حالت انرژی به حالت دیگر 2. تغییر حالت ماده از یکی از حالت‌های سه‏گانه به حالت دیگر
alpha transition
تبدیل شدن هستۀ مادر به هستۀ دختر که با گسیل ذرۀ آلفا از هستۀ مادر صورت می‌گیرد
← گذار همه‌گیرشناختی
socio-technical transition
تغییرات بنیادین در ابعاد فنّاورانه و سازمانی و نهادی و سیاسی و اقتصادی یک نظام اجتماعی‌ـ‌ فنی
vibrational transition
گذار بین دو حالت کوانتیدۀ مولکولی که انرژی‌های ارتعاشی متفاوت دارند
Auger transition
← اثر اوژه
radiative transition
گذار بین حالت‌های کوانتومی که با گسیل تابش همراه است
nutritional transition/ nutrition transition
مجموعۀ تغییراتی که در ترکیب و نوع رژیم غذایی و الگوی فعالیت و وضعیت تغذیۀ یک جامعه در طول زمان ایجاد می‌شود