واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1778
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نوعی گاوآهن با میله‏های قلمی‏ که بدون زیرورو کردن لایۀ رویی خاک، بخش زیرین آن را سست کند
گاوآهنی که برای برگرداندن زمین کُلَش‌دار طراحی شده است
buphthalmic
فرد مبتلا به گاوچشمی
buphthalmos, buphthalmus, buphthalmia, megophthalmos, hydrophthalmus
آب سیاه مادرزادی که در آن نقص تکاملی بافت‌های تخلیه‏کنندۀ مایع داخل چشمی سبب افزایش فشار درون چشم می‏شود
تیره‌ای از راستۀ گاودریایی‏سانان که پستاندارانی بزرگ و آبزی و گیاه‌خوارند
تنها پستانداران دریایی که کاملاً آبزی و گیاه‌خوارند و تقریباً تمام آنها بدون مو و اندام حرکتی عقبی‏اند
سرده‌ای از گاوزبانیان کرک‌دار یکساله به ارتفاع 60 سانتیمتر که امروز در مناطق مختلف اروپا و بریتانیای کبیر و امریکای شمالی کشت می‌شوند؛ برگ‌های گیاهان این سرده درشت و زبر و مستطیلی و گل‌های آنها ستاره‌مانند و به رنگ آبی روشن است که در گرزن‌هایی آویخته قرار دارند؛ پنج بساک زرد گل آنها، مخروطی را در وسط ستارۀ گل تشکیل می‌دهند
تیره‌ای از بادمجان‌سانان (Sonalales) با کرک‌های متنوع و مشخص و گل‌آذین‌های گرزن ساده یا مرکب دم‌عقربی
تیره‌ای از راستۀ زوج‏سم‏سانان که اندازۀ جثۀ آنها بسیار متغیر است و ربع قدامی بدن از قسمت عقبی بزرگ‌تر است
← گواهینامۀ بین‌المللی امنیت کشتی
chat 1
گفت‏وگوی اینترنتی میان دو یا چند کاربر
گفت‏وگوی کاربری با کاربر یا کاربران دیگر با استفاده از اینترنت
chatbot, chatterbot
برنامه‌ای نرم‌افزاری یا دستورگانی که برای شبیه‌سازی مکالمة یک شخص واقعی طراحی شده است متـ . بات گپ‌زن
یکی از خدمات اینترنت که امکان گفت‏وگو بین دو یا چند کاربر را فراهم می‏سازد
← گسترۀ پذیرفتنی کلان‌مغذی
cast 3
سازه‌ای برای بی‌حرکت کردن عضو شکسته یا بیمار
plaster cast
پوشش سختی از جنس گچ برای بی‌حرکت کردن عضو شکسته یا عمل‌شده
cylinder cast, leg cylinder cast
گچی از بالای ران تا قوزک که زانو را صاف نگه ‌دارد اما قوزک امکان حرکت داشته باشد
گچی از شانه تا مچ دست که آرنج را بی‌حرکت نگه دارد اما مچ دست امکان حرکت داشته باشد
Minerva jacket, Minerva cast
گچی که تنه و سر و گردن را به‌جز دهان و چشم‌ها و گوش‌ها می‌پوشاند و از آن برای درمان بیماری‌های ستون فقرات در ناحیۀ‌ گردن استفاده می‌شود
long-leg cast, LLC
گچی که از میانۀ ران تا انگشتان پا گرفته ‌شود
long-arm cast, LAC
گچی که از قسمت بازو تا کف دست گرفته شود
long-leg walking cast, LLWC
نوعی گچ بلند پا با کف ضخیم که به بیمار امکان راه رفتن دهد
گچی که برای محدود کردن حرکت بیمار یا ایجاد کشش در پای مقابل به پای سالم گرفته ‌شود
Petrie cast
گچی از بالای لگن تا نوک انگشتان که در حالتی گرفته می‌شود که مفصل لگن بی‌حرکت و به طرف داخل چرخیده باشد و بین دو پا میله‌ای قرار داشته باشد
وسیله‌ای پوتین‌مانند برای بی‌حرکت نگه‌ داشتن پای شکسته
body cast
گچی که از نوک سینه تا لگن یا پایین‌تر گرفته ‌شود تا ستون فقرات بی‌حرکت بماند
نوعی گچ تنه که با فشار بر روی یک عضو باعث اصلاح آن ‌شود
گچی که دریچه‌ای از آن برداشته ‌شود تا محل زخم یا جراحی دیده شود
gauntlet cast
گچی از آرنج تا انتهای انگشتان