واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 295
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
← غربالگری ژن‌شناختی
1. جست‌وجوی نظام‌مند اطلاعات ژن‌شناختی/ ژنتیکی در جمعیتی از موجودات زنده 2. به‌کارگیری روش‌های گوناگون تشخیص ژن‌شناختی/ ژنتیکی در یک جمعیت یا گروهی از افراد برای ردیابی یک بیماری ژن‌شناختی/ ژنتیکی متـ . غربالگری ژنتیکی
ارزیابی رویان‌های تولیدشده به روش برون‌تنی ازنظر نقص‌های ژنی به‌منظور انتقال رویان‌های سال م متـ . غربالگری رویان embryo screening
← غربالگری درون‌تراشه‌ای
← آزمون غربالگری سوءمصرف
CAGE screening instrument
پرسش‌نامه‌ای چهارسؤاله برای غربالگری اعتیاد متـ . پرسش‌نامۀ صارت CAGE questionnaire
occidentalism
گرایش به شیوه‌ها و مظاهر فرهنگی و اجتماعی کشورهای غرب اروپا و امریکای شمالی
1. باد بیش‏وز یا باد غالب غرب به شرق به‌ویژه متمرکز در عرض‌های میانی هردو نیمکره 2. هر بادی با مؤلفه‏ای از غرب
حرکت غالب غرب به شرق جوّ در منطقۀ قطبی
صدایی که براثر امواج پرفشار حاصل از پرواز هواپیمای اَبَرصوتی در زمین به گوش می‏رسد
1. گرداندن محلول در حلق برای شست‌وشو و ضدعفونی 2. محلولی که برای شست‌وشو و ضدعفونی حلق به کار می‌رود
concession stand
محلی که مشتریان می‌توانند لب‌چره‌های سبک مانند ذرت‌بوداده و بستنی و همچنین غذاهای آماده مانند سوسیس و همبرگر از آن بخرند
شعبة کوچک و تخصصی برای عرضة رده‌ای خاص یا معدودی از رده‌های محصولات یک شرکت در جایی که تأسیس شعبات بزرگ‌تر به‌صرفه ارزیابی نمی‌شود
غرفه یا محلی در یک فروشگاه یا فروشگاهی که لب‌شوره‌هایی، مانند گوشت‌های نمک‌سود‌شده و ماهی و پنیر و سوسیس‌های ورقه‌ای و انواع سالاد و سس و غیره می‌فروشد متـ . حاضری‌فروشی
drowned atoll
خوستی که در زیر سطح آب قرار دارد
drowned beach
ساحل‍ی که به علت افزایش سطح آب دریا یا نشست ساحل، در زیر آب فرورفته باشد
بخشی از حاشیۀ ناهموار دریا که براثر بالا آمدن آب به‌صورت مجموعه‌ای از جزایر کوچک درآمده باشد
غروب جِرم سماوی هم‌زمان یا بلافاصله پس از غروب خورشید
آخرین غروب قابل‌مشاهدۀ جِرم سماوی قبل از مقارنۀ آن با خورشید متـ . تغریب
droop
برآمدگی غیرتیز درز مضاعف در پایین محل درز
instinct
نیروی زیست‌شناختی ذاتی خاصی که موجود زنده را به انجام کاری معین یا واکنش به محرکی خاص وامی‌دارد
گونه‏ای از تیرۀ گاویان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان که پشت آن قهوه‏ای تیره است و لکه‌ای صنوبری‌شکل و سفید بر روی کفل دارد و رنگ قهوه‏ای و سفید آن به‌تدریج در نواحی زیرین بدن روشن‏تر می‌شود
گونه‏ای از تیرۀ گاویان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان با جثۀ بزرگ که بخش‏اعظم بدن آن قهوه‏ای مایل به قرمز و صورت و کفل و قسمت زیرین بدن آن سفید است و لکه‌ای سفید بر روی گلو دارد
Gazella subgutturosa
گونه‏ای از تیرۀ گاویان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان با بدن قهوه‏ای روشن که به سمت شکم تیره‌تر می‌شود و نواحی زیرین بدن آن سفید و دم آن سیاه است
Gazella gazella
گونه‏ای از تیرۀ گاویان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان با جثۀ باریک و گردن و پاهای طویل که رنگ بدنش قهوه‏ای تیره و بخش‌های زیرین و پشت پاهایش سفید است
Gazella cuvieri
گونه‏ای از تیرۀ گاویان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان که پشت و سر و پاهای آن قهوه‏ای تیره و شکم آن سفید است و لکه‏های سفیدی بر روی کفل دارد و دُمش تقریباً سیاه است و در بالای بینی لکه‏ای سیاه دارد
گونه‏ای از تیرۀ گاویان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان که از کوچک‌ترین غزال‌هاست و بدنی باریک و گوش‌هایی طویل دارد و بالای بدن آن زرد کم‏رنگ یا قرمز و زیر بدن و کفل سفید است
Gazella lelptoceros
گونه‏ای از تیرۀ گاویان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان که بالای بدنش قهوه‏ای جلادار با نوارهای کم‏رنگی بر روی صورت و پهلوها و زیر بدن آن سفید است و هر دو جنس آن شاخ‌های نازک دارند
گونه‏ای از تیرۀ گاویان و راستۀ زوج‏سُم‏سانان که رنگ کفل‌ها و پاها و شکم و دور لب‌هایش روشن‏تر از سایر قسمت‌هاست و هر دو جنس آن شاخ دارند
← گاو تبتی