واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 295
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
غذایی که علاوه بر تغذیۀ فرد در پیشگیری از بیماری و حفظ سلامت او نیز مؤثر است
نوغذاهایی حاوی ترکیبات کمک‌زیست‌یار و ریزاندامگان‌های زیست‌یار
غذایی مایع که جانشین شیر مادر می‌شود
fast food, fast service food
1. غذایی که به‌سرعت آماده شود و در اختیار مشتری قرار گیرد 2. غذاخوری عرضهکنندۀ غذای فوری
whole meal 2
یک وعده غذا شامل پیش‏غذا و غذا و پی‏غذا
مادۀ غذایی تیمارشده با استفاده از فنّاوری‌هایی که تازگی آن را چندان تغییر نداده باشد و درعین‌حال، فعالیت‌های میکربی و زی‌مایه‌ای آن واپاییده باشد
هرنوع غذای خاص کودکان شش‌ماهه تا دوساله
ماده‌ای غذایی که می‌توان آن را در دمای محیط برای مدت طولانی نگهداری کرد
protective food
غذایی سرشار از مواد مغذی ضروری که بدن را در برابر بیماری‌های خاص محافظت می‌کند
vehicle food
ماده‌ای غذایی که ازطریق آن برخی ترکیبات یا ریزاندامگان‌ها به انسان یا مادۀ غذایی دیگر یا یک شیء منتقل می‌شود
← خوراک روزانه
ماده‏ای که زنبور کارگر جوانِ 3 تا 12روزه تولید می‏کند و برای تغذیۀ کرمینه‌های (larvae) جوان و ملکه استفاده می‏شود
غذایی که متخصصان علوم غذایی برای اهدافی خاص طراحی می‌کنند
← غذای تغییریافتۀ ژنتیکی
microwaveable food
مادۀ غذایی قابل‌پخت و حرارت‌دهی در تندپز
intermediate moisture food, IMF, semi-moist food
مادۀ غذایی با رطوبت کاهش‌یافته (بین 15 تا 50 درصد) و بافت نرم که به نگهداری در یخچال نیاز ندارد و ممکن است بدون آماده‌سازی مصرف شود
غذای فراوری‌شده‌ای که مکمل‌هایی را برای جلوگیری از برخی بیماری‌ها به آن افزوده‌اند
airline meal, in-flight meal
غذایی که با هدف مصرف در هواپیما تولید می‌شود
Corvus, CrV, Crow
صورت فلکی کوچکی در نیمکرۀ جنوبی آسمان در همسایگی صورت بزرگ شجاع
1. جدا کردن ذرات زبر یا درشت از نرمه 2. جدا کردن ذرات جامد از مایع
زئولیت‌های (zeolite) سنتزی یا طبیعی که می‌توانند آب را، بدون تغییر در ساختار بلور یا با کمترین تغییر، از آن جدا کنند
madreporite
عضوی منفذدار و شبیه به دکمه در خارپوستان که در سطح ورادهانی (aboral) قرار دارد و آب از آن خارج می‌شود
screening 4
بررسی و آزمون گروهی از افراد برای جدا کردن افراد سالم از افرادی که بیماری آنها تشخیص داده نشده است یا بسیار در معرض خطرند
در نظریۀ کژگزینی، وضعیتی که در آن طرف فاقد اطلاعات، برای نمونه بنگاه پیشنهاددهندۀ شغل، فهرستی از قراردادها را به‌طرف دارای اطلاعات، برای نمونه کارجو، پیشنهاد می‌کند
فرایندی برای تشخیص افراد دچار سوءتغذیه یا کسانی که درمعرض ابتلا به آن قرار دارند به‌منظور ارزیابی وضعیت تغذیۀ آنها و در صورت نیاز کمک به بهبود آن
ارزیابی و آزمون گروهی از مواد، با هدف انتخاب ماده‌ای که اثرات دارویی دلخواه را داشته باشد
← غربالگری درون‌تراشه‌ای
روشی رایانه‌ای برای شناسایی ترکیباتی با ویژگی‌های مطلوب، مانند اتصال به پروتئین‌های هدف متـ . غربالگری درتراشه غربالگری مجازی virtual screening
فنی برای جست‌وجوی پروتئینی خاص در گنجینه‌های بیانی (expression libraries) با استفاده از یک پادتن تک‌دودمان در برابر پادگن
← غربالگری ژن‌شناختی پیش‌لانه‌گزینی