واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 463
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
verifiable secret sharing scheme
نوعی طرح تسهیم راز که در آن شرکت‌کنندگان پیش از بازیابی راز قادر به بررسی اعتبار سهم خود از راز هستند
شرح صحنه‌ها و شخصیت‌های مهم فیلم که بلندتر از خلاصۀ فیلم‌نامه است و فیلم‌نامه براساس آن نوشته می‌شود
Base development plan
طرح بهبود یا توسعۀ منابع و تسهیلات یک منطقه یا محل به‌منظور پشتیبانی از عملیات نظامی
در عملیات آب‌خاکی، طرح دریایی برای انتقال نیروی رزمی آب‌خاکی به منطقۀ هدف
traffic separation scheme, TSS
طرح جداسازی مسیر حرکت کشتی‌ها در مناطق پُرتردد
← طرح چیدمان میزها
نحوۀ چیدن میزها در فضایی بزرگ و در مراسم خاص به‌طوری‌که صندلی هر شخص از پیش مشخص باشد و خدمات به‌ شایسته‌ترین وجه ارائه شود متـ . طرح چیدمان
habitat conservation plan, HCP
طرحی که بر مبنای آن بین دولت و بخش خصوصی یا کاربران برای حفاظت از یک گونۀ درمعرض‌خطر یا تهدید توافق می‌شود
نوعی طراحی در مهمانخانه‌ که در آن درِ اتاق‌ مهمانان، از طبقة پایین تا بالا، به سرسرای مهمانخانه باز می‌شود
standard instrument departure, SID
خط سیر پروازی مشخصی که هواگَرد، پس از برخاستن، با دنبال کردن آن در مسیر پرواز قرار می‌گیرد
← طرح خَمان شناور
sheer plan, sheer draught
نقشۀ نشان‌دهندۀ قسمت‌های عمودی و طولی که از خط میانی شناور عبور می‌کند متـ . طرح خَمان
طرحی جامع برای هدایت و اجرای کلی جنگ
طرحی با مجموعه‏ای از دستورها یا اقدامات ازپیش‏تعیین‏شده برای شناسایی و دفع و محدودسازی پیامد حملات شدید به سامانه‏های ارتباطی
human genome project
طرح توالی‌یابی نوکلئوتیدی و نقشه‌نگاری ژن‌های انسان اختـ . طژا HGP
voyage plan
طرحی برای یک سفر مشخص که در آن مواردی نظیر سوخت‌گیری، بار، خدمه، بنادر مقصد، برنامۀ سفر و امور مالی پیش‌بینی میشود
مجموعه‌ای از تصمیمات مربوط به اقدامات کوتاه‌مدت یا بلندمدت برای ایجاد تغییراتی در آینده و درنتیجه دست یافتن به نتایج مطلوب در حوزۀ سلامت
جنبۀ هنری و زیباشناختی برگ صورت‌غذا شامل آرایه‌ها و نقوش و خوشنویسی و جز آن متـ . طرح منو
factorial design
طرحی که در آن در هر بار تکرار آزمایش، تمام ترکیب‌های ممکن سطح‌های عامل بررسی می‌شوند
طرحی که فرمانده یگان برای ابلاغ تدابیر عملیاتی خود به یگان‌های زیردست و مجاور به کار می‏گیرد تا فرماندهان زیردست بتوانند برمبنای آن، طرح‌ها یا دستورهای عملیاتی و پشتیبانی خود را آماده کنند
dominant design
طرحی از یک محصول که بازار آن را پذیرفته است و عمدۀ رقبا مجبورند آن را نمونۀ معیار آن محصول در نظر بگیرند
sketch 2, croquis (fr.)
طرح اولیه‏ای که با سرعت اجرا می‌شود
طرحی برای تخصیص بسامدهای مختلف به خطوط ارتباطی رادیویی
master plan, main plan
طرحی که نشان‌دهندة ساختار اصلی و کلان پروژه است
rough sketch
ترسیم صحنۀ جرم که بدون در نظر گرفتن مقیاس واقعی صورت می‌گیرد، ولی نشان‌دهندۀ ابعاد و فواصل دقیق است
نوعی طرح عملیاتی که ازطریق آن تدبیر عملیات و نیروهای عمده و تدبیر پایداری نیرو و برنامة زمانیِ اتمام مأموریت را، بدون نیاز به پیوست اطلاعات مربوط به مرحله‌بندی و استقرار نیرو، تعیین می‌کنند
balanced design, orthogonal design
طرحی آزمایشی که در آن شمار مشاهدات در سطوح مختلف برابر است
pesticide management plan, PMP
طرحی در جهت حفاظت از محیط زیست با استفادۀ صحیح از آفت‌کُش‌ها
concept plan, CONPLAN
طرحی عملیاتی که برای تبدیل به طرح یا دستور عملیاتی کامل نیاز به تغییرات و اصلاحاتی دارد
étude (fr.), study

طرح‌ها و تمرین‌های اولیۀ یک اثر هنری