واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 463
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
1. طراحی واحدهای کارکردی یک سامانه به‌طوری‌که محدود به جنبه‏های کارکردی آن باشد و نه جنبه‏های فیزیکی آن 2. توصیف مشخصات روابط کاری میان اجزای یک سامانۀ داده‏پردازی متـ . طراحی کارکردی functional design
crossover design
نوعی مطالعۀ آینده‌نگر که در آن گروه‌های شرکت‌کننده با ترتیب مشخصی به‌تناوب مداخلات درمانی را دریافت می‌کنند
conceptual design
← طراحی مفهومی سامانه
1. گونه‏ای طراحی سامانۀ رایانه‏ای که براساس مشخصات منطقی سامانه صورت می‌گیرد 2. در داده‏پردازی، طراحی یک فرایند یا سامانۀ واپایش فرایند به‌نحوی‌که به‏ اهداف مورد نظر برسند متـ . طراحی مفهومی conceptual design
← طراحی دارو
landscape planning, landscape design
بخشی از برنامه‌ریزی کاربری زمین که هدف آن تصمیم‌گیری درمورد عوامل طبیعی بزرگ‌مقیاس، مانند بوم‌سازگان‌ها و حوضه‌های زهکش، باتوجه‌به ارزش‌های فرهنگی و زیبایی‌شناختی است متـ . منظرسازی landscaping
نوعی طراحی براساس اندازه و شکل ساختمان و نحوۀ استقرار آن
یکی از مراحل زیست‌چرخۀ (life cycle) تولید نرم‏افزار که چگونگی دستیابی به محصول نهایی را مشخص می‌کند
ساخت مرحله‌ای ترکیبات جدید زیست‌فعال از ترکیبات ساده
geometric design
روشی در طراحی راه با توجه به عوارض طبیعی و با رعایت معیارهای طراحی و ایمنی و عملکرد
استفاده از رایانه یا ابزارهای مبتنی بر رایانه برای طراحی و تولید محصولات
در موسیقی آوازی، نمایش موسیقایی معنای واژه‌ها و عبارات به‌صورت لفظ‌به‌لفظ
drawing 2, dessin (fr.)
تصویر بازنمایی‌شده بر روی سطح به‌وسیلۀ خطوط
plan 1
مجموعه‌ای از اقدامات که برای انجام کاری مشخص در نظر گرفته می‌شود متـ . برنامه ۲
watershed management plan
سند جامعی که به بسیاری از موضوعات مربوط به حوضۀ آبخیز، ازجمله حفاظت از منابع آب و کیفیت و کمیت و آلودگی آن می‌پردازد
artillery fire plan table
جدول آماج‌های طرح‌ریزی‌شدۀ حاوی داده‌های لازم برای شلیک زمان‌بندیشدۀ گلوله‌ها
design of experiment, experimental design
طرحی ناظر بر ساختار آزمایش ازنظر مجموعۀ تیمارهای موردمطالعه، مجموعۀ واحدهای آزمایشی موردمطالعه، قاعده‌های تصادفی‌سازی و متغیرهای پاسخ
implementation 2
مرحله‌ای در برنامه‌ریزی پژوهش‌های باستان‌شناختی که شامل دریافت مجوز و تأمین منابع مالی و تدارکات است
نمونۀ مقدماتی و ناپروردۀ اثر هنری
طرحی که محل توزیع ‌بار را در انبار هواگَرد تعیین می‌کند
block design
طرحی که در آن واحدهای آزمایشی به مجموعه‌های همگنی به نام بلوک تقسیم می‌شوند
complete block design
نوعی طرح بلوکی که در آن در هر بلوک، همۀ تیمارها وجود دارند
incomplete block design
نوعی طرح بلوکی که در آن، به ‌دلیل محدودیت، امکان تخصیص همۀ تیمارها (treatment) در هر بلوک وجود ندارد
optimal design
نوعی طرح آزمایش که در آن مقادیر برگزیده برای متغیرهای تبیینی، به ویژگی‌های مطلوب منجر می‌شوند
طرحی که در آن منطقۀ پیش‌بینی‌شده برای بهره‌برداری و زمان و مکان و چگونگی برداشت و تیمارهای موردنیاز تعیین می‌شود
کاربرگۀ حاوی کلیۀ اطلاعات مربوط به پروازی که قرار است انجام شود
composite flight plan
طرح پروازی که در آن یک یا چند بخش از نوع پرواز با دید و بقیه از نوع پرواز کور است
implementation plan
طرحی که براساس آن پیاده‏سازی انجام می‌شود
secret sharing scheme
به اشتراک گذاشتن اطلاعات محرمانه میان تعدادی شرکت‌کننده به‌طوری‌که زیرمجموعۀ مشخصی از آنها قادر به بازیابی آن اطلاعات باشند درحالی‌که سایر اعضا قادر به درک هیچ‌گونه اطلاعات مرتبط با آن نباشند
visual secret sharing scheme
نوعی طرح تسهیم راز که در آن شرکت‌کنندگان ازطریق ابزارهای دیداری قادر به بازیابی راز هستند