واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 463
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
pulse-height spectrum
طیف حاصل از توزیع ارتفاع تَپ‌ها/ پالس‌ها برحسب طولِ‌موج یا انرژی تابش
depressive spectrum
طیفی از علائم با شدت‌وضعف متفاوت برای توصیف افسردگی با تکیه بر این مفهوم که افسردگی طیفی از اختلالات است و نه یک ماهیت تشخیصی منفرد
charge transfer spectrum
نوار طیفی با ضریب خاموشی زیاد که نتیجۀ حرکت الکترون بین مولکول‌ها، و در همتافت‏ها، نتیجۀ حرکت الکترون از مرکز فلزی به لیگاند یا برعکس است
frequency spectrum
نمودار شدت کمیتی فیزیکی برحسب بسامد آن
radio spectrum
← باند بسامد رادیویی
response spectrum
خمِ نشانگر بیشینه‌پاسخ دسته‌ای از نوسانگرهای هماهنگِ ساده به نگاشت مشخصی از شتاب زمین
uniform hazard response spectrum
← طیف خطر یکنواخت
دامنه‌ای از بسامد که به پخش رادیوتلویزیونی اختصاص دارد
diffuse spectrum
طیفی با خطوط بسیار پهن که پهن‌شدگی آنها ناشی از برخورد نیست
diffraction spectrum
طیفی که براثر پراش و به‌ دلیل وجود طولِ‌موج‌های مختلف در نور چشمه پدید می‌آید
continuous spectrum
نوار پیوسته‌ای از تمامی رنگ‌ها یا طولِ‌موج‌ها که مثلاً از یک جسم جامد درحال‌التهاب گسیل می‌شود
absorption spectrum
گستره‏ای از انرژی‌های الکترومغناطیسی که آرایش آنها براساس افزایش یا کاهش طولِ‌موج یا بسامد است
طیفی که براثر تخلیۀ جرقه‏ای گاز یا بخار در فاصلۀ بین دو الکترود حاصل می‏شود
mass spectrum
نموداری که حاکی از توزیع نسبت جِرم به بار الکتریکی ذرات موجود در باریکه‌ای از یون‌هاست
rotational spectrum
طیف مولکولی‌ای که از گذار بین ترازهای چرخشی به وجود می‌آید
dark-line spectrum
طیف جذبی ناشی از عبور نور سفید از ماده که از خط‌های سیاه در زمینۀ روشن تشکیل شده است
bright-line spectrum
طیف گسیلی متشکل از خط‌های رنگی یا روشن در زمینۀ تاریک
uniform hazard spectrum
در تحلیل احتمالاتی خطر زمین‌لرزه، طیف پاسخی که در آن دامنة متناظر هر بسامد دارای احتمال افزایش یکسان است نیز: طیف پاسخ خطر یکنواخت uniform hazard response spectrum
retardation time spectrum, retardation spectrum
توزیع زمان‌های درنگش مادۀ گران‌روکشسان که می‌تواند با تنواره‌ای نشان داده شود که شمار فراوانی فنر و بالشتک روغنی دارد که به‌صورت سری بسته شده‌اند
Raman spectrum
نمایش یا نمودار شدت پراکندگی رامان نور تک‌فام به‌صورت تابعی از بسامد نور پراکنده‌شده
microwave spectrum
گستره‌ای از شدت تابش‌های الکترومغناطیسی به‌صورت تابعی از بسامد در محدودۀ ریزموج
velocity spectrum
1. سرعت برانباشت به‌صورت تابعی از زمان سیر بازتاب 2. سرعت به‌عنوان تابعی از بسامد در محیط پاشنده
طیفی گرمایی‌ـ مکانیکی که گسترۀ دمایی آن شامل دماهای انتقال گران‌روکشسان است
thermomechanical spectrum
منحنی هرنوع خاصیت مکانیکی در برابر تغییرات دما
discrete spectrum
طیفی که طولِ‌موج‌ها یا بسامدهای سازنده‌اش دارای مقادیر جدا از یکدیگر است
spectrum of a matrix
مجموعۀ ویژه‌مقدارهای یک ماتریس
peripheral spectrum
فرمولدار
resistivity spectrum, conductivity spectrum
گسترۀ مقاومت‌ویژۀ اندازه‌گیری‌شدۀ مادۀ قطبش‌پذیر برحسب بسامدهای متوالی
comparison spectrum
طیف معلومی با خطوط تیز که معیاری برای شناسایی طیف مورد نظر است
band spectrum
طیفی که شامل خطوط جذبی یا گسیلی بسیار نزدیک به هم یا هم‌پوشان است