واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 1749
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
ورزشکاری که در مسابقات شیب‌نوردی شرکت می‌کند
فرد یا ورزشکاری که شیب‌نوردی می‌کند
downhill, downhill racing, DH
یکی از انواع دوچرخه‌سواری کوهستان که به‌صورت انفرادی انجام می‌شود و در آن ورزشکاران مسیر شیب تپه را از بالا به پایین طی می‌کنند نیز: دوچرخه‌سواری شیب downhill mountain biking
← شبکۀ شخصی بی‌سیم
← شبکۀ شخصی بی‌سیم پر‌سرعت
← شبکۀ شخصی بی‌سیم کم‌سرعت
eustachian tube, auditory tube
لوله‏ای که ابتدای آن استخوانی و انتهای آن غضروفی است و گوش میانی را به حلق وصل می‏کند
انتهای گشاد برخی سازهای بادی
دسته‏ای از سازهای بادی که در آنها با ارتعاش لب‌های نوازنده صدا تولید می‏شود
stopping 2, hand stopping
تولید نت‌های مقید (stopped notes) در هورن یا ترومپت
شیپورۀ تونل باد یا شیپورۀ پیش‌رانشی که سرعت جریان نسبی در آن اَبَرصوتی است
ستون یا مخروطی وارونه از ابر که از پایۀ ابر آویزان است؛ این ابر فرعی بیشتر با کومه‏ای بارا و به‌ندرت با کومه‏ای همراه است
تیره‌ای از راستۀ قاشق‌واش‌سانان با گل‌های تک‌جنسی یا به‌ندرت نرماده که در سنبله‌ای متراکم آرایش یافته‌اند و برگه‌ای درشت به نام چمچه آنها را در بر گرفته است
← امیرنشین
1. ویژگی فرد دچار شیدایی 2. فرد دچار شیدایی
حالتی خُلقی با مشخصه‌های نشاط‌زدگی و سراسیمگی و بیش‌فعالی و افزایش میل جنسی و پرش افکار (flight of ideas)
altitude valve
نوعی شیر در برخی موتورهای کاربراتوری که برای کاهش جریان سوخت در ارتفاع بالا به‌وسیلة محفظة خشک (aneroid) به‌تدریج بسته می‌شود
افزاره‌ای حساس به افزایش ارتفاع فشاری اتاقک هواگرد تحتِ‌فشار که در افت فشار مشخصی دهان‌پوش(mask)‌های اکسیژن را رها می‌کند
operating valve
افزاره‌ای که با استفاده از آن هواگیری، تخلیه یا ترمزگیری انجام می‌شود
افزاره‌ای خودکار که مجرای تخلیه را، بسته به میزان فشار، باز و بسته می‌کند
steam valve
نوعی شیر که از آن برای واپایش خروج بخار از دیگ بخار اسپرسوساز استفاده می‌شود
vapor valve
شیری برای عبور بخار از مخزن که به‌صورت دستی یا خودکار باز و بسته می‌شود
شیری در موتورهای توربین گازی که خروج هوا را ممکن می‌سازد
skim milk, skimmed milk, nonfat milk
شیری که با جدا کردن تمام یا بخش اعظم چربیِ شیر کامل به دست می‏آید
شیر تخمیرشده با گونه‌های بیفیدوباکتریوم
شیری که مقدار ویتامین «د» فعالِ آن با پرتوِ فرابنفش افزایش یافته باشد
inverted-flight valve
شیری در مخزن تغذیة سامانة سوخت‌رسانی هواپیما که جریان پیوستة سوخت را در وضعیت شتاب گرانش‌منفی، از جمله در هنگام پرواز وارون، تضمین می‌کند متـ . شیر گرانش‌منفی negative-g valve
شیر چگال و چرب و پرکالری که در هر بار شیردهی پس از شیر پیشین ترشح می‌شود
شیر رقیق که در ابتدای هر بار شیردهی پیش از شیر پسین ترشح می‌شود
شیری که مستقیماً از تولیدکننده‌ها جمع‌آوری شده باشد