واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2903
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نوعی فیلم که در آن محور داستان جنگ است
home cinema, home theatre
تجهیزاتی برای نمایش فیلم در خانه که دارای سامانه‌های صوتی محیطی شبیه به سینماست
mainstream film
آن بخش از صنعت سینما که در آن فیلم‌های روایتی تجاری معمولاً با شرکت ستاره‌های معروف سینما و با هدف جلب مخاطب بیشتر ساخته می‌شود
political cinema
نوعی فیلم که داستانی مستند یا تخیلی مبتنی بر رویدادها و شخصیت‌های واقع‏نما را در بستر جریانات و کشمکش‌های سیاسی به تصویر می‌کشد
نوعی فیلم که با موضوع و موقعیت‌های طنزآمیز و شادی‌آور تهیه می‌شود
independent cinema
سینمایی که تولیدات آن مبتنی بر اصولی جدا از جریان اصلی یا قراردادهای شناخته‌شدۀ رایج است
گونه‌ای از فیلم‌ها که به‌ جای تکیه بر واقع‌نمایی و داستان‌پردازی، بر کیفیات ویژۀ رسانۀ فیلم مانند تدوین و تصویر و حرکت متکی هستند
نوعی فیلم که با استفاده از عناصر هراس‏آور و اسرارآمیز سعی در ترساندن تماشاگر دارد
آن قسمت از پیشانۀ شناور که از دماغه به طرف عقب و پایین امتداد دارد
plate 1
بخش نازکی از لاشۀ دام که در پشت سرسینه قرار دارد
← سینه‏گاه
thoracicoabdominal, thoracoabdominal
← شکمی ـ سینه‌ای
انتقال نابهنجار صدای حرف زدن بیمار به دیوارۀ قفسۀ سینه، به‌طوری‌که با گوشی پزشکی شنیده شود
التهاب ریه‏ها همراه با تراکم
التهاب ریه که از نایژک‌های انتهایی آغاز و به تشکیل برون‏نَشت بلغمی- چرکی در حبابچه‏ها منجر می‏شود
chest guard, chest protector
پوششی که سینۀ کمان‌گیر را، در سوی نزدیک‌تر به کمان، می‌پوشاند تا از آسیب احتمالی جلوگیری کند
سُریدن خطی شناور به جلو، بر روی شیب موج‌های بلند در دریای توفانی
موقعیت یا محلی در سینۀ شناور یا به طرف آن
قسمت زبرین و پیشین کشتی، معمولاً برای نگهداری طناب و رنگ و دوّار و تجهیزات ملوانی متـ . سینه 3
belly landing, belly-in
نشست هواپیما درحالی‌که ارابۀ فرود بسته یا نیمه‌باز مانده است
آن قسمت از شناور که در معرض باد است
tympanum 1, tympan
سطح محاط بین چَفته و خط پاکار
سطح محاط در درون سنتوری (pediment)
اگر زاویه‏ای در نظر بگیریم که رأس آن در مبدأ یک دستگاه مختصات قائم در صفحه و ضلع اول آن منطبق بر قسمت مثبت محور X باشد، سینوس آن زاویه عبارت است از عرض هر نقطه واقع بر ضلع دوم زاویه به‌جز رأس، تقسیم بر فاصلۀ بین رأس و آن نقطه
ویژگی برگی که حاشیۀ آن به داخل یا خارج برگشته یا پیچیده باشد
plate 2, tray
صفحۀ افقی در یک برج تفکیک صنعتی که کلاهک یا سوراخ یا دریچه‌هایی بر روی آن تعبیه شده است تا حباب‌های رهاشده، از لایۀ مایع روی آن عبور کنند
transfer table, surface traverser, traverser
در خط‌آهن تعمیرگاه‌ها، ابزاری شبیه به پل متحرک برای جابه‌جایی عرضی خط‌نورد
نوعی نگهدارندة بافه/کابل دارای صفحه‌ای مقاوم با لبه‌های بالاآمده و بدون درپوش متـ . سینی کابل
tail-light panel/ tail light panel, rear panel, back panel
بخشی از بدنۀ خودرو در زیر درِ صندوق عقب که حفرۀ مخصوص چراغ عقب در آن تعبیه می‌شود و در برخی از خودروها پلاک معمولاً بر روی آن نصب می‌شود