واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 2855
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
data custodianship
مسئولیت گردآوری و نگهداری داده‏ها
continuous data protection
نوعی سامانۀ پشتیبان‌گیری که از داده‌های جاری کاربر یک نسخۀ بدل ایجاد می‌کند اختـ . داپ CDP متـ . پشتیبان‌گیری آینه‌ای mirroring
data acquisition
مرحله‌ای در پژوهش‌های باستان‌شناختی، همانند واحد نمونه در محوطۀ باستان‌شناختی، که در آن داده‌ها به سه صورت اصلی گردآوری می‌شوند: 1) شناسایی؛ 2) بررسی سطحی؛ 3) کاوش
اندازه‌گیری‌های الکترومغناطیسی هوایی یا زمینی که با کمک شمار فراوانی فرستنده یا گیرنده در آرایه‌ای ناوردا (با چیدمانی ثابت) انجام می‌گیرد
← داده‌برداری جانبی
← داده‌برداری جانبی
نوعی داده‌برداری الکتریکی که در آن تغییرات جانبی مقاومت‌ویژه با ثابت نگه داشتن فاصله‌های الکترودی و جابه‌جا کردن کل آرایش روی خط الکترودها اندازه‌گیری می‌شود متـ . داده‌برداری الکتریکی electrical profiling داده‌برداری افقی horizontal profiling
sample data acquisition
نوعی داده‌برداری، ازطریق نمونه‌برداری احتمالاتی یا غیراحتمالاتی، که در آن فقط بخشی از واحد نمونه در یک جامعۀ آماری بررسی می‌شود
split spread data acquisition
داده‏برداری لرزه‏ای با قرار دادن چشمه در وسط پروفیل لرزه‏ای
total data acquisition
نوعی داده‌برداری که در آن تمامی واحد نمونه در یک جامعۀ آماری بررسی می‌شود
گردآوری داده‏های لرزه‏ای
مرحله‌ای در پژوهش یافته‌های باستان‌شناختی که معمولاً شامل تمیز کردن و محافظت و برچسب‌زنی و یافته‌نامه‌نویسی (inventorying) و داده‌نامه‌نویسی (cataloging) می‌شود
فرایند مخفی‌سازی و تعویض یا حذف اطلاعات مهم از مجموعه‌داده‌هایی مشخص
نوعی داده‌پوشی که بدون تقاضای کاربر صورت می‌گیرد و به‌صورت دائمی، پس از استخراج از پایگاه‌داده، انجام می‌شود
online data masking,on-the-fly data masking
نوعی داده‌پوشی که هدف اصلی آن جلوگیری از نشت اطلاعات در نقطة استفاده است و در تقابل با داده‌پوشی‌ای قرار دارد که هدف آن جلوگیری از نشت اطلاعات در نقطة دسترسی است
dynamic data masking, DDM
نوعی داده‌پوشی که براساس تقاضا صورت می‌گیرد و در آن نیاز به ذخیره‌سازی جداگانة داده‌های پوشیده‌سازی‌شده نیست
هرنوع پیام که به شکل داده‏های رقمی با وسایل الکترونیکی یا نوری یا فنّاوری‌های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می‏شود
فرایند تصحیح خطاهای داده‏ای در مجموعه‏ای از داده‏ها، برای بالا بردن کیفیت داده‏ها با توجه به اهداف خاص
polling, autopolling
روشی برای واپایش مراکز چندگانۀ شبکه که در آن ایستگاه مرکزی نیاز هر مرکز به ارسال داده را بررسی و اجازۀ انجام آن را به‌نوبت صادر می‏کند
واپایش مراکز چندگانۀ شبکه که در آن ایستگاه مرکزی نیاز هر مرکز به ارسال داده را بررسی و اجازۀ انجام آن را به‌نوبت صادر می‏کند
حرکت و انتقال فعال اطلاعات از جایی به جای دیگر
data generation
فرایندی که در آن، داده‏ها براساس مجموعه‏ای از خصوصیات ازپیش‌تعریف‏شده تولید شوند
جابه‏جایی داده‏ها از نقطه‏ای در یک مجموعۀ اطلاعاتی به نقطه‏ای دیگر
data scientist
مهندس یا تحلیل‌گر تجاری خبره‌ای که با استفاده از ابزارهای داده‌یابی و روش‌های آماری یا علمی به دیدگاه‌های داده‌ای جدیدی دست می‌یابد
مطالعه و تحلیل سامانمند انواع منابع داده‌ای و فهم معنی داده‌ها و به‌کارگیری آنها به‌صورت ابزاری برای تصمیم‌گیری مؤثر و حل مسئله
نوعی ساختار داده‌ای در پایگاه‌داده که از آن برای نگهداری داده یا ارجاع به داده استفاده می‌شود
شخصی که فعالیت عمدة او گردآوری و ذخیره‌سازی و مدیریت و تحلیل داده‌هاست
data reduction 1
[رایانه و فنّاوری اطلاعات، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی] فرایند تبدیل داده‌های خام به حالت فشرده‌تر بی‌آنکه اطلاعات مهم آن از بین برود [مهندسی نقشه‏برداری] کاهش حجم داده‌ها بدون از دست رفتن اطلاعات یا عوارض موردنظر
[آمار]‏ فرایند کشف روابط بین متغیرها در مجموعة بزرگی از ‌داده‌ها [رایانه و فنّاوری اطلاعات] استخراج اطلاعات با الگوهای خاص، از حجم زیادی از داده‏های ذخیره‏شده
دادگانی که برای نگهداری مجموعه‏هایی مختصر از داده‏ها طراحی شده باشد تا مدیران بتوانند آنها را بازیابی و تحلیل کنند