واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 4822
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
electroplating, plating 1
نشاندن لایۀ بسیار نازکی از فلز مقاوم بر فلز دیگر با برق‌کافت محلول‌های برق‌کاف
نشاندن لایه‌ای نازک در فرایند آب‌کاری پیش از پوشش‌دهی نهایی
نوعی آب‌کاری که در نتیجۀ آن سطحی صاف و براق و بی‌نیاز از پرداخت به دست می‌آید
نوعی آب‌کاری که در استوانه یا بشکۀ گردان و مشبک در کنار یک برق‌کاف انجام می‌شود
فرایند پوشش دادن فلز که در آن جریان موردنیاز، از عمل گالوانی بین فلز کار (work metal) و فلز ثانویه تأمین می‌شود
immersion plating, dip plating, metal replacement
نوعی آب‌کاری ازطریق ایجاد پوشش فلزی با استفاده از واکنش جابه‌جایی که در آن یک فلز جانشین فلز دیگر موجود در محلول می‌شود
نوعی آب‌کاری که در آن کار آند و محلول را قلم‌مو یا تیغه انجام می‌دهد
نوعی آب‌کاری که در آن بعضی از قسمت‌های قطعه که نباید آب‌کاری شود با ماده‌ای نارسانا پوشانده می‌شود تا از جریان الکتریکی و درنتیجه آب‌کاری در آن قسمت‌ها جلوگیری شود
sensible water loss
دفع آب ازطریق ادرار و مدفوع و عرق
insensible water loss
دفع آب به‌صورت بخار از سطح بدن و ازطریق تنفس
گسسته شدن یک مولکول در واکنش با آب به‌طوری‌که بخشی از مولکول به هیدروکسیل آب و بخش دیگر آن به یون هیدروژن آب بپیوندد
قابلیت شکافته شدن یک مولکول در واکنش با آب
مربوط به واکنشی که در آن یون‌های هیدورژن و هیدروکسیل آب با یک ترکیب دیگر، دو گونۀ شیمیایی متفاوت ایجاد کند
water mould/ water mold
قارچ‌های اُاُمیست (Oomycetes) که برای رشدونمو وابسته به آب هستند و اغلب در سطح آب توده‌ای جُلینه تولید می‌کنند
hydrosphere
مجموعۀ آب‌های کرۀ زمین
← بافت آبکش
secondary phloem
آبکش به‌وجودآمده از بُن‌لاد آوندی در گیاهانی که رشد پسین دارند
dewatering 1
خارج‌سازی آب اضافی از مادة غذایی پس از شست‌وشوی آن
آبکش به‌وجودآمده از پیش‌بُن‌لاد در پیکر نخستین گیاه
hydroponics
کشت در محلول‌های غذایی بدون استفاده از خاک
gully 1
درۀ کوچک و باریک و ژرفی که براثر عبور سیلاب بر روی رسوبات و خاک‌های سست سطحی به‌ وجود می‌آید
← فرسایش آبکَندی
خیزش و بالا آمدن آب دریا براثر توفان یا به علت اُفت فشار در مرکز توفان متـ . توف‌کِشَند storm tide 2 کِشَند توفند hurricane tide موج توفان storm wave
خیزش و بالا آمدن آب دریا براثر توفند یا به علت اُفت فشار در مرکز توفند
تاولی بزرگ حاوی مایع آبگون (serous fluid) یا آبگون چرکی
هر گشودگی یا گودالی مانند تنگ‌دره یا آبکند یا دیگر آبراهه‌ها
hydrotropism
رشد جهتمند گیاه برای رسیدن به رطوبت
water tourist
گردشگری که برای ارضای حس کنجکاوی خود با قایق به مشاهدۀ جاذبه‌های آبی می‌پردازد
گرده‏افشانی با آب
water tourism
نوعی گردشگری که در آن گردشگران در تعطیلات برای مشاهدۀ دیدنی‌های آبی با قایق به سفر می‌پردازند