واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 4822
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
cooling water
آبی که در فرایندهای صنعتی معمولاً برای خنک کردن چگالنده‌ها به کار میرود
once-through cooling water
آبِ خنککنی که تنها یک یا دو بار در سامانه گردش می‌کند
مایع درون‏ حفرۀ درون‏شامه‏ای
← روش آب‌ دونشان
مایع آبگون جمع‏شده در زهدان‏راه متـ . آب زهراه
← آب زهدان‏راهی
ground water, underground water
آب موجود در مواد سست زیر سطح سفرۀ آب
safe water
آب عاری از مواد سمی و باکتری‌ها و مواد شیمیایی که آشامیدن آن برای سلامتی مضر نباشد، هرچند دارای طعم و بو و رنگ و برخی مواد معدنی باشد
light water
آبی که هیدروژن‌های موجود در مولکول آن تک‌پروتونی هستند
آبی که غلظت نمک‌های محلول فلزات دو یا چندظرفیتی آن از حد معینی کمتر باشد
hard water
آبی که غلظت املاح محلول فلزات دو یا چند ظرفیتی آن، به‌ویژه کلسیم و منیزیم، از حد معینی بیشتر باشد
surface water 1
[زمین‌شناسی] همۀ آب‌های روی سطح زمین ازجمله آب‌های شیرین و شور، یخ و برف [محیط‌زیست] آبی که به‌طور طبیعی با هوای آزاد در تماس است
surface water 2, surface layer, mixed layer 1
لایۀ تقریباً همگن روی اقیانوس که دما و شوری در آن، تحت تأثیر اختلاط ناشی از وزش باد، ثابت است
heavy water
آبی که هیدروژن‌های موجود در مولکول آن از نوع هیدروژن سنگین یعنی اتمی با هستۀ متشکل از یک پروتون و یک نوترون هستند
metabolic water, water of combustion
آب حاصل از سوخت‌وساز کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها و چربی‌ها
saline water
آبی که حاوی مقدار قابل‏توجهی مواد جامد حلشده است
fresh water
آبی که کمتر از 1000 میلی‏گرم در لیتر، جامدات حل‏شده داشته باشد
demineralized water
آبی که بخش عمدۀ کاتیون‌ها و آنیون‌های آن زدوده شده است
آبی که کل مواد جامد آن بین 1500 تا 5000 میلی‏گرم در لیتر باشد
magmatic water, giuvenile water, plutonic water
آب جداشده از سنگ‌های مذاب ماگمایی
virtual water, virtual-water content
مقدار آب مصرف‌شده یا آلوده‌شده در زنجیرۀ تولید محصول
distilled water
آب عاری از نمک‌های محلول و ذرات کلوئیدی و سایر ناخالصی‌ها که از چگالش بخار آب تولید شده باشد
bound water
آبی که بخشی از یک سامانه مانند بافت یا خاک است و تا دمای حدود 20- درجۀ سلسیوس بلور یخ در آن تشکیل نمی‌شو‌د
source water
آب خام تصفیه‌نشده‌ای که از آب‌های زیرزمینی باکیفیت یا دریاچه‌ها یا رودخانه‌ها به ‌دست می‌آید و بعد از تصفیه به مصرف آب شُرب شهری یا صنعتی یا خصوصی می‌رسد
source water
1. آب برداشت‌شده از منابع پیش از تصفیه یا مصرف 2. آب موجود در طبیعت به‌صورت چشمه و نهر و دریاچه و جز آنها
aggressive water
آبی که شاخص لانژلیۀ آن منفی است
connate water
آب به‏دام‏افتاده در منافذ سنگ رسوبی در زمان نهشته شدن رسوب
aquaturbation
آشفتگی نهشته‌های باستان‌شناختی درنتیجة جریان آب‌های سطحی و چرخة خشکی و تری
ذرات آتشفشان‌آواری ناشی از فوران آتشفشان در زیر آب
hydroclastic
مربوط به آب‌آوار؛ ویژگی ذرات و مواد آب‌آوار