واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 4822
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
نوعی آجر حاوی مواد آلی که ازطریق خشکاندن لجن هضم‌شدۀ فاضلاب شهری تولید می‌شود
tread block
نوعی آج یا بخش مجزایی از نقش رویه به‌ شکل چندوجهی با مقاطع مثلثی یا گرد یا چهارگوش
آج‌قطعه‌‌ای که روی شانه یعنی بین رویه و دیواره قرار دارد
tread rib, rib 1, tread bar
بخشی از رویه که به‌‌صورت نوار دورتادور تایر امتداد دارد و شیارهای تایر آنها را از یکدیگر تفکیک می‌کند
resilient rail fastening tool
افزاره‌ای دستی برای بازوبسته کردن پابند فنری ریل
track wrench
ابزار اهرمی و دستی بزرگی که معمولاً برای سفت کردن یا باز کردن پیچ‌های درز ریل به کار می‌رود
آچارخطی که با درگیر کردن مهره در یک حرکت سریع ضربه‌ای پیچ‌های خط را نصب می‌کند
spark plug socket, spark plug spanner, spark plug wrench, plug panner, plug wrench, spark plug socket wrench
آچاری در اشکال گوناگون برای باز و بسته کردن شمع
inclusion 1
مواد جامدی، مانند اکسیدها و سیلیکات‌ها و تنگستن‌ها و سولفیـدها و سربـاره‌های حبس‌شده بین فلز جوش و فلز پایه
tungsten inclusion
ذرات تنگستنی که در جوشکاری قوسی‌تنگستنی‌ گاز‌محافظ در درون فلز جوش گیر می‌افتند
مـواد جامد غیرفلزی که در داخل فلز جوش یا بین فلـز جـوش و فلز پایه گیر می‌افتند
indigenous inclusion
آخالی که ازطریق واکنش‌های شیمیایی در زمان ذوب تشکیل می‏شود
exogenous inclusion
آخالی که با باردهی مواد وارد مذاب می‏شود، مانند ماسه و مواد نسوز
ستارۀ آلفا در صورت فلکی نهر (آلفا- نهر) که با قدر 0/46 نهمین ستارۀ درخشان آسمان است و حدود 70 سال نوری از زمین فاصله دارد
← آخوری ریل‌بند
فضای میان دو ریل‌بند متـ . آخوری تراورس
etiquette
آداب ناظر بر کنش و رفتار و لباس پوشیدن در خلال کسب‌وکار و فعالیت‌های اجتماعی گوناگون
آداب ناظر بر رفتار مناسب و مؤدبانه در هنگام ارتباط و تعامل با دیگران در فضای مجازی
adrenaline, epinephrine
هورمونی که از برگرده ترشح می‌شود و مستقیماً بر دستگاه عصبی مرکزی اثر می‌گذارد متـ . برگُردینه
adrenergic blocking agent
ماده‌ای که از ترشح برگُردینه جلوگیری می‌کند متـ . برگُردینه‌بند
ماده یا عامل فعال‌شده با برگُردینه یا ترشح‌کنندۀ آن متـ . برگُردینه‌زا
ویژگی ماده‌ای که از عملکرد برگُردینه‌زا جلوگیری می‌کند متـ . برگُردینه‌کاف
پیام هشداری که در هنگام سقوط فرد از روی شناور به داخل دریا برای کمک‌رسانی سریع بر روی شناور اعلام می‌شود
manhole 1
دریچه یا محفظه‏ای که انسان بتواند از آن وارد یک مخزن یا شبکۀ فاضلاب شود
نوعی اسباب‌بازی‌ عموماً ازجنس پلاستیک شبیه به شخصیت‌های معروف فیلم‌ها و کتاب‌ها و بازی‌های ویدیویی و برنامه‌های تلویزیونی که مفاصل متحرک و لوازم اضافی تغییر‌پذیر دارد
essential pyroclast
آذرآواری با منشأ ماگما
accidental pyroclast
آذرآواری متشکل از قطعات غیرآتشفشانی یا آتشفشانی نامرتبط
آذرآواری متشکل از سنگ‌های پیشین یا قطعات سنگ‌های آذرین و دگرگونی و رسوبی یا قطعاتی از گدازه‌های قبلی واقع در یک مجرای آتشفشانی که در نهشته‌ای آذرآواری جای گرفته‌اند
accessory pyrcolast
آذرآواری متشکل از قطعات مخروط آتشفشانی یا گدازه‌های قدیمی‌تر
pyroclastic
مربوط به مواد سنگی آواری حاصل از انفجار آتشفشانی