واژه‌نامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی


واژه‌گزینی از کارهای کلیدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. شورای این فرهنگستان پس از بررسی،‌ گفت‌وگو، و رای‌زنی‌های بسیار، اصول و ضوابط واژه‌گزینی را بر پایه 60 سال پیشینه واژه‌گزینی در ایران، در نشست پنچاه و هشتم (1373/7/11) و یکصد و پانزدهم (1376/4/2) در نه اصل به تصویب رساند. بر این پایه، تاکنون 13 دفتر با نام «فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان» منتشر شده است. این واژه‌ها که تا پایان دفتر سیزدهم به نزدیک 45 هزار می‌رسند، با اجازه فرهنگستان زبان و ادب فارسی (نامه شماره 306 / 1120 تاریخ 1395/2/6) در اینجا ارائه شده‌اند. در این فرهنگ، تعریف واژه، مترادف، ارجاع،‌ صورت اختصاری واژه بیگانه،‌ و صورت اختصاصی واژه فارسی با قابلیت جست‌وجو در دسترس کاربران است.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 4822
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 65413
یکی از دهانه‏های آتشفشانی واقع بر روی یک شکافه متـ . آتشفشان شکافه‏ای ـ جریانی fissure-flow volcano
← آتشفشان شکافه‏ای
آتشفشانی که فوران می‏کند یا در طول تاریخ بشر فوران کرده است
← گنبد آتشفشانی
← گنبد آتشفشانی
composite volcano
← آتشفشان چینه‏ای
آتشفشانی که در حال حاضر فوران نمی‏کند و احتمال فوران آن در آینده نیز وجود ندارد
ویژگی تمامی مواد آتشفشانی آواری‌ای که در طی فرایند قطعه‌قطعه‏ شدن و مخلوط شدن با مواد غیرآتشفشانی در محیط نهشته می‌شوند
فرایند خروج مواد مذاب و گازهای همراه آن از درون به سطح زمین متـ . آتشفشانی 2 volcanism, vulcanism
ویژگی آنچه خاستگاه آتشفشانی دارد
volcanist, volcanologist
متخصصی که در مورد فوران‌های آتشفشانی مطالعه می‌کند
شاخه‏ای از زمین‏شناسی که به مطالعۀ آتشفشان می‌پردازد
فنجانۀ (crater) بزرگی که در ارتباط با فعالیت آتشفشانی نیست
مربوط به فعالیت یا ساختار یا گونه‏های سنگ‌های آتشفشان
volcanism/ vulcanism
← آتشفشان‏خیزی
pyrotechnician
یکی از اعضای گروه تولید که تخصص او ایجاد آتش و انفجار است
fire temple
نوعی معبد در دین زرتشت برای نیایش و ستایش آتش مقدس
شهابی بسیار پرنور که منفجر و تکه‏تکه می‏شود و گاه صدای انفجار آن پس از مدتی به گوش می‏رسد
اشتعال یک ماده، بدون دخالت منبع یا عامل خارجی تولید حریق، صرفاً به‌دلیل بالا رفتن دما و وجود مواد یا گازهای قابل‌اشتعال
مرگ تمام یا بخشی از اندام‌های سبز گیاه براثر حرارت ناشی از آتش‌سوزی
fireman1, firefighter
فردی که مسئولیت مهار و خاموش کردن آتش را بر عهده دارد
fire detector
دستگاه یا سامانه‌ای که وجود آتش را به‌طور خودکار ازطریق هشدارهای دیداری و شنیداری اطلاع‌رسانی می‌کند
← مسابقات آتیه‌داران
contaminated-visible prints
آثاری که براثر تماس انگشتان آغشته‌ به خون یا مواد آرایشی یا جز آن بر سطوح تمیز باقی می‌ماند
fetal alcohol effects, alcohol-related birth defects, ARBD, subclinical fetal alcohol syndrome
مجموعه‌ای از نابهنجاری‌های نوزادان در هنگام تولد که ناشی از مصرف الکل توسط مادر است، اما به نشانگان جنینی الکل نیز منجر نشده است
general works
آثاری که جنبه‌های مختلف و گوناگون یک موضوع را به‌طور کلی مورد بحث قرار می‌دهد
مجموعه‌ای گردآوری‌شده از قطعات برگزیدۀ آثار ادبی یک یا چند پدیدآور به‌ویژه برای مقاصد آموزشی
tread element
هریک از بخش‌های مجزای نقش رویه، با شکل‌های هندسی مختلف، مانند دنده یا نوار، که با شیار از یکدیگر جدا شده‌اند و درمجموع، نقش رویه را تشکیل می‌دهند
وسیله‌ای برای برداشتن آج‌های رویه، پیش از ساب‌زنی