واژه‌نامه تعاريف قانونی


واژه‌نامه تعاریف قانونی، تعریف قانون‌گذار ايراني را از واژه‌هايي که در متن قوانين و مقررات به کار رفته‌اند، ارائه می‌کند. تعاریف در این واژه‌نامه از زبان قانون‌گذار و بنابراین قابل استناد هستند. واژه‌نامه تعاریف قانونی در اینجا تنها‌ واژه‌هایی را که با حرف‌ «الف» و «ب» آغاز می‌شوند،‌ در بر دارد. این واژه‌ها از چاپ دوم کتابی با نام فرهنگ تعاریف قانونی، نوشتة صفر بیگ‌زاده از انتشارات کلک صبا (1394) بر گرفته شده‌اند.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 570
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 757
ارتقا عبارت است از احراز یک رتبه بالاتر
ارتقای رتبه (ارتقای گروه) عبارت است از نایل شدن به شغل مستمر که در طبقه شغلی بالاتر قرار دارد
عبارت است از فرایند توانمندسازی افراد جهت افزایش تسلط بر سلامت خود و بهبود آن
از نقطه‌نظر قوانین جزایی (خواه این قانون و خواه قوانین جزایی دیگر) مقصود از «ارتکاب» عملی به طور «علنی»، ارتکاب آن در مرئیو منظر عموم است، اعم از این‌که محل ارتکاب از امکنه عمومی باشد یا نه ویا ارتکاب آن در امکنه‌ای است که معیّن برای پذیرفتن عموم باشد، از قبیل حمام‌های عمومی و قهوه‌خانه و نمایشگاه و مانند آن
از نقطه‌نظر قوانین جزایی، خواه این قانون و خواه قوانین جزایی دیگر، مقصود از «ارتکاب عمل به طور علنی»، ارتکاب آن در مرئیو منظر عموم است، اعم از این‌که محل ارتکاب از امکنه عمومی باشد ویا ارتکاب آن در امکنه‌ای است که معد برای پذیرفتن عموم باشد، از قبیل حمام‌های عمومی و قهوه‌خانه‌ها و نمایشگاه‌ها و مانند آن
یعنی به منابعی خارج از داده‌پیام عطف شود که در صورت مطابقت با ماده 18 این قانون، جزئی از داده‌پیام محسوب می‌شود [در موارد زیر داده‌پیام منسوب به اصل‌ساز است: الف) اگر توسط اصل‌ساز ویا به وسیله شخصی ارسال شده باشد که از جانب اصل‌ساز مجاز به این کار بوده است، ب) اگر به وسیله سیستم اطلاعاتی برنامه‌ریزی شده یا تصدی خودکار از جانب اصل‌ساز ارسال شود]
مقصود از «اردو» در این مصوبه، سفر دسته‌جمعی گروهی از دانش‌آموزان یا دانشجویان با مقاصد علمی، آموزشی، فرهنگی، زیارتی، سیاحتی و ورزشی می‌باشد که با مجوز مراجع ذیربط برگزار می‌شود
اردوگاه کار مرکزی است برای نگهداری معتادان یا کسانی که با حکم مقامات ذیصلاح برای مدتی به نگهداری در آن محل محکوم می‌شوند
تسهیلات ارزی که به موجب تبصره 29 قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (مصوب 1368) توسط دولت برای تشویق و حمایت صادرات کالاهای غیرنفتی و منحصراً برای واردات اولیه و کمکی و قطعات و لوازم برای تولید و صدور کالاهای غیرنفتی و همچنین صدور ضمانت‌نامه‌های صادراتی و خدمات خارج از کشور پس از دریافت تضمین مبنی بر برگشت ارز اعطایی با اهداف صادراتی برنامه در اختیار صادرکننده قرار گرفته است. بانک توسعه صادرات ایران به موجب مفاد قوانین برنامه‌های دوم و سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و نیز قوانین بودجه از جمله قانون بودجه سال 1386 موظف شده است که این وجوه را وصول و به عنوان سرمایه دولت نزد بانک منظور و از محل آن مجدداً به صادرکنندگان تسهیلات پرداخت نماید
از نظر این موافقتنامه، منظور از «ارز قابل تبدیل»، دلار ایالات متحده، لیره استرلینگ، مارک آلمان، فرانک فرانسه، ین ژاپن ویا هر ارز دیگری است که به طور گسترده در پرداخت‌های مربوط به معاملات بین‌المللی و در بازارهای ارزی بین‌المللی مورد استفاده واقع شود
ارز قابل تبدیل آزاد به معنای هر ارزی است که در سطح وسیع در معاملات بین‌المللی برای پرداخت‌ها به کار می‌رود و در بازارهای عمده ارزی بین‌المللی در سطح وسیع معامله می‌شود
«ارزش افزوده» عبارت است از قیمتیامنهای ارزش گمرکی هریک از مواد به‌کاررفته که مبدأ آن‌ها طرف متعاهد دیگر است یا در مواردی که ارزش گمرکی مشخص نباشد یا نتوان آنرا تعیین نمود، اولین قیمت قابل تعیین که در یکی از طرف‌های متعاهد برای آن مواد پرداخت شده است
ارزش برابریکه طبق آن، تبدیل رسمی پول یک کشور براساس یک واحد معین تثبیت می‌گردد
«ارزش گمرکی» اطلاق می‌شود به ارزش معاملاتی کالاهای وارده که عبارت است از قیمتی که هنگام فروش کالا جهت صدور به کشور واردکننده عملاً پرداخت شده یا قابل پرداخت می‌باشد، به اضافه سایر هزینه‌ها و تعدیلات قابل اعمال. در مواردی که نتوان ارزش گمرکی را بر مبنای ارزش معاملاتی تعیین نمود، ارزش مذکور با استفاده از یکی از روش‌های زیر تعیین خواهد شد:
1. ارزش معاملاتی کالاهای همسان،
2. ارزش معاملاتی کالاهای مشابه،
3. روش ارزش قیاسی،
4. روش ارزش محاسباتی،
5. روش ارزش انعطاف‌پذیر
1. ارزش معاملاتی کالاهای همسان،
2. ارزش معاملاتی کالاهای مشابه،
3. روش ارزش قیاسی،
4. روش ارزش انعطاف‌پذیر
«ارزش مواد» یعنی ارزش گمرکی مواد به‌کاررفته در یک محصول دارای مبدأ خارج از قلمرو در هنگام واردات، یا چنانچه این ارزش مشخص نبوده و قابل تعیین نباشد، اولین قیمت قابل تعیین که در آن طرف متعاهد برای مواد پرداخت گردیده است
«ارزش مواد دارای مبدأ» یعنی ارزش موادی که در بند فرعی «ج» تعریف گردیده با اعمال تغییرات ضروری
ارزش ویژه سهام عبارت است از مجموع سرمایه ثبت و پرداخت‌شده و اندوخته‌های آزاد قابل تقسیم و مانده‌حساب سود و زیان سنواتی
ارزش‌ها تصویر آینده یک کشور را نشان می‌دهند. ارزش‌‌هایی راهبردی تلقی می‌شوند که ارتباط مستقیم با منافع حیاتی و اولیه و ثانویه یک جامعه داشته، دربرگیرنده اصول اعتقادی و اساسی جامعه است و به عنوان اصول راهنما برای همگان، ارزش و اهمیت ذاتی و محوری دارند
به فرایند نظامدار برای جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات به منظور تعیین میزان تحقق اهداف مورد نظر، براساس ملاک‌ها و معیارهای مشخص‌شده، اطلاق می‌شود
به آن نوع ارزشیابی اطلاق می‌شود که دانش‌آموزان بتوانند هنگام آزمون از کتاب درسی و سایر منابع مرتبط دیگر به صورت گروهی یا فردی نیز استفاده نمایند. بدیهی است که در ارزشیابی باز سؤالات باید جنبه تفسیری، تحلیلی، ترکیبی و استنباطی داشته باشند
عبارت از ارزشیابی‌هایی است که در پایان هریک از نوبت‌های مذکور در ماده 24 به عمل می‌آید
مجموعه اقدامات و فعالیت‌هایی است که به صورت مستمر توسط معلم و دانش‌آموز و سایر ارزیابی‌کنندگان به منظور بهبود فرایند یاددهی-یادگیری، در طول هر نوبت به عمل می‌آید که شامل انجام تکالیف درسی، آزمون‌های عملکردی، فعالیت‌های مرتبط با درس خارج از کلاس به صورت فردی یا گروهی (فعالیت‌های پژوهشی و) ارزشیابی‌های باز و مشاهدات تدریجی رفتار و خودارزیابی و نظر اولیای دانش‌آموز می‌باشد
شیوه‌ای از ارزشیابی تحصیلی-تربیتی است که اطلاعات لازم، معتبر و مستند برای شناخت دقیق و همه‌جانبه فراگیران در ابعاد مختلف یادگیری، با استفاده از ابزارها و روش‌های مناسب مانند کارپوشه، آزمون‌ها (با تأکید بر آزمون‌های عملکردی) و مشاهدات در طول فرایند یاددهی-یادگیری به دست می‌آید تا براساس آن بازخوردهای کیفی مورد نیاز برای کمک به یادگیری و یاددهی بهتر در فضای روانی و عاطفی مطلوب برای دانش‌آموز، معلم و اولیا حاصل آید
ارزشیابی‌ای است که طبق برنامه معین با همکاری مشترک کارکنان آموزشی و اداری مرکز آموزش از راه دور، زیر نظر مدیر مرکز انجام می‌شود
عبارت است از مقایسه آن دسته از عوامل و خصوصیات و توانایی‌های فردی که مورد نیاز حرفه ویا تخصص کارمند به منظور تعیین ارزش و ماهیت نسبی آن‌ها با استفاده از معیارهای مورد سنجش می‌باشد
ارزشیابی شغل عبارت از مقایسه مهارت‌ها، مسئولیت‌ها، کوشش‌ها و شرایط محیط کار هریک از مشاغل سازمان به منظور تعیین ارزش و اهمیت نسبی آن‌ها با استفاده از معیارها و ضوابط مورد سنجش است
فرایندی که در آن سطح کیفی کارهای در دست انجام یا انجام‌شده مشاور در مقاطع یا دوره‌های زمانی خاص تعیین می‌شود
نوعی ارزشیابی است که در فرایند اجرایی آن، دانش‌آموزان صرفاً موضوع ارزشیابی نیستند، بلکه به طور فعال و به صورت گروهی در امر ارزشیابی شرکت و با هم همکاری می‌کنند
ارزشیابی‌ای است که طبق برنامه معین و با سؤال‌های یکسان تهیه شده و توسط سازمان آموزش و پرورش استان مربوطه و در محل‌هایی که زیر نظر مرکز آموزش از راه دور می‌باشد، با نظارت مدیر مرکز برگزار می‌شود
اصطلاح «ارزی که آزادانه قابل تبدیل باشد» به معنای هر نوع ارزی است که صندوق بین‌المللی پول، هرچند وقت یک بار، به عنوان ارزی که آزادانه قابل استفاده باشد، به موجب مواد موافقتنامه صندوق بین‌المللی پول و هر اصلاحیه آن تعیین می‌کند