واژه‌نامه تعاريف قانونی


واژه‌نامه تعاریف قانونی، تعریف قانون‌گذار ايراني را از واژه‌هايي که در متن قوانين و مقررات به کار رفته‌اند، ارائه می‌کند. تعاریف در این واژه‌نامه از زبان قانون‌گذار و بنابراین قابل استناد هستند. واژه‌نامه تعاریف قانونی در اینجا تنها‌ واژه‌هایی را که با حرف‌ «الف» و «ب» آغاز می‌شوند،‌ در بر دارد. این واژه‌ها از چاپ دوم کتابی با نام فرهنگ تعاریف قانونی، نوشتة صفر بیگ‌زاده از انتشارات کلک صبا (1394) بر گرفته شده‌اند.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 570
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 757
منظور از «آلودگی محیط زیست» عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیک آن را به طوری که به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار یا ابنیه مضر باشد تغییر دهد
آلودگی هوا عبارت است از وجود یک یا چند آلوده‌کننده در هوای آزاد به مقدار و مدتی که کیفیت آن را، به طوری که مضر به حال انسان ویا سایر موجودات زنده ویا گیاهان ویا آثار و ابنیه باشد، تغییر دهد
آلودگی یا آلوده ساختن محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب، هوا، خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی یا شیمیایی یا بیولوژیک آن‌ها را به طوری که زیان‌آور به حال انسان یا سایر موجودات زنده، گیاهان ویا آثار و ابنیه باشد، تغییر دهد
منظور از «آلوده ساختن آب»، آمیختن مواد خارجی به آب است، به میزانی که کیفیت فیزیکی یا شیمیایی یا بیولوژیکی آن را به طوری که مضر به حال انسان و چهارپایان و آبزیان و گیاهان باشد تغییر دهد. مواد خارجی به قرار زیر است: مواد نفتی، زغالی، اسیدی و هرگونه اضعاف کربنی و نفتی و مواد مضر شیمیایی، اعم از جامد و مایع از هر پالایشگاه یا منبع گازی یا دستگاه‌های رنگ‌کاری و الکل‌کشی و کارگاه‌ها و کارخانجات شیمیایی و معدنی و صنعتی و مواد غذایی و فاضلاب شهرها
هر شخص حقیقی که اداره یا تصدی منابع مولد آلودگی را خواه برای خود، خواه به نمایندگی از طرف شخص یا اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر به عهده داشته ویا شخصاً و به طرق مختلف، عامل ایجاد آلودگی باشد
مجموعه اقداماتی است که توانایی جامعه -دولت و مردم- را در انجام مراحل مختلف مدیریت بحران افزایش می‌دهد. آمادگی شامل جمع‌آوری اطلاعات، پژوهش، برنامه‌ریزی، ایجاد ساختارهای مدیریتی، آموزش، تأمین منابع، تمرین و مانور است. آموزش شامل آموزش‌های همگانی، تخصصی، نهادهای مدنی، صنایع و حِرَف، رسانه‌های گروهی و صدا و سیما است
آمادگی به خدمت، وضع مستخدمی است کهتصدی پست سازمانی را به عهده نداشته و در انتظار ارجاع پست سازمانی است
آمادگی ملی وجود شرایطی است که وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها و مؤسسات تابع و وابسته به آن‌ها و سازمان‌های بخش خصوصی و عمومی و به طور کلی عموم مردم را قادر به مقابله با هرگونه رویداد اضطراری می‌گرداند
سربازانی که پس از رفع احتیاجات قسمت‌ها باقی می‌مانند «آماده به خدمت» نامیده می‌شوند
آماده‌سازی زمین عبارت است از مجموعه عملیاتی که مطابق دستورالعمل وزارت مسکن و شهرسازی، زمین را برای احداث مسکن مهیا می‌سازد، شامل الف) عملیات زیربنایی از قبیل تعیین بر و کف، تسطیح و آسفالت معابر، تأمین شبکه‌های تأسیساتی آب و برق، جمع‌آوری و دفع آب‌های سطحی و فاضلاب و غیره؛ ب) عملیات روبنایی، مانند احداث مدارس، درمانگاه و واحد انتظامی، فضای سبز و اداره آتش‌نشانی و اماکن تجاری و نظایر آن
منظور آمارگیری‌هایی است که از روی مدارک، گزارش و فرم‌های مربوط به فعالیت‌های جاری وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت انجام می‌شود
منظور جمع‌آوری اطلاعات آماری از تعدادی از افراد یا واحدهای جامعه براساس روش‌های علمی آماری است که نتایج آن قابل تعمیم باشد
وسیله نقلیه موتوری با تجهیزات امدادی درمانی که برای جابه‌جایی بیمار ویا مصدوم ساخته شده است
1. آمبولانس تیپآمبولانسی که به منظور انتقال ویا درمان‌های اولیه و پایش بیماران، طراحی و تجهیز شده است. این آمبولانس دارای تجهیزات چهارگانه اصلی، شامل کپسول اکسیژن، برانکارد، کیف احیا و ساکشن می‌باشد.
2. آمبولانس تیپآمبولانسی که به منظور انتقال بیمار و درمان‌های پیشرفته طراحی و تجهیز شده است. آمبولانس تیپعلاوه بر تجهیزات آمبولانس تیپمجهز بهشوک نیز می‌باشد
منظور از آموخته‌های خارج از مرکز، آن دسته از آموخته‌هایی هستند که دانش‌آموز در خارج از مرکز آموزشی به طریقی که آموزش و پرورش اعلام می‌کند، می‌آموزد و از نظر محتوا مشابه یک یا تعدادی از عناوین برنامه درسی می‌باشد
آن دسته از آموزش‌های غیرحضوری و نیمه‌حضوری است که براساس برنامه‌های مصوب وزارت آموزش و پرورش برای تمام یا بخشی از موضوعات درسی دوره راهنمایی تحصیلی با تأکید بر فراگیری دروس از طریق دیداری یا شنیداری و کاهش ساعات حضور در کلاس‌های درس بر حسب موضوع دروس انجام می‌پذیرد
به مجموعه آموزش‌هایی گفته می‌شود که از طریق شبکه وب و رایانه به صورتوارائه می‌شود
شکلی از آموزش‌های ضمن خدمت است که تخصص‌های شغلی در قالب پودمان‌های آموزشی مستقل و جدا از هم به کارکنان آموزش داده می‌شود. هریک از پودمان‌ها مهارت خاصی را ایجاد می‌کند و در عین حال در کنار سایر پودمان‌ها منجر به ایجاد یک مهارت جدید و جامع‌تر می‌گردد
آموزش تلفیقی-فراگیر، روشی است که در آن، دانش‌آموز با نیازهای ویژه در کلاس‌های آموزش و پرورش عادی در کنار دانش‌آموزان دیگر با استفاده از خدمات معلمان مرجع به عنوان تسهیلگر مشغول به تحصیل می‌شود. به‌تدریج این نوع آموزش از تلفیقی به فراگیر جهت داده می‌شود تا نیاز به معلمان مرجع کاهش یابد
شیوه‌ای از آموزش است که تمام برنامه و محتوای آموزشی توسط معلم برای دانش‌آموزان در کلاس تدریس می‌شود
تلفیق هدفمند و نظام‌مند موضوعات محیط زیستی در دروس مقاطع و پایه‌های مختلف آموزش تحصیلی و همچنین در رشته‌های مختلف آموزش عالی، به نحوی که آموزه‌های دانش‌آموزان و دانشجویان در بروز رفتار و تصمیم‌گیری سازگار با محیط زیست مؤثر واقع شوند
آموزش‌هایی که کارکنان در مسیر شغلی خود به منظور متناسب ساختن دانش، مهارت و بینش خود با نیازهای شغل مورد تصدی خود طی می‌نمایند
برنامه‌های آموزشی که به منظور تربیت نیروی انسانی متخصص فعالیت‌های مختلف قرآنی به اجرا درآید
[آموزش و پرورش به دو بخش کلی آموزش عمومی و آموزش نیمه‌تخصصی به شرح زیر تقسیم می‌شود:] الف) آموزش عمومی: شامل ایجاد مهارت لازم در امر خواندن و نوشتن، آموزش مبانی اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، علمی و هنری در حدی که هر فرد به طور عام به آن احتیاج دارد
برنامه‌های آموزشی مربوط به خواندن و درک مفاهیم و معارف قرآن که برای انس آحاد جامعه با قرآن و استفاده از آن ارائه می‌شود
آموزش مستقیم و غیر مستقیم گروه‌های مختلف اجتماعی در خارج از نظام آموزش رسمی (کارمندان، کارگران، مدیران دولتی و غیر دولتی و نظایر آن‌ها) به نحوی که با گذشت زمان، رویکرد، رفتار و تصمیم‌گیری آن‌ها با حفاظت از محیط زیست سازگاری بیش‌تری یابد
به آموزشی اطلاق می‌شود که بدون حضور دانش‌آموز در کلاس درس و از طریق رسانه‌های آموزشی انجام می‌پذیرد
به آموزش‌هایی اطلاق می‌شود که مواد آموزشی و ارزشیابی برای دانش‌آموزان ارسال و بازخورد آن دریافت می‌شود
[آموزش و پرورش به دو بخش کلی آموزش عمومی و آموزش نیمه‌تخصصی به شرح زیر تقسیم می‌شود:] ب) آموزش نیمه‌تخصصی به دو بخش علمی و علمی-عملی (فنی و حرفه‌ای) به شرح ذیل تقسیم می‌شود: 1) آموزش علمی عبارت است از آموزش‌هایی که با توجه به اهداف آموزش‌های دوره متوسطه ضمن تکمیل آموزش‌های عمومی با فراهم آوردن مبانی و زمینه‌های فراگیری علوم نظری، فرد را از طریق تقویت روحیه استدلال و تفکر با مبادی علوم و فنون آشنا و او را برای طی مدارج عالیه آماده می‌سازد؛ 2) آموزش علمی-عملی (فنی و حرفه‌ای) عبارت است از آموزش‌هایی که فرد را بر مبنای تعلیم مهارت‌هایی که جنبه کاربردی و عملی دارد جهت احراز شغل ویا حرفه معینی آماده می‌سازد ویا بر کارایی و توانایی افراد شاغل به فنون و حِرَف می‌افزاید
آموزشی است که بخشی از آن با حضور دانش‌آموز در کلاس و بخشی دیگر از طریق رسانه‌های آموزشی در خارج از کلاس انجام می‌گیرد
مقصود از آموزش هنر، تمامی فعالیت‌هایی است که به آموزش «کلاسیک و آکادمیک» و رسمی هنر مربوط می‌شود و از این بحث آنچه بیش‌تر مورد بررسی قرار می‌گیرد، آموزش هنر در مراکز آموزش عالی می‌باشد. بدیهی است که نگاهی گذرا بر آموزش قبل از دانشگاهی هنر نیز خواهد شد