واژه‌نامه تعاريف قانونی


واژه‌نامه تعاریف قانونی، تعریف قانون‌گذار ايراني را از واژه‌هايي که در متن قوانين و مقررات به کار رفته‌اند، ارائه می‌کند. تعاریف در این واژه‌نامه از زبان قانون‌گذار و بنابراین قابل استناد هستند. واژه‌نامه تعاریف قانونی در اینجا تنها‌ واژه‌هایی را که با حرف‌ «الف» و «ب» آغاز می‌شوند،‌ در بر دارد. این واژه‌ها از چاپ دوم کتابی با نام فرهنگ تعاریف قانونی، نوشتة صفر بیگ‌زاده از انتشارات کلک صبا (1394) بر گرفته شده‌اند.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 570
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 757
امارات قانونی، اماراتی است که قانون آن را دلیل بر امری قرار داده، مثل امارات مذکور در این قانون، از قبیل مواد 35، 109، 110، 1158 و 1159 و غیر آن‌ها و سایر امارات مصرحه در قوانین دیگر
اماره عبارت از اوضاع و احوالی است که نوعاً صحت اظهارات یکی از طرفین دعوا را برساند
هرگونه مهمان‌سرا، زائرسرا، مجتمع رفاهی، فضای ورزشی و تفریحی و نظایر آن‌ها
اماکن عمومی مصرحه در این نظامنامه عبارت است از مهمانخانه‌ها، مسافرخانه‌ها، هتل، پانسیون‌ها، رستوران‌ها کافه‌ها، قهوه‌خانه‌ها و کلیه اماکن دیگری که برای پذیرایی اشخاص یا مسافرین تشکیل می‌شود.
اماکن عمومی مسقف به محل‌هایی اطلاق می‌شود که محل استفاده و محل مراجعه عموم مردم می‌باشد، از قبیل اماکن متبرکه و مقدسه، مساجد، مصلی‌ها، کارخانجات، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مطب‌ها، سالن‌های نمایش، سینماها، سالن مهمانخانه‌ها (هتل‌ها) و مهمانسراها و مهمانپذیرها، خوراک‌سراها (رستوران‌ها)، گنجینه‌ها (موزه‌ها)، پایانه‌ها (ترمینال‌ها)، فروشگاه‌های بزرگ، اماکن فرهنگی و فرهنگسراها، کتابخانه‌های عمومی، ورزشگاه‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی، وسایل نقلیه عمومی، مؤسسات و سازمان‌های دولتی و عمومی، نهادهای انقلاب اسلامی، بانک‌ها، شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها
منظور از اماکن کشاورزی هر نوع محوطه‌ای است که در آن نوعی از کارهای کشاورزی انجام پذیرد؛ نظیر مزرعه، باغ، انبار، آغل، اصطبل، مرغداری، محوطه زنبورداری، محل پرورش ماهی و غیره. این اماکن می‌تواند محصور یا غیر محصور و مسقف یا غیر مسقف باشد. ابنیه مسکونی موجود در مزارع و باغات مشمول این تعریف نمی‌باشند
اصطلاح «اماکن کنسولی» یعنی ابنیه ویا قسمت‌هایی از ابنیه و زمین متصل به آن که مالک آن هرکه باشد، منحصراً برای انجام مقاصد پست کنسولی مورد استفاده قرار می‌گیرد
اصطلاح «اماکن مأموریت» یعنی ابنیه یا قسمت‌هایی از ابنیه و زمین متصل به آن، که مالک آن هرکه باشد، برای انجام مأموریت، من‌جمله به عنوان محل اقامت رئیس مأموریت مورد استفاده قرار گیرد
از نظر این آیین‌نامه، اماکن مقدسه و متبرکه عبارت است از مساجد، معابد، امامزاده‌ها و تکایا و نظایر آن‌ها
اماکن هیأت نمایندگی، یعنی ابنیه یا قسمت‌هایی از ابنیه که مالک آن، هرکه باشد، منحصراً به عنوان دفاتر هیأت نمایندگی مورد استفاده قرار گیرد
حمل و نقل منظم و مرتب مرسوله‌های سربسته از هر قبیل که وزنشان از دو من تبریز تجاوز ننماید (این قبیل بسته‌ها «امانات پستی» نامیده می‌شود)
امتحان عبارت از مجموعه اقداماتی است که به منظور سنجش شایستگی و توانایی‌های افراد و تشخیص صلاحیت آنان در زمینه‌های مورد نظر انجام می‌گیرد. کسانی در امتحان پذیرفته می‌شوند که نمره مکتسبه آنان به حد نصاب رسیده باشد
آزمونی است که با سؤالات یکسان و همزمان در سراسر کشور طبق مقررات وزارت آموزش و پرورش برگزار می‌گردد
امضاکنندههر شخص یا قائم‌مقام وی که امضای الکترونیکی تولید می‌کند
امضای الکترونیکیعبارت از هر نوع علامت منضم‌شده یا به نحو منطقی متصل‌شده به داده پیام است که برای شناسایی امضاکننده داده پیام مورد استفاده قرار می‌گیرد
امضای الکترونیکی مطمئنهر امضای الکترونیکی است که مطابق با ماده 10 این قانون باشد [ماده 10: امضای الکترونیکی مطمئن باید دارای شرایط زیر باشد: الف) نسبت به امضاکننده منحصر به فرد باشد، ب) هویت امضاکننده داده پیام را معلوم نماید، ج) به وسیله امضاکننده ویا تحت اداره انحصاری وی صادر شده باشد، د. به نحوی به یک داده پیام متصل شود که هر تغییری در آن داده پیام، قابل تشخیص و کشف باشد]
تصرفاتی که نوعاً کاشف از رضای معامله باشد «امضای فعلی» است؛ مثل آن‌که مشتری که خیار دارد با علم به خیار، مبیع را بفروشد یا رهن بگذارد
امضای قطعی، امضای توافق بین‌المللی است که بعد از تصویب مراجع صالح، از طرف مقامات صلاحیتدار صورت می‌گیرد. در مواردی که نوع امضا مشخص نشود، امضا، قطعی محسوب خواهد شد
امضای موقت، امضای توافق بین‌المللی است که لازم‌الاجرا شدن آن، منوط به تصویب مراجع صالح باشد
منظور از امکنه با خطر عادی، محل‌هایی است که برای انبار کردن یا استفاده از اشیا و موادی به کار می‌رود که با سرعت زیاد می‌سوزد، لکن حین سوختن به‌زودی گازهای سمی ایجاد نمی‌کند
منظور از امکنه خطرناک، محل‌هایی است که برای به کار بردن و انبار کردن یا استفاده اشیا و موادی به کار می‌رود که بسیار زود آتش می‌گیرد و این اشیا در حین سوختن به‌زودی گازهای سمی و انفجار تولید می‌نماید
منظور از امکنه کم‌خطر محل‌هایی است که برای انبار کردن یا استفاده از اشیا و موادی به کار می‌رود که معمولاً به‌سرعت با دود زیاد نمی‌سوزد و در صورت آتش گرفتن اشیا به‌زودی دود و گازهای سمی یا انفجار [یا] خطرات فوری ناشی از مواد انبارشده به وجود نمی‌آورد
املاک مسلوب‌المنفعه، املاکی می‌باشد که عوایدی برای مالک حاصل ننماید
مهلت دادن به بدهکاران جهت بازپرداخت بدهی است که به تشخیص مؤسسات اعتباری یا براساس مصوبه هیأت وزیران ویا سایر روش‌ها انجام می‌گیرد
امواج رادیویی، امواج الکترومغناطیسی فرکانس‌هایِ به طور قراردادی پایین‌تر از 3000 گیگا هرتز می‌باشند که در فضایِ بدون استفاده از هادی‌های مصنوعی انتشار می‌یابند
«اموال» به دارایی‌ها از هر نوع، اعم از مادی یا غیرمادی، منقول یا غیرمنقول، ملموس یا غیرملموس و اسناد قانونی یا اسناد مبین حق یا منافع در دارایی‌های مزبور اطلاق می‌شود
[اموال دهیاری‌ها، اعم از منقول و غیر منقول به دو دسته تقسیم می‌شود:] الف) اموال اختصاصی: اموال اختصاصی، اموالی است که دهیاری حق تصرف مالکانه در آن‌ها را دارد، از قبیل اراضی، ابنیه و اثاثیه و نظایر آن
(، قسمت «آیین‌نامه‌ها»، ص 63، آیین‌نامه مالی شهرداری‌ها، مصوب 12/4/1346 کمیسیون مشترک کشور مجلسین، ماده 45).
اموال بدلی به اموالی گفته می‌شود که بدون سوء نیت از روی یک اثر تاریخی-فرهنگی و هنری در جنس یا ابعاد یا رنگ متفاوت و به قصد معرفی تجاری ساخته شده است و بدلی بودن آن در محل قابل رؤیت از آن و همچنین نام کارگاه سازنده آن حل [= حک ] شده باشد [کذا]
اموال در حکم مصرفی، اموالی هستند که در ظاهر با اموال غیر مصرفی مشابهت دارند، اما به لحاظ طبیعت و ماهیت یا ارزش کم، تنظیم حساب برای آن‌ها به صورت اموال غیر مصرفی ضرورت ندارد