واژه‌نامه تعاريف قانونی


واژه‌نامه تعاریف قانونی، تعریف قانون‌گذار ايراني را از واژه‌هايي که در متن قوانين و مقررات به کار رفته‌اند، ارائه می‌کند. تعاریف در این واژه‌نامه از زبان قانون‌گذار و بنابراین قابل استناد هستند. واژه‌نامه تعاریف قانونی در اینجا تنها‌ واژه‌هایی را که با حرف‌ «الف» و «ب» آغاز می‌شوند،‌ در بر دارد. این واژه‌ها از چاپ دوم کتابی با نام فرهنگ تعاریف قانونی، نوشتة صفر بیگ‌زاده از انتشارات کلک صبا (1394) بر گرفته شده‌اند.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 570
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 757
اعلامیه‌ای است که از طریق آن، اطلاعات مربوط به ناشر و اوراق بهادار قابل پذیره‌نویسی در اختیار عموم قرار می‌گیرد
اعمال ارادی عبارت است از اعمالی که ناشی از عمد بوده و اراده فاعل در ارتکاب آن مؤثر باشد
اَعمال تصدی اَعمالی است که دولت از نقطه‌نظر حقوقی، مشابه اَعمال افراد انجام می‌دهد، مانند خرید و فروش املاک و غلات و اجاره و استیجار و امثال آن
اعمال خلاف اخلاق عمومی عبارت است از: 1) اعمال منافی عفت عمومی، 2) تجاهر به فسق و فجور؛ 3) استعمال مشروبات الکلی و مواد مخدر، 4) اعمال و رفتار خلاف حیثیت و شرافت و شئون شغلی، 5) عدم رعایت حجاب اسلامی، 6) نشر و توزیع نوارهای مبتذل ویا عکس‌های مستهجن و صور قبیحه
منظور از «اعیان» در این قانون، ساختمان یا تأسیسات یا باغ میوه یا بیشه دست‌کاشت و قلمستان می‌باشد. چپر، آلونک، کپر و صرف دیوارکشی و حفر چاه و ایجاد حصار و نصب سیم خاردار و امثالهم، اعیانی محسوب نمی‌شوند. تشخیص وزارت کشاورزی و منابع طبیعی در این مورد قطعی است
[اِف. اُ. بی.]یعنی تحویل [در] بندر
از «سرباز» تا «سرجوخه» (داخل)، «افراد» نامیده می‌شوند
«افراد پشتیبان ورزشکار» یعنی هریک از مربیان، تمرین‌دهندگان، مدیران، نمایندگان، افراد تیم، مقامات، افراد گروه پزشکی یا پیراپزشکی که ورزشکاران شرکت‌کننده یا در حال آمادگی برای مسابقات ورزشی به عنوان شرکت‌کننده در رقابت ورزشی حضور یابد
افراد نیازمند به افرادی اطلاق می‌شود که به لحاظ شرایط اقتصادی، اجتماعی، جسمی و روانی، توانایی اداره زندگی خود و خانواده تحت تکفل خود را ندارند
در اصطلاح قضایی و ثبتی عبارت است از جدا کردن سهم مشاع شریک یا شرکا ویا تقسیم مال غیر منقول مشاع بین شرکا به نسبت سهم آنان
از «ستوان 3» تا «سروان» (داخل)، «افسر جزء» نامیده می‌شوند
اقامت اتباع خارجه در ایران بر دو قسمت است: اقامت موقت و اقامت دائم. اقامت دائم در صورتی است که خارجی در خاک ایران اقامتگاه قانونی اختیار نموده باشد و در غیر این صورت، اقامت خارجی در ایران موقت محسوب می‌شود
اقامتگاه هر شخصی عبارت از محلی است که شخص در آن‌جا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز در آن‌جا باشد. اگر محل سکونت شخصی، غیر از مرکز مهم امور او باشد مرکز امور او اقامتگاه محسوب است. اقامتگاه اشخاص حقوقی، مرکز عملیات آن‌ها خواهد بود.
اقتصاد هر کشور با سابقه برنامه‌ریزی متمرکز که کارگروه موضوع بند 2 تشخیص دهد که اصول بازار در زمینه ساختارهای هزینه‌ای یا قیمتی در آن اعمال نمی‌شود، به نحوی که قیمت فروش در چنان کشوری منعکس‌کننده ارزش منصفانه آن کالا محسوب نشود.
در اقتصادهای غیربازار چنانچه قیمت‌های داخلی، غیرواقعی تشخیص داده شوند، می‌توان قیمت آن کالا را حداقل در یکی از بازارهای منطقه‌ای، بازارهای جهانی ویا هر مبنای معقول دیگری ملاک تعیین ارزش عادی قرار داد
هرگونه قانون، مقرره یا روش رسمی با هدف جلوگیری از ورود ویا گسترش آفات
اقدامات امدادرسانی به منظور ارائه خدمات به آسیب‌دیدگان از بلایا، سوانح طبیعی و دیگر حوادث غیرمترقبه
«اقدامات پیشگیرانه» به معنای هرگونه اقدامات معقولی است که هر شخصی پس از بروز حادثه برای جلوگیری ویا به حداقل رساندن خسارت آلودگی به عمل می‌آورد
اقدامات تأمینی عبارتند از تدابیری که دادگاه برای جلوگیری از تکرار جرم (جنحه یا جنایت) درباره مجرمین خطرناک اتخاذ می‌کند
اقرار عبارت از اخبار به حقی است برای غیر بر ضرر خود
اقرار، کتبی است در صورتی که در یکی از اسناد یا لوایحی که به دادگاه داده شده است اظهار شده باشد و «شفاهی» است در صورتی که در حین مذاکره در دادگاه به عمل آید. در اقرار شفاهی، طرفی که می‌خواهد از اقرار طرف دیگر استفاده نماید باید از دادگاه بخواهد که اقرار در صورتمجلس قید شود
اقرار «کتبی» است در صورتی که در یکی از نوشتجات که به محکمه داده شده است اظهار شده باشد و «شفاهی» است در موردی که در حین مذاکره در محکمه به عمل آید. در اقرار شفاهی، طرفی که می‌خواهد از اقرار طرف دیگر استفاده نماید باید از محکمه خواهش کند که مخصوصاً اقرار مزبور در صورتمجلس قید شود
نصف و کم‌تر از نصف کلیه اعضای شرکت‌کننده در رأی
منظور از «اقیانوس‌شناسی» مطالعه علمی و عملی دریاها و اقیانوس‌ها از نقطه‌نظر مشخصات و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و دینامیکی، وضعیت اقلیمی، شرایط زیست‌محیطی، زمین‌شناسی و هماهنگی عملیات برای بررسی و مطالعه و تحقیق و بهره‌برداری از ذخایر و منابع زنده و غیر زنده آن و مهندسی سواحل، مهندسی دریا و دریانوردی و آلودگی دریاها و سایر موارد مربوط می‌باشد
تجسس ارادی به منظور یافتن کانسار، شامل عملیاتی از قبیل: 1) آثاریابی و نمونه‌برداری و آزمایشات کمّی و کیفی؛ 2) بررسی‌های زمین‌شناسی ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی و مانند آن‌ها و انجام اموری که برای این‌گونه بررسی‌ها لازم باشد؛ 3) عملیات حفاری روباز و زیرزمینی
حداقل نصف به علاوه یک کلیه اعضای شرکت‌کننده در رأی
مراد از اکثریت تام آن است که بیش‌تر از نصف رأی‌دهندگان درباره کسی رأی داده باشند
مواد یا مواد زایدی که اگرچه الزاماً خودشان قابل اشتعال نیستند ممکن است به طور کلی با آزاد کردن اکسیژن باعث احتراق سایر مواد بشوند یا به احتراق آن‌ها کمک کنند
اکوسیستم به معنای مجموعه پویایی از گیاه، حیوان و موجودات ذره‌بینی و محیط پیرامون آن‌ها است که به عنوان یک واحد کارکردی بر یکدیگر اثر می‌گذارند
به ماده‌ای اطلاق می‌شود که بدن توانایی تولید و ساخت آنرا به طور طبیعی نداشته و منشأ خارجی دارد
میزان مصرف آبی است که به عنوان متوسط مصرف آب ماهانه مشترکین خانگی براساس شرایط اقلیمی، جغرافیایی، فرهنگی و آداب مصرف، مطابق جداول پیوست برای شهرهای مختلف کشور تعیین گردیده است