واژه‌نامه تعاريف قانونی


واژه‌نامه تعاریف قانونی، تعریف قانون‌گذار ايراني را از واژه‌هايي که در متن قوانين و مقررات به کار رفته‌اند، ارائه می‌کند. تعاریف در این واژه‌نامه از زبان قانون‌گذار و بنابراین قابل استناد هستند. واژه‌نامه تعاریف قانونی در اینجا تنها‌ واژه‌هایی را که با حرف‌ «الف» و «ب» آغاز می‌شوند،‌ در بر دارد. این واژه‌ها از چاپ دوم کتابی با نام فرهنگ تعاریف قانونی، نوشتة صفر بیگ‌زاده از انتشارات کلک صبا (1394) بر گرفته شده‌اند.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 570
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 757
اطلاعات به معنای هرگونه داده‌ها، اسناد، گزارشات، نسخه‌های گواهی‌شده یا تصدیق‌شده مربوط به آن‌ها یا سایر مکاتبات می‌باشد
در تمام زنجیره‌های تأمین دو دسته اطلاعات وجود دارند. دسته اول، «اطلاعات پایه» بوده که خارج از محیط هریک از سازمان‌ها تولید می‌گردند و بین تمام عناصر زنجیره تأمین مشترک می‌باشند. دسته دوم «اطلاعات عملیاتی» هستند که وابسته به محیط بوده و عمدتاً آمارهایی از قبیل میزان تولید، میزان واردات، میزان صادرات را شامل می‌گردند. نظام مذکور با اطلاعات پایه سر و کار دارد و به ساماندهی، تعیین استانداردها، تولید، ذخیره‌سازی و انتشار این دسته از اطلاعات می‌پردازد
اطلاعاتی است که به کمک نیروی انسانی ویا در فرایندهای ماشینی از حالت خام خارج و پس از سازماندهی علمی و تخصصی به صورت فراورده‌های جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد
اطلاعات پردازش‌یافته عبارتند از اطلاعاتی که از حالت خام خارج و مراحل ارزیابی، تحقیق و استخراج را طی کرده و به مرحله‌ای رسیده باشد که بتواند مبنای بررسی‌ها و استفاده قرار گیرد
اصطلاح «اطلاعات تحلیلی» به معنای اطلاعات پردازش‌شده یا تجزیه و تحلیل‌شده که اشاراتی دال بر یک تخلف گمرکی را ارائه می‌دهد
اطلاعات جمعی، آن دسته از اطلاعاتی هستند که درخصوص مشخصات افراد و بنا به درخواست اداره‌ها و سازمان‌ها به صورت جمعی و فهرست‌وار «طبق لیست» تهیه و ارائه می‌گردد، مانند فهرست مشمولان نظام وظیفه، کودکان واجب‌التعلیم و افراد کهن‌سال7
اصطلاح «اطلاعات خام» به هرگونه داده‌ها، اسناد، گزارشات، نسخه‌های گواهی‌شده یا تصدیق‌شده مربوط به آن‌ها یا سایر مکاتبات اطلاق می‌شود
اطلاعات خام هواشناسی عبارتند از اطلاعاتی که مستقیماً به وسیله دیده‌بانی‌های هواشناسی تهیه ویا به صورتی توسط دستگاه‌های ثبّات در گراف‌ها، نمودارها ویا فرم‌های رسمی هواشناسی ثبت شده باشند؛ مانند اطلاعات ساعت به ساعت ایستگاه‌های سینوپتیک، اطلاعات روزانه ایستگاه‌های کلیماتولوژی یا کارت‌های منگنه‌شده کامپیوتری حاوی اطلاعات هواشناسی و غیره
اطلاعات فردی نظیر نام و نام خانوادگی، نشانی‌های محل سکونت و محل کار، وضعیت زندگی خانوادگی، عادت‌های فردی، ناراحتی‌های جسمی، شماره حساب بانکی و رمز عبور است
اطلاعات غیرشخصی نظیر ضوابط و آیین‌نامه‌ها، آمار و ارقام ملی و رسمی، اسناد و مکاتبات اداری که از مصادیق مستثنیات فصل چهارم این قانون نباشد
اطلاعات فردی و خانوادگی به آن دسته از اطلاعات اطلاق می‌شوند که بنا به درخواست شخص، مانند گواهی فوت، گواهی تجرد ویا طبق درخواست اداره‌ها و سازمان‌ها، مانند مشخصات عائله تحت تکفل، گواهی تک‌فرزندی و به شکل «برگ گواهی» تهیه و از طریق پایگاه [=پایگاه اطلاعات جمعیت کشور] صادر می‌شوند
اطلاعات هواشناسیعبارتند از کلیه اطلاعات دیده‌بانی‌شده در ایستگاه‌های سینوپتیک زمینی، سینوپتیک جو بالا، کلیماتولوژی، باران‌سنجی، هواشناسی کشاورزی، هواشناسی دریایی و دیگر ایستگاه‌های تحقیقاتی تأسیس‌شده به وسیله سازمان هواشناسی کشور در امر هواشناسی
مطلبی که از طرف دولت به مجلس می‌رسد به کلمه «اظهار» تعبیر می‌شود و مطلبی که از طرف اعضای مجلس باشد به کلمه «عنوان» و آنچه سایر مردم بفرستند به کلمه «عریضه»
«اظهار اجمالی کالای عبوری» عبارت است از ذکر مشخصات کلی کالا که در اظهارنامه اجمالی به گمرک یا بندر ارائه می‌گردد
«اظهار خلاف»، موضوع بند 11 در مورد فرش صادراتی در صورتی محقق می‌شود که ارزش استنباطی گمرک بیش‌تر از 30 درصد ارزش اظهارشده کالا باشد
«اظهار کالای عبوری» عبارت است از ذکر اوصاف و مشخصات کامل کالا در اظهارنامه تسلیمی که جهت عبور خارجی کالا به گمرک ارائه می‌گردد
هر اظهار شفاهی، کتبی یا هر عملی که:
1. کالا یا خدمت را به صورت غیرواقعی با کیفیت، مقدار، درجه، وصف، مدل یا استاندارد خاص نشان دهد ویا کالا ویا خدمت رقبا را نازل جلوه دهد.
2. کالای تجدید ساخت‌شده یا دست دوم، تعمیری یا کهنه را نو معرفی کند.
3. وجود خدمات پس از فروش، ضمانتنامه تعهد به تعویض، نگهداری، تعمیر کالا یا هر قسمتی از آن ویا تکرار یا تداوم خدمت تا حصول نتیجه معینی را القا کند، در حالی که چنین امکاناتی وجود نداشته باشد.
4. اشخاص را از حیث قیمت کالا یا خدمتی که فروخته یا ارائه شده است یا می‌شود، فریب دهد
اظهارکننده، کسی است که یکی از وقایع مذکور [=ولادت، ازدواج، طلاق و فوت] را برای ثبت در دفاتر، رسماً به نماینده ثبت احوال اطلاع می‌دهد. اظهارکننده ممکن است صاحب واقعه یا نماینده قانونی او باشد
«اظهارنامه» به اظهارنامه‌ای برای حمایت از یک اختراع اطلاق می‌شود و اشاره به «اظهارنامه» به معنای اشاره به اظهارنامه‌های گواهی ثبت اختراعات، گواهینامه مخترعین، گواهینامه‌های اختراع اشیای مصرفی، گواهینامه‌های مدل‌های اشیای مصرفی، ورقه اختراع تکمیلی یا گواهینامه تکمیلی اختراع، گواهینامه‌های تکمیل اختراع مخترعین و گواهینامه‌های تکمیل اشیای مصرفی خواهد بود
«اظهارنامه اجمالی کالای عبوری» عبارت است از برگه‌ای (فرمی) چاپی جهت اظهار اجمالی کالا که در بدو ورود آن توسط هدایت‌کننده وسیله حمل یا نماینده شرکت حمل و نقل ویا نماینده راه‌آهن به گمرک یا بندر یا فرودگاه حسب مورد تسلیم می‌گردد
سندی ضمیمه دعوتنامه ارزیابی توان اجرای کار است که به وسیله پیمانکار تکمیل و به دستگاه اجرایی تحویل می‌شود
«اظهارنامه بین‌المللی» به اظهارنامه‌ای اطلاق می‌شود که به موجب این معاهده تسلیم شده باشد
«اظهارنامه عبور خارجی» عبارت است از برگه‌ای (فرمی) چاپی که توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران چاپ شده و جهت اظهار کالاهای عبوری خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد
«اظهارنامه کالا» به مفهوم اظهارنامه‌ای است که به گونه تجویز‌شده توسط گمرک ارائه می‌شود و براساس آن اشخاص ذینفع رویه گمرکی قابل اعمال در مورد کالا را مشخص کرده و نیز مشخصات مورد نیاز گمرک برای اعمال رویه مزبور را ارائه می‌دهند
شامل اظهاری است که در فرمی دستوری تهیه گردیده و از طریق آن، اشخاص ذینفع، کالا را برای عملیات ترانزیت گمرکی اظهار می‌نمایند و مشخصات مورد تقاضای گمرک جهت انجام عملیات ترانزیت گمرکی در آن قید می‌گردد
اظهارنامه منطقه‌ای به اظهارنامه‌ای برای ثبت اختراع در سطح منطقه‌ای اطلاق می‌شود
اعاده دادرسی بر دو قسم است: الف) «اصلی» که عبارت است از این‌که متقاضی اعاده دادرسی به طور مستقل آن را درخواست نماید
اعاده دادرسی بر دو قسم است:ب) «طاری» که عبارت است از این‌که در اثنای یک دادرسی، حکمی به عنوان دلیل ارائه شود و کسی که حکم یادشده علیه او ابراز گردیده، نسبت به آن درخواست اعاده دادرسی نماید
اعاده وضعیتپس از استفاده از حق برداشت مخصوص، عضو استفاده‌کننده طی دوره معینی باید برداشت خود را بازپرداخت کرده و وضعیت خود را از نظر موجودی حق برداشت مخصوص اعاده نماید
مراد از اعتبار، وجوهی است که قبلاً برای خرج معینی پیش‌بینی و به تصویب مقامات قانونی رسیده باشد.