واژه‌نامه تعاريف قانونی


واژه‌نامه تعاریف قانونی، تعریف قانون‌گذار ايراني را از واژه‌هايي که در متن قوانين و مقررات به کار رفته‌اند، ارائه می‌کند. تعاریف در این واژه‌نامه از زبان قانون‌گذار و بنابراین قابل استناد هستند. واژه‌نامه تعاریف قانونی در اینجا تنها‌ واژه‌هایی را که با حرف‌ «الف» و «ب» آغاز می‌شوند،‌ در بر دارد. این واژه‌ها از چاپ دوم کتابی با نام فرهنگ تعاریف قانونی، نوشتة صفر بیگ‌زاده از انتشارات کلک صبا (1394) بر گرفته شده‌اند.




a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 570
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 757
اره گرد چندتیغه‌ای با برش موازی، ماشینی است که برای صندوق‌سازی و برش طولی الوارهای چهارسو و چوب‌های خرما مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای دو یا چند صفحه اره گرد برای برش طولی می‌باشد که فاصله تیغه‌های آن نسبت به هم قابل تنظیم بوده و عمل بار دادن در آن به طور مکانیکی انجام می‌گیرد
اره گرد را پودبُر با محور مایل‌شونده، ماشینی است که زاویه محور اره نسبت به صفحه میز قابل تغییر بوده و برای برش‌های کج و پخ کردن یا درآوردن شیار در عرض چوب به کار می‌رود
اره گرد راپودبُر با میز مایل‌شونده مخصوص راپودبُری، ماشینی است که زاویه صفحه میز آن نسبت به محور اره قابل تغییر بوده و برای برش‌های کج و پخ کردن یا درآوردن شیار در عرض چوب به کار می‌رود
اره گرد راست‌بُر، ماشینی است که دارای یک یا چند اره مخصوص برش طولی می‌باشد. طرز کار این دستگاه بدین ترتیب است که چوب‌ها را روی یک میز ثابت شکافدار یا روی یک شاسی متحرک نصب می‌کنند و تخته‌های صندوق، توفال، تخته چلیک و چوب‌های ته بشکه یا محصولات مشابه را به طول و به ضخامت مناسب به وسیله آن برش می‌دهند
اره گرد قائم مخصوص یکنواخت کردن طول توفال‌ها، ماشینی است که دارای یک تیغه اره گرد ساده می‌باشد. این تیغه روی محور افقی نصب شده و طول چوب‌های توفال را که به وسیله میز متحرک هدایت می‌شود تنظیم می‌کند
اره گرد که ارابه یا میز آن توسط زانو تغییر مکان می‌دهد، ماشینی است دارای یک صفحه اره گرد ساده برای برش طولی که به منظور تراشیدن و برداشتن قسمت آسیب‌دیده چوب‌های مخصوص پوشش سقف یا چهار تراش کردن چوب به کار می‌رود [بدین ترتیب که] قطعات چوب را به طور قائم روی شاسی کوچک و متحرکی قرار می‌دهند و حرکت پیشرویِ شاسی به وسیله زانو و حرکت گردش به وسیله دست کارگر انجام می‌گردد
اره گرد مخصوص برش طولی توفال، ماشینی است دارای یک یا چند صفحه اره گرد مخصوص برش طولی که برای تکه کردن مازاد برش الوارها به عرض و ضخامت مناسب به کار می‌رود. این چوب‌ها بعداً به وسیله دستگاه‌های دیگر تبدیل به توفال می‌گردد
اره گرد مضاعف، ماشینی است که دارای دو صفحه اره گرد بوده و برای بریدن چوب به طول معین به کار می‌رود
اره گرد مضاعف کنشکاف‌زنی، ماشینی است که برای درآوردن شیار به ابعاد مختلف به کار رفته و دارای دو صفحه اره گرد است که تیغه‌های مخصوص متناسب با عرض شیار و مورد نظر بین این دو صفحه نصب شده و عمل آن، برداشتن قسمت اضافیِ مابین دو شیار حاصل از برش تیغه‌های اره می‌باشد
اره گرد نوسانی با مفصل‌های فوقانی، [ماشین اره‌ای است] که بدنه ماشین اره در قسمت بالای میز به محور ناقل حرکت آویزان است و دارای یک صفحه اره گرد ساده می‌باشد. برای عمل برش، این بدنه را به طرف جلو می‌کشند. در این حال، صفحه اره در شیاری که روی میز تعبیه شده حرکت کرده و پس از انجام عمل برش، با رها کردن دستگاه مجدداً اره گرد در شیار بریده‌شده چوب به محل اولیه خود برمی‌گردد
اره گرد هیزم‌بُری، ماشینی است که برای تکه کردن مازاد چوب‌های بریده‌شده و پوست درخت به اندازه‌های لازم برای مصرف سوخت به کار رفته و دارای دو یا چند اره گرد می‌باشد که بالای میز دستگاه، روی محور نصب شده است
ماشینی است که به منظور برش قطعات فلزی و چوبی و غیره مانند انواع پروفیل‌ها، میلگردها، لوله‌ها، شمش‌ها، الوارها به کار می‌رود و شامل انواع ماشین‌های اره لنگ، اره‌های پروفیل‌بر (پروفیل‌بر آب‌صابونی و پروفیل‌بر آتشی)، اره‌های نواری
از کار افتادن دائمی و مطلق یعنی کارگر آسیب‌دیده پس از اتمام معالجه نه‌تنها قادر به انجام کار اولیه نباشد، بلکه اصولاً قابلیت هرگونه کار دیگری نیز از او سلب شده باشد، مانند اختلال مشاعر، فقدان پا، از کار افتادن دو ساق پا، دو بازو ویا یک بازو و یک ساق پا یا دو چشم و امثال آن‌ها
از کار افتادن موقت عضو یا اعضای بدن یعنی کارگر آسیب‌دیده پس از اتمام معالجه، قابلیت جسمانی خود را کاملاً به دست آورده باشد
ازکارافتادگی، موضوع این آیین‌نامه، عبارت از عدم توانایی کامل و دائمی کارمند به انجام دادن کار و کسب درآمد با رعایت ضوابط مقرر در قانون بیمه‌های اجتماعی می‌باشد که باید مورد تأیید صندوق مربوط قرار گیرد
ازکارافتادگی جزئی عبارت است از کاهش قدرت کار بیمه‌شده به نحوی که با اشتغال به کار سابق یا کار دیگر فقط قسمتی از درآمد خود را به دست آورد
ازکارافتادگی کلی عبارت است از کاهش قدرت کار بیمه‌شده به نحوی که نتواند با اشتغال به کار سابق یا کار دیگری، بیش از یک‌سوم از درآمد قبلی خود را به دست آورد
ازکارافتاده به کسی اطلاق می‌شود که از نظر جسمی یا روانی قادر به تأمین معیشت خود از طریق انجام کار یا حرفه‌ای که بدان وسیله امرار معاش می‌کرده نباشد و به کار دیگری اشتغال نداشته باشد
ازکارافتاده دائمی به کارمندی اطلاق می‌شود که کارمند آسیب‌دیده پس از اتمام معالجه به تصدیق شورای عالی پزشکی نظام، نه‌تنها قادر به انجام کار اولیه نباشد، بلکه اصولاً قابلیت هرگونه کار دیگری از او سلب شده باشد؛ مانند فقدان پا و از کار افتادن دو چشم، دو بازو، دو ساق پا و امثال آن
بیمه‌شدگانی که حداقل دوسوم توانایی کار خود را از دست داده باشند و نتوانند با اشتغال به کار سابق یا کار دیگری که مناسب وضع مزاجی و حرفه‌ای آن‌ها باشد بیش از یک‌سوم مزد یا حقوق سابق خود را به دست بیاورند «ازکارافتاده کلی» شناخته می‌شوند
اساسنامه، عبارت از مرام و مقصود مؤسسهمی‌باشد
مقصود از اسباب شخصی، علاوه بر بسته‌های کوچک دستی، کلیه اشیایی می‌باشد که به موجب قبض، به عنوان اسباب شخصی حمل می‌شود
از این به بعد،معلم مدارس عالیه، «استاد» نامیده خواهد شد.
استادکار کسی است که با داشتن تعلیمات عملی فنی، آشنایی کامل به نقشه‌های فنی داشته و تحت نظر سراستادکار انجام وظیفه نماید
استان، واحدی از تقسیمات کشوری است با محدوده جغرافیایی معین که از به هم پیوستن چند شهرستان همجوار با توجه به موقعیت‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و طبیعی تشکیل می‌شود
استاندارد برحسب مورد عبارت است از تعیین تمام یا برخی از خصوصیات و مشخصات هر فراورده از قبیل نوع، جنس، منشأ، مواد اولیه اجزای تشکیل‌دهنده [کذا]، ترکیب، ساخت، نحوه استفاده، طرز نصب، کیفیت، کمیت، شکل، رنگ، وضع ظاهری، وزن، ابعاد، عیار، ایمنی، چگونگی و بسته‌بندی و علامت‌گذاری، روش آزمایش و همچنین یکنواخت کردن اوراق اداری، اسناد بازرگانی و مالی و امثال آن
منظور از استاندارد اجباری، استانداردی است که اجرای تمام یا بخشی از آن در کشور به ترتیبی که در قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مقرر شده است جهت تولید برای مصرف داخلی، صادرات و واردات اجباری می‌گردد
یک استاندارد پذیرفته‌شده توسط آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ، برای حمایت از مجموعه مقررات مبارزه با دوپینگ. پذیرش یک استاندارد بین‌المللی (در مقابل سایر استانداردها، عملیات و دستورالعمل‌های جایگزین) باید برای این نتیجه‌گیری که دستورالعمل‌های ذکرشده توسط آن استاندارد بین‌المللی به طور مناسب اجرا گردیده‌اند کافی باشد
استاندارد تشویقی، استانداردی است که اجرای آن اختیاری و برحسب قرارداد بین مؤسسه از یک طرف و اشخاص حقیقی یا حقوقی از طرف دیگر انجام گیرد
شاخص‌های مورد توافق جهت ارزیابی عملکرد واحد مجرا در مقاطع مختلف زمانی