واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 142
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
از كلمه ي يوناني hieros ( « مقدس » يا « قدرتمند » ) و glyphikos ( « بركندن » ) . يك نظام نوشتاري كه در آن ، به جاي حروف الفباي آواشناختي ، براي بازنمايي كلمات ، هجاها ، و صداها ، از تصوير يا نماد استفاده مي شود . مصريان باستان به خط هيروگليف مي نوشتند ، كه تا زمان كشف « روزِتا اِستون » در سال 1799 ، رمزگشايي نشده بود . براي كسب اطلاعات بيش تر درباره ي هيروگليف هاي مصري اينجا را كليك كنيد . به شكلي از بيان مكتوب كه خواندن يا درك آن دشوار باشد نيز اطلاق مي شود .
نام خانوادگي كه بر اساس يك نام مقدس باشد ( مثال : سُنت جان ) .
high - demand
نگاه كنيد به : demand
high - level domain
نگاه كنيد به : domain name
مجموعه اي كتابخانه اي يا آرشيوي كه به خاطر ارزش استثنايي ( وجود كتاب هاي كمياب ) يا محتواي نامعمول ( وجود مجموعه هاي ويژه ) ، احتمال تخريبگري يا سرقت در آن ، بيش تر از حد طبيعي است؛ بخصوص وقتي كه فقره هاي كمياب يا ويژه به نمايش گذاشته مي شوند ، اقدامات امنيتي شديدتري صورت مي گيرند .
high - speed
در رايانش ، به تجهيزاتي مي گويند كه با سرعتي بالاتر از سرعت معمول عمل مي كنند ، و معمولاً با قيمت اضافي خريداري شده اند . به يك اتصال اينترنتي سريع نيز اطلاق مي شود ( مقايسه كنيد « تي3 » را با « تي1 » ) .
هر شيوه اي در ضبط صدا كه با بازتوليد طيف وسيعي از فركانس هاي قابل شنيدن ، اُفت كيفيت را به حداقل مي رساند ، طوري كه نتيجه بسيار به اصل نزديك است .
دانشگاه كه داراي مجموعه هايي ( و معمولاً ساختماني ) جداگانه براي دانشجويان دوره هاي تحصيلات عالي و تكميلي ، شامل مجموعه هاي قابل توجه پژوهشي است كه براي تأمين نيازهاي اطلاعاتي هيئت علمي و دانشجويان تحصيلات تكميلي ، تجهيز گرديده اند و اداره مي شوند
استفاده از قلم نوك پهن براي علامتگذاري بخشي از متن در يك كتاب يا سند با مـُرُكب روشن ، به منظور تسهيل در ارجاعات بعدي . كتابدرسي هاي دانشكده اي كه به كتابخانه ها اهدا مي شوند اغلب به مقدار بسيار ، چشمگيرنمايي شده اند . به روشي مشابه ، گزينه ي " edit " ( ويرايش ) در بعضي از برنامه هاي كاربردي رايانه اي ، كاربر را قادر مي كند قسمت هايي از متن الكترونيكي را براي برش يا كپي كردن ، با زمينه ي سايه دار يا با رنگ متضاد ، برجسته نمايي كند . در معناي عام تر ، چشمگيرنمايي كردن قسمتي از يك كل كه از همه ي قسمت هاي ديگر برجسته تر ، جالب تر ، مربوط تر ، مفيدتر ، . . . است .
كلمات ، عبارات ، يا قطعاتي از متن كتاب كه با استفاده از قلم نوك پهن به رنگ روشن ، براي مراجعه و مطالعه ي بعدي ، چشمگيرنمايي شده . وجود چشمگيرنمايي ، ارزش يك كتاب را براي فروش مجدد ( بخصوص در نزد كلكسيونرها ) پايين مي آورد . به عنوان قاعده ي كلي ، مواد اهداشده كه حاوي برجسته نمايي هستند ، فقط در موارد استثنايي به مجموعه ي يك كتابخانه افزوده مي شوند . مقايسه كنيد با : underlining برجسته نمايي در بعضي از برنامه هاي رايانه اي نيز براي ويرايش متن به كار مي رود؛ بدين منظور ، با بردن مكان نما به ابتداي يك كلمه ، عبارت ، يا كل قطعه ، و پايين نگه داشتن دكمه ي موشواره ، مكان نما را به انتهاي قسمت دلخواه از متن بكشانيد .
نوار باريكي از پارچه ي كتاني يا كاغذ ، كه با چسب در طول خط تقسيم كننده ي دو نيمه ي « آستر بدرقه » چسبانده مي شود تا مُفصَل حاصل از دو نيمه ي « آستر بدرقه » را ( كه بدنه ي كتاب و جلد را به هم مي چسباند ) استحكام ببخشد . در مجلدهاي فاقد اين نوع نوار ، مفصل حاصله از چسباندن مستقيم ماده ي پوششي ( چرم ، پارچه ، كاغذ ، . . . ) به « تا » ي آستر بدرقه تشكيل مي شود . نيز به تكه ي باريكي از كاغذ يا پارچه اطلاق مي شود كه در طول لبه ي صحافي بين صفحات كتاب وارد مي گردد تا در نتيجه ، نقشه يا برگ افزوده شده به كتاب ، در هنگام بازشدن جلد ، با سهولت و انعطاف باز شود . از اين نظر مترادف با : guard
نموداري كه داده هاي كَمـّي را به صورت مجموعه اي از ميله هاي افقي يا عمودي كه از يك خط پايه ترسيم شده اند نشان مي دهد . موقعيت هر ميله ( يا خط ) در طول پايه ، رده يا ارزش هر متغير را نشان مي دهد ، و طول ميله ( يا خط ) نشان دهنده ي ارزش مربوط به متغير دوم است . در صورتي كه ميله ها به صورت گروهي نمايش داده شوند و به صورت گرافيكي يا با رنگ ، سايه ، . . . متمايز شوند ، متغير سومي را هم مي توان اضافه كرد . مترادف با : bar graph
historiated border
نوار تزييني پيرامون يك مينياتور يا قسمتي از متن ، در صفحه اي از يك دستنوشته ي تذهيب شده كه با تصوير حيوانات و/ يا انسان ، گاهي در صحنه اي كه محتواي متن را بازآفريني مي كند و به تصوير مي كشد ، تزيين شده است .
حرفي آغازين در دستنوشته ي تذهيب شده ، كه با تصاوير انسان و/ يا حيوانات - گاهي در صحنه اي كه محتواي متن را بازآفريني مي كند و به تصوير مي كشد - تزيين شده . مقايسه كنيد با : figure initial inhabited initial نيز نگاه كنيد به : historiated border
historical atlas
كتابي از نقشه ها كه تغييرات مستمري را كه در مدتي معين در يك ناحيه ي جغرافيايي ، يا در بروز يك پديده ي فضايي حادث شده اند نشان مي دهد .
historical bibliography
شاخه اي از كتابنگاري كه وظيفه ي آن مطالعه ي تاريخ و روش هاي توليد كتاب ( ازجمله نسخه برداري دستي ، تصويرگري ، نشر ، چاپ ، كاغذسازي ، صحافي و حفاظت ) مي باشد . « كتابنگاري تاريخي » با حوزه ي « تاريخ كتاب » ادغام شده است .
historical fiction
روايتي به شكل يك رمان كه در دوره ي معيني از تاريخ ، يا بر مبناي يك واقعه يا مجموعه اي از حوداث كه واقعاً رخ داده اند ، تنظيم شده است . شخصيت ها ممكن است كاملاً خيالي باشند ، اما اگر هم واقعاً وجود داشته باشند ، باز هم احساسات ، عبارت پردازي ها ، و اعمال شان توسط پديدآورنده و تا حدي بر مبناي تخيل ، بازسازي مي شود . حضور گفت وگو در يك اثر تاريخي معمولاً نشان دهنده ي اين است كه موضوع به صورت داستان درآمده . « سِر والتِر اسكات » اين ژانر را در سال 1814 ( با انتشار رماني با نام waverly از زندگي در نواحي مرزي اسكاتلند ) پايه گذاري كرد ، كه با چندين رمانس تاريخي ديگر دنبال شد . مقايسه كنيد با : nonfiction
سازمان غيرانتفاعي متعهد به حفظ آثار تاريخي درباره ي يك ايالت يا شهر ، يك مكان ، نهاد ، جمعي از مردم ، يك فعاليت ( مثل دريانوردي ) ، يا يك شيء ( مثلاً اُرگ ها ) . جوامع تاريخي تثبيت شده ، غالباً از يك موزه ي عمومي نيز پشتيباني مي كنند ، يك كتابخانه يا آرشيو را براي استفاده ي اعضا اداره مي نمايند ، و ممكن است كتاب ها يا ديگر مواد مرتبط با حوزه ي مورد علاقه شان را منتشر كنند . براي اتصال به فهرست راهنماي وابستگان « انجمن تاريخ امريكا » اينجا را كليك كنيد .
historical value
نگاه كنيد به : archival value
history
نگاه كنيد به : search history
يادداشتي مختصر در مدخلي از يك اصطلاحنامه ي واژه هاي نمايه سازي ، كه تاريخ افزوده شدن توصيفگر به سياهه ي اصطلاحات مـُرُجُّح را ارائه مي كند ، و هر گونه تغييري كه در معنا ، دامنه ، و روابط آن توصيفگر با ديگر واژه ها ، . . . رخ داده باشد را نشان مي دهد .
history of the book
نگاه كنيد به : book history
history play
نگاه كنيد به : chronicle play
در بازيابي اطلاعات ، ركورد بازيابي شده از داده پايگاه ، كه با نياز اطلاعاتي بيان شده در پرس وجو انطباق دارد . اين واژه گاهي مسامحتاً براي اشاره به ركوردي به كار مي رود كه با مقتضيات نحوي پرسش ، انطباق دارد ، بي آن كه الزاماً اقتضائات معنايي اش را برآورده كند ( = ريزش كاذب ) ؛ اما اين استفاده اي نادقيق از اين واژه است . « نرخ يافته ها » ( Hit rate ) عبارت است از « درصد همه ي آن ركوردهاي بازيابي شده در كاوش ، كه به پرسش ربط دارند » . نيز نگاه كنيد با : precision recall
در بازيابي اطلاعات ، تعداد ركوردهاي بازيابي شده از داده پايگاه كه با پرس وجو مرتبط اند . در بعضي از داده پايگاه ها ، تعداد يافته ها قبل از نمايش ركوردها ارائه مي شود تا كاربران بتوانند عبارت كاوش را پيش از ديدن نتايج كاوش تغيير دهند . مقايسه كنيد با : false drop نيز نگاه كنيد به : precision recall در اينترنت ، تعداد دفعاتي كه در مدت زماني معين ، از يك پايگاه ديدار شده . اين تعداد را مي توان با شمارشگر خودكاري كه با نرم افزار اداره كننده ي پايگاه پشتيباني مي شود ثبت كرد .
HMSO
نگاه كنيد به : Her Majesty's Stationery Office
وقتي كتاب يا فقره اي ديگر در امانت است ، اكثر كتابخانه ها به امانت گيرنده ي جديد اجازه مي دهند در تماس با سامانه ي گردش كتاب ، يك نشانه ي « بازداشت » بر روي آن فقره قرار دهد . بدين ترتيب مراجعه كننده اي كه كتاب را خارج كرده اجازه نخواهد داشت آن را تمديد كنند و بعد از بازگشت فقره ، حق خارج كردن آن با شخصي خواهد بود آن را « بازداشت » كرده . بعضي از فهرست هاي درونخطي به كاربر اجازه مي دهند بدون كمك كاركنان ، فقره اي را « بازداشت » كند .
در آرشيو ، مكاني كه اختصاصاً براي انبارش موقت مواد و ركوردهاي نيمه جاري طراحي شده و معمولاً نسبت به فضايي كه به ركوردهاي جاري اختصاص داده شده ، دسترس پذيري كم تري دارد .
كل موجودي مواد ( چاپي و غيرچاپي ) كه تحت مالكيت كتابخانه يا نظام كتابخانه اي قرار دارند و معمولاً در يك فهرست ، سياهه مي شوند . از اين نظر مترادف با : library collection به تمام نسخه ها ، مجلدات ، شماره ها ، يا قسمت هايي از يك فقره ي تحت مالكيت يك كتابخانه اطلاق مي شود ، كه در ناحيه ي « يادداشت موجودي » ( در ركوردي كه فقره ي مربوط را در فهرست كتابخانه بازنمايي مي كند ) ، تعداد آن ها نشان داده مي شود . نيز نگاه كنيد به : open entry closed entry