واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 122
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
ناشر پيايندهاي مرجع مشهور ( Contemporary Authors , Encyclopedia of Associations , Market Share Reporter , … ) به شكل چاپي و درونخطي براي كتابخانه ها ، مؤسسات آموزشي ، و پيشه هاي گوناگون در سراسر جهان . اين شركت يكي از سه فراهمگر مجلات تخصصي در قالب الكترونيكي نيز هست ، و دسترسي درونخطي به طيفي از داده پايگاه هاي كتابنگاشتي و متن كامل را ارائه مي كند . براي اتصال به سراصفحه ي « گِيل » اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : EBSCO ProQuest
در چاپ ، سيني باريك و بلندي كه در يك طرف باز است ، و سطرهايي كه به وسيله ي حروفچين حروفچيني شده اند ، از « قيد حروفچيني دستي » يا از دستگاه حروفچيني به آنجا منتقل مي شوند ، تا بعداً صفحه بندي شوند . رانكاها در اصل در اندازه ي 25*15 سانتيمتر و از جنس چوب بودند ، ولي در اوايل قرن نوزدهم ، سيني هاي فلزي مورد استفاده قرار گرفتند و طول آن ها هم به حدود 55 سانتيمتر افزايش يافت تا جاي كافي براي چند صفحه را تأمين كنند . به عنوان شكل كوتاه شده ي galley proof نيز مورد استفاده قرار مي گيرد . از اين نظر ، نگاه كنيد به : galley proof
عبارتي كه دلالت مي كند بر حروفي كه در ستون هاي طولاني حروفچيني شده ، و در سيني هايي به نام رانكا مرتب گرديده اند تا بعداً صفحه بندي شوند ، و سپس پديدآورنده و نمونه خوان بتوانند متن را بازبيني نمايند و پيش از رفتن اثر به زير چاپ ، اصلاحات لازم را انجام دهند . اگر چه نمونه ي رانكا معمولاً حاوي تصاوير و نمايه ها نيست ، ولي ممكن است براي نقد و بررسي ، مورد استفاده قرار گيرد . مترادف با : galleys slip proof
galleys
نگاه كنيد به : galley proof
مجموعه اي از موادي كه به گونه اي طراحي شده اند كه بتوان مطابق با مجموعه اي از قواعد تدوين شده ، آن ها را به حركت درآورد . اين مواد معمولاً در يك گُنجانه جاي داده مي شوند تا قطعات بازي ، در يك جا و در كنار هم باشند . بازي هاي آموزشي در كتابخانه ها معمولاً در تالار برنامه ي درسي يا تالار كودكان نگهداري مي شوند . مقايسه كنيد با : kit
در ركوردي كه بازنمايي كننده ي يك پيايند در فهرست كتابخانه يا فهرستگان مي باشد ، نشانه اي است حاكي از اين كه اقلام منتشرشده ، در مجموعه ي موجودي كتابخانه وجود ندارند . اين وضع هنگامي پيش مي آيد كه يك اشتراك ، لغو و سپس دوباره برقرار مي شود ، يا شماره ها يا دوره هايي به دليل خسارت ديدگي يا سرقت ، از بين مي روند . اكثر كتابخانه ها براي پركردن افتادگي هاي موجود در اشتراك ادواري ها ( در جايي كه متن كامل درونخطي در دسترس نباشد ) به استفاده از ريزفيلم و ريزبرگه روي مي آورند . مقايسه كنيد با : nongap break
نوعي از جـُنگ حاوي مجموعه اي از بُرگِرفته هاي نثر يا قطعات ادبي نگارشي ( معمولاً « بالاد » يا شعر ) .
تعداد دفعات ورود يا خروج كه يك ابزار متصل به يك دروازه ي حفاظتي ( يا نصب شده در نزديكي آن ) در قسمت ورودي يا خروجي كتابخانه ، در طول يك دوره ي زماني مشخص ( روز ، هفته ، يا ماه ) ثبت كرده است . آمار دروازه ، اطلاعات آماري مربوط به الگوهاي ترافيكي را كه در تعيين ساعات كار كتابخانه و پيش بيني تعداد كاركنان مورد نياز سودمند است ، فراهم مي آورد .
تصوير ، نقشه ، يا لايي افزوده ي ديگري كه بزرگ تر از قطع مجلد است و در آن قرار گرفته و صحافي شده و براي مشاهده ي آن به شكل كامل ، بايد به شكل افقي ، به سمت چپ يا راست ، باز شود . نيز روشي در تازدن برگ كاغذ به سه بخش . از اين روش ، كه دو سر برگ كاغذ از طرفين به سمت وسط تا مي خورند ، در آگهي هاي تبليغاتي ، برنامه هاي نمايشي ، صورت غذاي رستوران ها ، و . . . استفاده مي شود .
نرم افزار رايانه اي كه به كاربر امكان مي دهد از طريق شبكه ، به داده هاي ذخيره شده در رايانه ي ميزبان دسترسي يابد . نيز اشاره دارد به وسيله اي سخت افزاري كه دو شبكه ي جداگانه را به هم متصل مي كند و راهي براي انتقال داده ها و هرگونه پروتكل لازم براي تبديل ( مثلاً تبديل بين پروتكل هاي پيام رساني دو سامانه ي متفاوت پست الكترونيكي ) را فراهم مي آورد .
در صحافي ، فرايند سرهم كردن و مرتب كردن جزوك هاي تازده ي يك كتاب پيش از اين كه لبه ي عطف آن ها به هم دوخته شوند ، يا ( در روش صحافي ته چسب ) پيش از آجيده كردن لبه ي عطف و چسب زدن و چسباندن جزوك ها به جلد . گاهي مترادف با : signature quire
gathering plan
نگاه كنيد به : blanket order
gauffering
نگاه كنيد به : chased edges
gauze
نگاه كنيد به : crash
برگه ي اخبار كه در آن رويدادهاي جاري ، اعلان هاي حقوقي ، قرارهاي عمومي ، و . . . منظماً ثبت مي شوند . قبلاً مجله اي به اخبار جاري اختصاص داشت . نيز ، مجله اي كه رسماً توسط دولت منتشر شود ( بويژه در بريتانيا ) . اين كلمه از نام يك سكه ي ايتاليايي كه زماني معادل قيمت يك برگه ي اخبار بود گرفته شده است .
لغتنامه ي اسامي جغرافيايي كه جداگانه منتشر مي شود و مكان هر مدخل در آن آمده است . نيز نمايه اي از نام عوارض جغرافيايي و مكان هايي كه در يك اطلس به نمايش درآمده اند ، كه معمولاً در بخش جداگانه اي پس از نقشه ها مي آيد و مكان ها با استفاده از شماره ي صفحه يا شماره ي نقشه و مختصات صفحه ، مشخص شده اند ، برخي از جاينامه ها كه حجمي در حد يك كتاب دارند ، اطلاعات پايه درباره ي عوارض مهم جغرافيايي مثل رودها ، درياچه ها ، كوه ها ، شهرها ، و . . . را نيز شامل مي شوند . كوته نوشت : gaz . براي اتصال به نگارش درونخطي U . S . Gazetteer ( كه به وسيله ي اداره ي سرشماري ايالات متحده ارائه مي شود ) اينجا را كليك كنيد . نيز اشاره دارد به شخصي كه در روزنامه مطلب مي نويسد يا آن را منتشر مي كند .
ge
نگاه كنيد به : gilt edges
نموداري ، معمولاً به شكل يك درخت وارونه ، با شاخه هايي كه نشان دهنده ي اصل و نسب يك شخص يا گروهي از اشخاص ( كه نياي مشتركي دارند ) مي باشد و گاهي بر آستر بدرقه ي آثار زيستنگاشتي يا تاريخي ( بويژه آثاري كه به دوران حكومت يا حيات اعيان و اشراف نامور مربوط مي شوند ) چاپ مي شود .
بررسي اَخلاف و فرزندان يك ( يا چند ) نياي مشترك يك فرد ، خانواده ، يا گروه بخصوص . پژوهش هاي نسب شناختي غالباً مستلزم استفاده از مواد آرشيوي هستند . منابع نسب شناختي هر روز بيش از پيش به قالب رقومي درمي آيند و در دسترس قرار مي گيرند ( مثل US GenWeb Archives ) . نيز اشاره دارد به ذكر نام نياكان و اخلاف آنان به ترتيب طبيعي جانشيني ، معمولاً به شكل « درخت خانوادگي » . در آثار تاريخي و زيستنگاشتي ، جدول هاي نسب شناختي گاهي بر آستر بدرقه ، يا در ابتداي متن كتاب چاپ مي شوند .
دايره المعارفي كه اطلاعات پايه در طيف گسترده اي از موضوعات را ارائه مي كند ، اما به هيچيك از موضوعات به شكل عمقي نمي پردازد ( مثل Encyclopedia Americana ) و از اين نظر با دايره المعارف موضوعي كه عمق پوششي بيش تري را در يك طيف محدود ارائه مي دهد ( مثل Encyclopedia of 20th Century American Humor ) متفاوت است .
مجله ي عمومي مورد علاقه ي طيف وسيعي از مخاطبان . اكثر كتابخانه هاي عمومي مي كوشند مجله هاي پرطرفدار و مورد علاقه ي عمومي را مشترك شوند ، ولي در اشتراك مجلات خاصه پسند به صورت گزينشي عمل مي كنند . مقايسه كنيد با : news magazine
واژه ي اختياري ( مثل videorecording ) كه پس از عنوان كامل و در داخل راست كمانك [] ، به توصيف كتابنگاشتي يك فقره ي غيركتابي افزوده مي شود تا نوع آن ماده ي غيركتابي را نشان دهد . در « قواعد فهرستنويسي انگلو امريكن - ويراست 2 » براي كتابخانه هاي بريتانيا و امريكاي شمالي سياهه هاي جداگانه اي از « جي ام دي » ها ارائه شده است ؛ در برخي از دسته بندي ها ، سياهه ي بريتانيايي عام تر است ( و زيست نما ، بازي ، اسلايد ميكروسكپي ، ماكت ، و واقع نما را شامل مي شود ) . كتابخانه ي كنگره در ركوردهاي فهرست مربوط به دستنوشته ها ، نقشه ها ، موسيقي ، و متن ، « جي ام دي » را ذكر نمي كند . مقايسه كنيد با : material type نيز نگاه كنيد به : specific material designation
generalia
آثاري كه بر مبناي موضوع ، درونمايه ، يا رويكرد ، نمي توان آن ها را به رده ي بخصوصي منتسب كرد ، زيرا ماهيت غيرتخصصي يا گونه گون آن ها ، رده بندي بخصوصي را نمي پذيرد؛ ، مثل دايره المعارف هاي عمومي و سالنماهاي جهاني . در كتابشناسي و رده بندي كتابخانه اي ، دسته ي جداگانه اي براي آثار عمومي در نظر گرفته شده ، كه معمولاً در ابتداي سياهه يا فرانما مي آيد . مترادف با : generalities
generalities
نگاه كنيد به : generalia
در نسخه برداري ، مقدار دوري يك نسخه از سند اصلي . در ريزفيلم ، نگاتيو مادر را كه از فيلم تهيه شده از تصوير اصلي فراهم مي آيد توليد اول ( first - generation ) ، مادرچاپ هايي را كه از نگاتيو مادر به دست مي آيند توليد دوم ( second - generation ) ، و نسخه هاي خدمات را كه از مادرچاپ ، براي استفاده در كتابخانه ها تهيه مي شوند توليد سوم ( third - generation ) مي نامند . دقت تصوير ، معمولاً با هر افزايش در نوبت توليد ، كاهش مي يابد .
generic relation
نگاه كنيد به : semantic relation
نوع ، شيوه ، يا سبكي در ادبيات ، موسيقي ، فيلم ، يا هنر . نقد « ژانر » با ارسطو آغاز شد كه ادبيات را به سه مقوله ي اصلي تقسيم كرد : نمايشي ، حماسي ، و غنايي . در داستان ، ژانرها مبتني هستند بر فرم ( رمان ، داستان كوتاه ، . . . ) ، درونمايه ( مسيحي ، فانتزي ، وحشت ، رمزآلود ، رمانس ، علمي تخيلي ، وسترن ، . . . ) ، يا قالب بندي ( رمان گرافيكي ) . نيز نگاه كنيد به : subgenre نيز نقاشيي كه موضوع آن ، يك شخص ( مانند چهره ) ، يك شيء ( مانند طبيعت بيجان ) ، يا صحنه اي از زندگي روزمره است ، و نه درونمايه اي كه از تاريخ ، اسطوره ها ، تخيل ، و . . . گرفته شده باشد . در عين حال ، « اثر ژانري » ( genre piece ) نوعي از اثر ادبي است كه موضوع آن ، اشخاص و وقايعي از زندگي هر روزه هستند .
نمايه اي كه در آن ، مدخل ها بر مبناي مكان جغرافيايي شان ( شهر ، ايالت ، كشور ، . . . ) ذكر شده اند . نيز به نمايه اي گفته مي شود كه مكان هاي جغرافيايي ذكرشده در متن يك سند را فهرست كرده باشد . مترادف با : place index نيز نگاه كنيد به : gazetteer
سامانه ي رايانه مبنا ( سخت افزاري و نرم افزاري ) كه براي تسهيل در عمليات رياضي و تحليل داده هاي با توزيع فضايي ( پديده هاي جغرافيايي ، منابع زمين شناختي ، . . . ) طراحي شده و بين داده ها و موقعيت فضايي آن ها ( معمولاً در رابطه با يك نظام باهمآيي ) يك پيوند خودكار برقرار مي كند . داده ها ممكن است در هر مقياسي باشند - از مقياس ميكروسكپي تا مقياس جهاني . تفاوت « جي آي اس » با نقشه در آن است كه نقشه نوعي از بازنمايي قياسي ، ولي « جي آي اس » يك بازنمايي رقومي است . هر عارضه ي فضايي به عنوان لايه ي جداگانه اي از داده ها ذخيره مي شود كه با استفاده از فنون تحليل كَمـّي ، به آساني مي توان آن ها را تبديل كرد . از نقشه مي توان به عنوان درونداد يا برونداد « جي آي اس » استفاده كرد ، ولي خود برونداد ها ممكن است يك يا چند مجموعه از داده ها باشند . اين واژه در حالت جمع ، به حوزه اي از علوم زمين گفته مي شود كه به بررسي سامانه هاي رايانه مبنا براي تحليل داده هاي فضايي اختصاص دارد .
نامي كه براي شناسايي يك مكان ، عارضه ، يا منطقه ي جغرافيايي ، بيش ترين مورد استفاده را دارد و توسط فهرستنويسان در تعيين شكل صحيح مدخل ، ترجيح داده مي شود و لزوماً با نام سياسي يكي نيست ( مثل France به جاي Republique francaise ) . براي اتصال به « نام هاي جغرافيايي و وب جهانگسترد » ( صفحه ي وبي كه « اداره ي پشتيباني و خط مشي فهرستنويسي » كتابخانه ي كنگره ميزباني آن را بر عهده دارد ) اينجا را كليك كنيد . مترادف با : place name نيز نگاه كنيد به : corporate name personal name Getty Thesaurus of Geographic Names