واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 293
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
flyer
نگاه كنيد به : flier
نيمي از آستر بدرقه كه به سطح داخلي صفحه ي جلد چسبانده نشده است . از اين واژه در مورد يك يا چند برگ سفيد ابتداي كتاب ، كه پس از آستر بدرقه ي آزاد رويي قرار مي گيرند ، يا در انتهاي كتاب قبل از آستر بدرقه ي آزاد زيرين ( وقتي كه متن ، چند صفحه ي آخر را پر نمي كند ) مي آيند نيز استفاده مي شود . هدف از گذاشتن اين برگه ها ، محافظت از اوراق اول و آخر متن در برابر آسيب ديدگي است . املاي ديگر : fly leaf
fo .
نگاه كنيد به : folio
فرمول عددي كه براي تعيين درجه ي خوانايي ( وضوح ) يك قطعه از نوشته ، بر مبناي ميانگين طول جمله و تعداد كلمات سه هجايي يا بيش تر در هر جمله ، در كار نشر مورد استفاده قرار مي گيرد . هر چه عدد ضريب ابهام بالاتر باشد ، نوشته كم تر قابل درك است ، و اين نكته ي مهمي در ارزيابي احتمال فروش يك اثر مي باشد . اين مقدار ، دقيق نيست چون به سبك نويسنده ( كه ممكن است جملات طولاني را به عبارت هايي بشكند و درك كلمات دشوار را با استفاده از بافتار آسان تر كند ) توجه نمي شود .
FOIA
نگاه كنيد به : Freedom of Information
FOL
نگاه كنيد به : of the Library Friends
fol .
نگاه كنيد به : folio
fold
نگاه كنيد به : bolt
fold - out
نگاه كنيد به : throw - out
نوعي صحافي كه در آن ، جزوك هاي رديف شده ، با دوختن « تاي عطف » به يكديگر وصل مي شوند و در هر بار عبور نخ ، يك بخيه ي كور ، جزوك هاي مجاور را به هم پيوند مي دهد . تادوزي دستي ممكن است سرتاسري ، دونخ ، يا سه نخ باشد . مقايسه كنيد با : side sewing
قالب بديعي براي كتاب كه از يك نوار كاغذي بلند تشكيل شده كه به سبك آكاردئوني ، تاخورده و يك يا هر دو سر آن به جلدهاي سفت جداگانه اي متصل شده ، و عطف ندارد . اين نوع كتاب براي نمايش تصويري چشم اندازهاي نماگسترد ، بخصوص در چين ، مورد استفاده قرار مي گيرد . كتاب هاي پيچيده تري به شكل تاخورده توسط هنرمندان معاصر ، كه كتاب برايشان شكلي از هنر بصري محسوب مي شود ، خلق شده . نيز نگاه كنيد به : art book مترادف با : folding book
اثر منتشرشده اي متشكل از يك تك صفحه ي كاغذي ، كه معمولاً به سمت داخل ( در دو يا چند برگ ) تاشده ، و بريده يا كوك زده نيست . مثل شرح برنامه هاي اجرايي ، صورت غذاي رستوران ، . . . . به صفحه اي از كاغذ سنگين ( مثل كاغذ مانيل ) كه يك تا خورده ( گاهي با يك لبه ي برگردان در پايين و يك زبانه ي بيرون زده براي برچسب زدن ) ، و براي بايگاني صفحات متفرق مورد استفاده قرار مي گيرد نيز اطلاق مي شود . اندازه هاي استاندارد پوشه در ايالات متحده 29*5/22 و 24*5/22 سانتيمتر هستند . در نرم افزارهاي كاربردي ، سرعنواني است كه توسط كاربر ايجاد مي شود و فايل هاي داده ها ، پيام هاي پست الكترونيكي ، نشانه گذاري هاي وب ، و ديگر اطلاعات در قالب رقومي را مي توان براي بازيابي هاي بعدي ، در زير آن ذخيره و بايگاني كرد .
حرف آغازين در يك دستنوشته ي تذهيب شده كه با طرحي متشكل از تاك ، برگ ، ميوه ، گل ، و/ يا شاخ و برگ هاي ديگر تزيين گرديده . مقايسه كنيد با : figure initial نيز نگاه كنيد به : historiated initial inhabited initial rustic capital
شكل نخستين شماره گذاري صفحات كه در آن ، برگ هاي - و نه صفحاتِ - يك دستنوشته يا كتاب چاپي قديمي به صورت پي درپي و فقط بر روي صفحه ي فرد ، شماره گذاري مي شدند و اين كار معمولاً با اعداد رومي به دنبال كلمه ي " Folio " ( به معناي « شماره ي صفحه » ) ( يا كوته نوشت « F . » ، « f . » ، « fo . » ، يا « fol . » ) انجام مي شد . برگشماري با اعداد عربي ، در اواخر قرن پانزدهم در ايتاليا آغاز شد . شماره گذاري صفحات با اعداد عربي تقريباً يكصد سال بعد آغاز گرديد ، اما تا قرن هجدهم فراگير نشد . به تعداد كل برگ هاي دستنوشته يا كتاب ، چه شماره گذاري شده باشد يا نه ، نيز اطلاق مي شود . نيز نگاه كنيد به : blind folio
كلمه ي لاتين به معناي « برگ » كه به صورت F . ، f . ، fo . ، يا fol . كوته نويسي مي شود . در مورد برگ پارشمن يا كاغذي از كتاب يا دستنوشته اي كه فقط بر بالا يا پايين صفحه هاي فرد ، شماره گذاري شده بود ، به اين شماره به جاي صفحه شمار ، برگشمار گفته مي شد . اين واژه به برگ سفيد كاغذ چاپ در اندازه ي كامل و تانخورده ي آن ، و به هر صفحه از اثر دستنوشت يا ماشين نوشت نويسنده ، كه مطالب فقط بر يك طرف كاغذ درج شده اند ، نيز اطلاق مي شود . به نوعي از قطع كتاب ، با تقريباً 5/37 سانتيمتر ارتفاع ، كه از تاكردن يك صفحه ي كامل كاغذ كتاب به نصف ، به منظور ايجاد كراسه هاي دوبرگي ( چهارصفحه اي ) حاصل مي گردد نيز اطلاق مي شود . اندازه ي دقيق هر برگ در ويراست رحلي به اندازه ي اوراق اصلي بستگي دارد . بعضي از ويراست هاي قديمي با تعداد برگ هايي كه در هر جزوك داشته اند شناخته مي شوند . مقايسه كنيد با : quarto octavo duodecimo sextodecimo
folio number
نگاه كنيد به : foliation
folk ballad
نگاه كنيد به : ballad
folk tale
نگاه كنيد به : folktale
واژه اي مشترك كه از اواسط قرن نوزدهم درباره ي سنن ، عقايد ، حكايات ، . . . كه به شكل شفاهي و بدون مكتوب شدن ، در درون جامعه از نسلي به نسل ديگر انتقال مي يابد ، به كار مي رفته . فرهنگ عامه شامل افسانه ها ، قصه هاي عاميانه ، سرودها ، شعرهاي كودكانه ، معماها ، خرافات ، ضرب المثل ها ، آداب ، و شكل هاي رقص و نمايش هاي اجراشده در مراسم سنتي مي باشد . از آنجا كه فرهنگ عامه در جوامع با نرخ سواد كم ، شكوفا مي شود ، در بسياري از قسمت هاي جهان در حال ناپديدشدن است . لغتنامه هاي فرهنگ عامه در بخش مرجع اكثر كتابخانه هاي بزرگ موجودند . مقايسه كنيد با : myth
حكايت كوتاهي كه ريشه در سنت شفاهي يك فرهنگ خاص دارد و ممكن است داراي عناصر غير محتمل يا فوق طبيعي باشد . اين گروه ، طيفي از فرم ها ( از قصه ي پريان تا اسطوره ) را شامل مي شود . بعضي از اين قصه هاي عاميانه ريشه ي تاريخي دارند ، و قصه هاي ديگر كاملاً خيالي هستند . قصه هاي عاميانه معمولاً به شكل مجموعه منتشر مي شوند . در كتابخانه ها ، بسته به سطح خوانش و قالب بندي ، يا در مجموعه ي بزرگسالان يا در مجموعه ي نوجوانان قفسه چيني مي شوند . املاي ديگر : folk tale
follow through
نگاه كنيد به : letter - by - letter
FOLUSA
نگاه كنيد به : Friends of Libraries USA
از كلمه ي فرانسوي fondre به معناي « درقالب ريختن » . در چاپ ، همه ي نويسه هاي يك قلم خاص با اندازه ي معين ، شامل حروف بزرگ و كوچك ، بزرگحرف هاي كوچك ، اعداد ، نشانه هاي سجاوندي ، نشانه هاي ارجاع ، و هر نويسه ي خاص - در برابر خانواده ي يك قلم كه انواع و اندازه هاي مختلفي از يك سُبًك قلم ( رومي ، ايتاليك ، پررنگ ، . . . ) را شامل مي شود . در كتاب ها ، متن با يك قلم واحد چيده مي شود ، و هر گونه نقل قول بلند و يادداشت با اندازه ي كوچك تري از همان قلم مي آيد . املاي قديمي : fount در رايانه ، قلم ها در داخل چاپگر ) معمولاً به شكل كارتريج هاي قابل تعويض ، يا به صورت قلم هاي نرم افزاري كه در سخت ديسك رايانه يا سخت ديسك درونِ چاپگر مقيم هستند ) تعبيه مي شوند . نرم افزارهاي مبادله ي سند ( مثل « ادوبي آكروبات » ) با تلفيق قلم ها در داخل سند ( قبل از ارسال آن ) ، اين امكان را مي دهند كه متن به شكل اصلي خود ( بي آن كه به نصب قلم ها بر روي دستگاه گيرنده احتياجي باشد ) نشان داده يا چاپ شود .
fool's cap
نگاه كنيد به : foolscap
سابقاً ، يك برگ از كاغذ چاپ با اندازه ي استاندارد ، كه از 5/37*5/32 تا 5/42*34 سانتيمتر متفاوت بود و وقتي يك بار به داخل تا مي شد ، دو برگ با اندازه ي حدود 5/32*20 سانتيمتر به دست آمد . اين كلمه از ته نقشي مشتق شده است كه بطور سنتي توسط كاغذسازها مورد استفاده قرار مي گرفت ، و كلاهي ( cap ) چندلبه با زنگوله را ( كه دلقك ( fool ) هاي قرون وسطي به سر مي گذاشتند ) نشان مي داد . كوته نوشت : fcap . fcp .
لبه ي پاييني كتاب يا صفحه در يك اثر صحافي شده . متضاد با : head مترادف با : tail
طول يا مقداري كه با مقياس « فوت » ( « پا » ، معادل 30 سانتيمتر ) بيان مي شود ؛ مثلاً در تدوين ، چند فوت فيلم را به هم مونتاژ مي كنند تا يك فيلم سينمايي پديد آيد .
سطر يا سطرهايي در پايين يك صفحه ي وب ، كه نام شخص ( يا اشخاص ) مسئول ايجاد و نگهداري پايگاه ، و ميزبان آن را در آنجا ارائه مي كنند . پاصفحه ممكن است تاريخ آخرين روزآمدي ، تذكر مربوط به حق تكثير ، و پيوند تماس يا نشاني اينترنتي آن افراد را نيز شامل شود . به سطور واقع در پايين پيام پست الكترونيكي كه نام ، عنوان ، و وابستگي فرستنده ، و هر گونه اطلاعات تماس را نشان مي دهد نيز اطلاق مي شود ، و از اين نظر با سرصفحه ي ابتداي پيام ، و بدنه ي پيام پست الكترونيكي كه حاوي متن نامه است تفاوت دارد . در اسناد چاپي ، مترادف با : running foot
footline
نگاه كنيد به : running foot
يادداشتي كوتاه در پايين صفحه كه درباره ي نكته اي در متن توضيح مي دهد يا آن را بسط مي دهد ، يا مأخذ نقل قول يا ايده اي را كه توسط پديدآورنده به شخص ديگر نسبت داده شده ، نشان مي دهد . پانوشت ها در متن با اعداد عربيِ زِبُراَنديس ، يا با نشانه ي ارجاع ، مشخص مي شوند و معمولاً با فونتي كوچك تر از فونت مورد استفاده در متن ، به چاپ مي رسند . شماره گذاري پانوشت ها با عدد 1 در ابتداي هر فصل ، يا با شماره ي 1 در ابتداي هر صفحه آغاز مي شود . مقايسه كنيد با : endnote نيز نگاه كنيد به : marginalia در معناي عام تر ، هر گونه توضيح بعدي يا اظهار نظر فرعي ( اما مرتبط با گزاره ي اوليه ، يا در تأييد آن ) كه در نوشتار يا گفتار بيايد .