واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 293
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
واژه اي در چاپ براي اشاره به تصوير ، گراور ، يا نقشه اي كه با يا بدون حاشيه ها و زيرنويس ، يك صفحه ي كامل از كتاب يا اثر انتشاراتي ديگر را پر مي كند . به مقاله اي كه تمام فضاي موجود در يك صفحه از روزنامه را پر كند نيز اطلاق مي شود .
تزيين بدون انقطاع ( معمولي يا ساده ) ، كه دور تا دور يك صفحه و در هر چهار طرف آن ، و يك خط حاشيه ي سه چهارم در سه طرف از چهار طرف ترسيم مي شود . در نسخه هاي خطي مصور قرون وسطي ، يك نوار تزييني بود كه ( جز در حاشيه هاي بسيار باريك ) يك مينياتور يا قسمتي از متن را از هر چهار طرف احاطه مي كرد ، و سطح صفحه را نيز معمولاً نقش پرحجمي از تاك ، برگ ها ، گل ها ، پرندگان ، و حيوانات مي پوشاند .
full - text
منبعي الكترونيكي كه كل متن يك اثر را در خود دارد ، يا داده پايگاه كتابنگاشتي كه متن كامل بخش قابل توجهي از آثار نمايه شده در داده پايگاه ، به علاوه ي استنادات و ( در اكثر موارد ) چكيده ي هر اثر را ارائه مي كند . املاي ديگر : fulltext
full - text search
نوعي از كاوش در داده پايگاه كتابنگاشتي كه اين كاوش ، در همه ي كلمات « متن » هر ركورد يا سند انجام مي گيرد و اگر واژه هاي گنجانده شده در عبارت كاوش ، در ركوردي حضور داشته باشند ، آن ركورد بازيابي مي شود . اكثر موتورهاي كاوش در وب ، براي اجراي كاوش هاي متنِ كامل طراحي شده اند . اين امر در هنگامي كه واژه ي كاوش ، بيش از يك معنا دارد ممكن است مشكل ساز باشد و باعث بازيابي اطلاعات بي ربط ( ريزش كاذب ) شود . مثلاً در يك داده پايگاه پزشكي ، پرس وجوي " treatment of AIDS " ( درمان ايدز ) ممكن است مدخل هاي مربوط به منابعي را بازيابي كند كه درباره ي نقش « سمعك ها در درمان كهولت » ( hearing - aids in geriatric treatment ) است ، ( از واژه ي بازدارنده ي " of " در پرس وجو چشمپوشي مي شود ) . مقايسه كنيد با : free - text search
استخدام براي تعداد ساعاتي از كار كه اين تعداد ساعات براي انجام يك وظيفه ي بخصوص ، معمول است . در ايالات متحده اين تعداد ساعات نبايد از چهل ساعت در هفته بيش تر باشد ، مبلغ مربوط به ساعات اضافه كاري نيز بايد پرداخت شود . كارمندان تمامً وقت معمولاً مشمول مزاياي كامل هستند . در بعضي از مؤسسات آكادميك ، نسبت هيئت علمي تمام وقت به پاره وقت ( دستيار ) ، از جمله كتابداران ، توسط يك « توافق دوطرفه ي جمعي » تعيين مي شود .
برآورد تعداد كل دانشجوياني ( ليسانس و بالاتر از ليسانس ) كه براي تعداد ساعات واحد درسي ( كه يك موسسه ي آموزشي عالي ، مجموع آن را ساعات كامل مي داند ) ثبت نام كرده اند . از اين برآورد گاهي توسط كارگزاران در تعيين نرخ هاي اشتراك ( بر اساس مقياس متغير ) براي دسترسي به منابع الكترونيكي ( مثل داده پايگاه هاي درونخطي ) استفاده مي شود . در ايالات متحده ، استاندارد كشوري براي محاسبه ي « اف تي ئي » وجود ندارد و هر مؤسسه فرمول خاص خودش را ابداع كرده است . يك مثال معمولي : « اف تي ئي » برابر است با تعداد كل ساعات واحد درسي دوره ي ليسانس تقسيم بر 15 ، بعلاوه ي تعداد كل ساعات واحد درسي بالاتر از ليسانس تقسيم بر دوازده .
سبكي در صحافي كتاب كه در آن ، شيرازه و صفحات جلد را تماماً با ماده اي از يك نوع ( كه در اصل چرم بوده ، اما در صحافي نوين معمولاً نوعي پارچه مي باشد ) مي پوشانند . مقايسه كنيد با : quarter binding half binding three - quarter binding
كامل ترين شكل از فهرستنويسي عمومي ، كه در مورد مواد كتابخانه اي كه سطح كدگذاري ديگري براي آن ها تعيين نشده به كار گرفته مي شود ، و در نتيجه ركورد كتابنگاشتي توليدشده ، حاوي كامل ترين مجموعه از عناصر داده اي ( ازجمله توصيف كتابنگاشتي كامل از فقره ي مورد نظر ) در قالب ركوردي است كه براي تسهيل در دسترسي توصيفي و موضوعي ، ساختارمند شده . مقايسه كنيد با : core level cataloging minimal level cataloging
در چاپ ، حروف ماشين شده كه سراسر پهناي يك خط از ستون يا صفحه را ( بدون تورفتگي ) مي گيرند و اشغال مي كنند .
full point
واژه ي چاپچي ها براي نشانه ي نقطه گذاري كه براي مشخص كردن پايان يك جمله ي معمولي ، و به عنوان نشانه ي مسخص كننده ي كوته نوشت به كار مي رود . در اين معنا ، مترادف با : period full stop
كامل ترين نمايش از عناصر داده اي گنجانده شده در ركورد كتابنگاشتي براي بازنمايي يك فقره ، شامل تمام فيلدها و زيرفيلد هاي لازم براي شناسايي و توصيف فقره - در برابر « خلاصه ركورد » كه در آن ، فقط بخشي از توصيف كتابنگاشتي موجود نمايش داده مي شود . اكثر فهرست هاي درونخطي هر دو قالب را ارائه مي كنند .
يك پارتيتور موسيقي كه در آن ، هر يك از قسمت ها ( معمولاً براي استفاده ي رهبر اركستر ) روي خط حامل جداگانه اي نوشته مي شود . براي آثار اركستري يا سـُرايه اي ( كُرال ) ، اين امر به يك صفحه ي بزرگ نياز دارد . ترتيب استاندارد قسمت هاي « سازي » در يك پارتيتور كامل ، از بالا به پايين عبارت اند از : سازهاي بادي چوبي ، برنجي ، كوبه اي ، و زهي ، و هر قسمت تكنوازي در يك كنسرتو ، بالاتر از ويولن ها مي آيد . اجزاي « آوايي » ( كه به ترتيب نزولي دانگ صدايي مرتب مي شوند ) بالاتر از بخش زهي ، و بخش هاي تكخواني بالاتر از همنوايي قرار مي گيرند . فقط بزرگ ترين كتابخانه هاي موسيقي اين نوع پارتيتورها را گردآوري مي كنند .
full stop
نشانه ي نقطه گذاري كه در متن به منظور نشان دادن پايان جمله ، و در ركورد كتابنگاشتي براي جداكردن عناصر توصيف ، به كارمي رود . وقتي به منظور جداكردن قسمت هاي مختلف نشاني اينترنتي به كارمي رود ، « دات » ( dot ) خوانده مي شود . مترادف با : full point period
fulltext
نگاه كنيد به : full - text
در حفاظت مواد ، فرايندي است كه در طي آن ، فقره هاي ساخته شده از كاغذ و ديگر مواد را در يك ظرف بي منفذ ، در معرض بخار سمي قرار مي دهند تا حشرات ، آفت ، قارچِ كتاب ، و ديگر اندامواره هايي كه به مجموعه ها آسيب مي رسانند را در آن ها از بين ببرند . وقتي هجوم آفت ها وسيع است ، شايد ضدعفوني كردن محيطي / محيط هايي كه فقره ها در آن ( ها ) نگهداري مي شوند نيز ضروري باشد .
يكي از دوازده كليد شماره گذاري شده ( F1 - F12 ) از چپ به راست ، در رديف بالاي صفحه كليد استاندارد رايانه ي شخصي ، كه به كاربر امكان مي دهد با فشاردادن كليد مربوطه ، يك كار بخصوص يا زيربرنامه را در يك برنامه ي رايانه اي اجرا كند . كاركرد برنامه اي مخصوص به هر كليد ، در هر برنامه و در مستندات همراه با نرم افزار آن برنامه توضيح داده مي شود .
مجموعه اي از عناصر اساسي كه بنيان نظري ركوردهايي را كه توسط فهرستنويسان براي بازنمايي فقرات مجموعه ي كتابخانه توليد مي شوند ، تشكيل مي دهند . اين مجموعه مقتضيات ، توسط يك گروه مطالعاتي از « ايفلا » در پاسخ به قطعنامه اي تدوين شد كه در سال 1990 در سمينار استكهلم ( با موضوع ركوردهاي كتابنگاشتي ) تصويب شد و در آن ، خواستار ترسيم شفاف كاركردهاي تحقق يافته از طريق ركورد كتابنگاشتي ( با توجه به رسانه ها ، برنامه هاي كاربردي ، و نيازهاي كاربران ) شده بودند . « اف آربي آر » هم به توصيف كتابنگاشتي ، و هم به نقاط دسترسي ، عناصر سازماندهي ( رده بندي ) ، و گزارمان ها مي پردازد . در سال هاي پس از انتشار « توصيف كتابنگاشتي بين المللي براي انتشارات تك نگاشتي » ( 1971 ) ، در فضايي كه در آن ، اصول و استانداردهاي فهرستنويسي عمل مي كنند ، تغييرات عمده اي رخ داد - تغييراتي مثل گسترش سيستم هاي خودكار ، ايجاد داده پايگاه هاي كتابنگاشتي كلان توسط نهادهاي فهرستنويسي ملي ، و ظهور دسترسي شبكه اي به اطلاعات الكترونيكي و شكل هاي جديد نشر الكترونيكي - كه فشار بر فهرستنويسان را براي كاهش هزينه ها با انجام هر چه بيش تر فهرستنويسي به صورت كمينه ، افزايش داد . اين تغييرات ، بازنگري جامع در نظريه ي فهرستنويسي را ضروري كرده است . در مطالعات كاربرمُدار كه منجر به ظهور « اف آربي آر » گرديد ، مفروضات نظري درباره ي ماهيت ركورد كتابنگاشتي ارائه نشده بودند . گرو ه مطالعاتي از شيوه ي « تحليل ماهيت » ( entity analysis ، شيوه اي براي ساخت مدل هاي مفهومي از داده پايگاه هاي رابطه اي ) استفاده كرد تا مدلي بر پايه ي سه عنصر اساسي ( موجوديت هاي موردعلاقه ي كاربران ركوردهاي كتابنگاشتي ، خصيصه هاي هر موجوديت ، و روابط بين موجوديت ها ) ايجاد كند . براي خواندن گزارش پاياني گروه مطالعاتي « ايفلا » درباره ي « اف آربي آر » كه توسط « كميته ي دائمي ايفلا در بخش فهرستنويسي » در سال 1997 به تصويب رسيد و در سال 1998 منتشر شد ، اينجا را كليك كنيد .
functionality
ويژگي هاي تعبيه شده در يك محيط رابط كاوش ، كه ميزان سهولت پيش بيني شده براي تدوين پرس وجوها و كسب نتايج از سوي كاربران را تعيين مي كنند . نرم افزار كاوشي كه طراحي مناسبي داشته باشد كاربر را قادر مي سازد كه : مناسب ترين داده پايگاه ( ها ) را از نظر موضوع كاوش ، شناسايي كند؛ بيش از يك داده پايگاه را به طور همزمان كاوش كند؛ در هنگام كاوش چند داده پايگاه ، ركوردهاي تكراري را حذف كند؛ سياهه ي جاري انتشارات نمايه شده در هر داده پايگاه را مشاهده كند؛ بر اساس ميزان مهارت ، يك حالت كاوش ( ساده يا پيشرفته ) را انتخاب كند؛ در هر مرحله از فرايند كاوش ، به راهنماي متني سازمان يافته اي دسترسي داشته باشد؛ اصطلاحنامه اي درونخطي را مشاهده كند يا از انطباق واژگاني براي شناسايي واژه هاي مناسب كاوش استفاده كند؛ نتايج كاوش را بر مبناي ربط ، نوع ماده ، تاريخ نشر ، زبان ، موجودي هاي سازماني ، آخرين روزآمدي ، متن كامل ، . . . محدود كند؛ نتايج را بر اساس پديدآورنده ، عنوان ، تاريخ نشر ، . . . مرتب كند؛ واژه هاي كاوش را به صورت علامتدار و مشخص شده ، در نتايج ببيند؛ ركوردها را در خروجي برونداد ، انتخاب/ حذف كند؛ پيشينه ي كاوش را ببيند و ذخيره كند؛ نتايج را مستقل از مرورگر وب ذخيره نمايد؛ نتايج را ( با قالب هاي مختلف ) چاپ ، ارسال ، و فروفرستي كند .
برنامه ها و فعاليت هايي كه هدفشان ترغيب نيكوكاران به اهداي قسمتي از ثروت شان به يك كتابخانه يا نظام كتابخانه اي ، در حمايت از پروژه هاي سرمايه اي و هزينه هاي عملياتي است . بعضي از كتابخانه هاي آكادميك و كتابخانه هاي عمومي بزرگ ، بودجه ي اهدايي دارند كه نيكوكاران ، براي كمك كردن به آن بودجه تشويق مي شوند . املاي ديگر : fundraising
fundraising
نگاه كنيد به : fund - raising
يك كتابشناسي ( علاوه بر فهرست آثار مورد استناد ) از منابعي كه به وسيله ي پديدآورنده براي خوانندگاني كه مي خواهند آگاهي وسيع تري از موضوع ( هاي ) مطروحه در اثر وي به دست آورند ارائه مي شود . ارائه ي اين نوع كتابنامه ها در آثار مقدماتي كه به عنوان كتاب درسي در سطوح كارشناسي ( ليسانس ) مورد استفاده قرار مي گيرند ، رايج است .
شاخه اي از منطق كه يك طيف از مقادير و ارزش هاي مياني احتمالي ، بين دو حد نهايي منطقي « درست » و « نادرست » را ( شبيه به شيوه اي كه مغز در ارزيابي وضعيت هاي پيچيده به كارمي گيرد ) باز مي شناسد . از آنجا كه منطق فازي ، بيان درجات گوناگون از عدم قطعيت و عدم انطباق كامل در بازنمايي دانش را مجاز مي شمارد ، سودمندي خود را در هوش مصنوعي و در طراحي سيستم هاي خبره به اثبات رسانده است . در نرم افزارهاي كاربردي ، منطق فازي با برخي از كنترل كننده هاي املايي تلفيق و تركيب مي شود و محتمل ترين جايگزين را براي كلماتي كه املاي نادرستي دارند به كاربران پيشنهاد مي كند .
fwd .
نگاه كنيد به : foreword