واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 97
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
يك فهرست درونخطي با دسترسي همگاني ( اُپـَك ) كه از محيط رابط گرافيكي بهره مي برد و از طريق وب جهانگسترد نيز دسترس پذير است ( در برابر محيط رابط متني ، كه از طريق « تِلنِت » قابل دسترسي است ) .
Website
نگاه كنيد به : Web site
Webzine
نگاه كنيد به : electronic magazine
قلمي كه چرخش هاي قلم در آن ، شكل گوه اي و مثلثي دارند . نام ديگر : latin
فرايند بررسي عنوان به عنوان فقره هاي يك مجموعه ي كتابخانه اي براي تشخيص عناويني كه كهنه شده اند ، وضعيت فرسوده دارند ، يا ديگر به امانت نمي روند ، به منظور حذف هميشگي آن ها از مجموعه ( بويژه وقتي كه فضاي مخزن دچار محدوديت باشد ) . كتابخانه هاي عمومي معمولاً به طور منظم و بر مبناي ميزان گردش كتاب ، به وجين مجموعه ي خود مي پردازند . در كتابخانه هاي آكادميك ، وجين كردن با بسامد كم تر و معمولاً فقط زماني انجام مي شود كه قفسه ها جا ندارند ، قرار است جابه جايي انجام شود ، يا يك تغيير مهم در برنامه هاي درسي ( مثلاً حذف يك رشته ي تحصيلي ) صورت مي گيرد . در وجين بايد عاقلانه و مدبرانه عمل كرد ، زيرا جايگزيني عناوين كمياب گاهي بسيار دشوار است . مقايسه كنيد با : deselection نيز نگاه كنيد به : exchange
آنچه هفته اي يك بار منتشر شود . نيز به پيايندي گفته مي شود كه هفته اي يك بار منتشر شود . بيش تر مجلات خبري عمومي و برخي از روزنامه ها ( مانند « نيوزويك » ) به صورت هفتگي منتشر مي شوند .
ضخامت نسبي يك قلم كه ميزان سياهي ظاهري آن را در يك صفحه ي چاپي تعيين مي كند ، و در حروفنگاري با درجه بندي مخصوص ( خيلي نازك ، نازك ، نسبتاً نازك ، معمولي ، نيم سياه ، سياه تر ، و خيلي سياه ) مشخص مي شود . در گزينش چاقي مناسب براي حروف در يك اثر انتشاراتي ، حروفنگار بايد به كيفيت كاغذ ، نوع مركب ، و روش چاپ توجه كند . بيش تر كتاب ها با حروف معمولي چاپ مي شوند ، و از حروف سياه يا نيم سياه براي چاپ سرعنوان ها و تأكيد استفاده مي شود . نيز مبناي مورد استفاده در فروش يك واحد كاغذ ( مثلاً يك بند كاغذ ) در بازار است . « ميان وزن » ( M - weight ) يك نوع كاغذ با قطع مشخص ، برابر است با وزن يكهزار ورق از آن كاغذ ، كه با پوند محاسبه مي شود .
استفاده از الگوريتمي براي پيش بيني ربط اسناد بازيابي شده در يك كاوش ، كه معمولاً بر مبناي بسامد اصطلاحات كاوش و جايگاه آن ها در ركورد ( در عنوان ، توصيفگرها ، چكيده ، يا متن ) انجام مي شود . وزندهي امكان نمره دهي به ركوردها و بازنمايي آن ها براي كاربر به ترتيب رتبه اي را فراهم مي كند .
اولين صفحه اي كه كاربر در اتصال به يك داده پايگاه ، پايگاه وب ، يا برنامه ي كاربردي با آن روبه رو مي شود . صفحه ي خوشامدي كه طراحي مناسبي داشته باشد حاوي عنوان ، گستره و پوشش ، نام پديدآورنده و/ يا توليدكننده ، ميزبان ، مجموعه اي از گزينه هاي مقدماتي ، همراه با رهنمودهايي براي استفاده از سامانه ، و پيوندي ( در صورت نياز ) به صفحه ي نمايش تفصيلي تر مي باشد . محيط رابطي كه از طراحي مناسبي برخوردار باشد داراي يك پيوند مستقيم براي بازگشت به صفحه ي خوشامد در همه ي صفحه هاي وابسته مي باشد .
داستان كوتاه ، رمان ، فيلم سينمايي ، يا برنامه ي تلويزيوني كه فضاي آن را غرب امريكا در قرن نوزدهم تشكيل مي دهد و شخصيت هاي آن عبارت اند از گاوچرانان ، مرزنشينان ، اشرار ، مهاجران ، و افراد بومي . نيز اشاره دارد به ژانر داستاني كه از چنين آثاري تشكيل مي شود .
واژه اي كه در چاپ هاي اوليه ، براي حروف نازك - در برابر حرف سياه ( black letter ) يا گوتيك - مورد استفاده قرار مي گرفت .
در چاپ ، عبارت است از يك سطر فاصله كه از نظر پهنا ، برابر با يك سطر مطلب چاپي است ، و پيش و پس از سرعنوان ها ، نقل قول هاي طولاني ، و . . . مورد استفاده قرار مي گيرد تا آن ها را از متن متمايز كند .
بخشي از فهرست راهنماي تلفن كه در آن نام ها ، شماره هاي تلفن ، و نشاني افرادي كه در يك شهر ، شهرك يا ناحيه ي جغرافيايي بخصوص اقامت دارند به صورت الفبايي و بر مبناي نام خانوادگي ذكر شده ، و معمولاً پيش از بخش رده بندي شده ( زرد صفحات ) ، كه اطلاعات مشابهي را درباره ي پيشه ها و سازمان هاي گوناگون ذكر مي كند ، مي آيد . سفيدصفحات قابل دستيابي در اينترنت ، بعضاً شامل نشاني پست الكترونيكي نيز هستند .
گزارش رسمي دولتي در هر موضوع ، بويژه گزارشي كه خلاصه ي نتايج يك بررسي ، يا اتخاذ يك خط مشي مهم در پارلمان بريتانيا است . در اين معنا ، مقايسه كنيد با : green paper اين واژه براي اشاره به يك گزارش موثق در باب يك مقوله ي فناورانه ( مثلاً ابداع يك خط جديد توليد ) نيز مورد استفاده قرار مي گيرد . چنين گزارشي ، كه گاهي به صورت درونخطي نيز قابل دستيابي است ، معمولاً به وسيله ي شخصي نوشته مي شود كه در استخدام يك كارگزار يا شركت پژوهشي است ، يا خودش يك مشاور مستقل است .
در چاپ ، عبارت است از هر ناحيه اي از صفحه ( غير از حاشيه ها ) كه با مطالب متني يا تصوير اشغال نشده؛ مثل فضاي پرنشده در هر سطر از شعر ، يا در پايان هر فصل . مقايسه كنيد با : blank نيز نگاه كنيد به : fat matter
شكل جديدي از تخته هاي قابل پاك كردن كه سطح آن برخلاف تخته هاي قبلي كه سياه يا سبز بودند ، سفيد است و از ماده ي صاف و همواري ساخته شده كه مي توان با قلم هاي علامتگذار « خشك - پاك » ( dry - erase ) به رنگ هاي مختلف ، روي آن ها نوشت و به آساني پاك كرد ، و آلودگي معمول در كاربرد گچ را ندارند . اما قلم هاي پلاستيكي را نمي توان از نو پـُر كرد و پس از استفاده ، اين قلم ها به زباله هاي تجزيه ناپذير بدل مي شوند . مترادف با : markerboard نيز نگاه كنيد به : smartboard
كتاب يا پيايند مرجعي كه اطلاعات زندگينگاشتي مختصري درباره ي افراد مشهوري كه هنوز زنده اند ارائه مي كند . « بودگان نامه » ( Who Was Who ) حاوي زندگينامه ي افراد مشهوري است كه فوت كرده اند . « باشگان در . . . » ( Who's Who in … ) زندگي اشخاص مهم يك حوزه ي يا حرفه ي بخصوص را زير پوشش مي گيرد . منابعي كه با « باشگانِ . . . » ( Who's Who of… ) آغاز مي شوند معمولاً به افراد يك جنس ، مليت ، يا نژاد بخصوص اختصاص يافته اند .
wholesaler
نگاه كنيد به : jobber
wide area network ( WAN )
شبكه ي ارتباطي كه يك ناحيه ي جغرافيايي گسترده ( مثلاً يك كشور ، منطقه ، استان ، يا ايالت ) را زير پوشش مي گيرد . مقايسه كنيد با : LAN
در حروفنگاري ، يك كلمه يا عبارت منفرد ، يا سطري كوتاه تر از يك سوم طول معمول سطرهاي متن ، كه سطر پاياني يك پاراگراف است و در صدر يك ستون يا صفحه قرار گيرد . حروفنگاران ماهر ، قطعاتي از متن را كه در چنين جايگاهي قرار داشته باشند و كم تر از سه سطر باشند ، نامناسب مي دانند و در صورت امكان مي كوشند از چيدن متن به اين حالت ، پرهيز كنند . نيز نگاه كنيد به : orphan
آن بْعد از كتاب يا فقره ي صحافي شده ي ديگري كه از شيرازه تا پيش لبه را دربرمي گيرد ، و معمولاً كم تر از قد كتاب است ( به استثناي مجلداتي كه شكل خشتي يا درازنايي دارند ) . در فهرستنويسي كتابخانه اي ، قد كتاب در ناحيه ي « توصيف ظاهري » ( از ركورد كتابنگاشتي ) به سانتيمتر ذكر مي شود ، ولي پهناي كتاب ذكر نمي شود . نيز اشاره دارد به بْعد افقي يك قسمت از قفسه هاي يكطرفه يا دو طرفه . بيش تر قفسه هاي كتابخانه اي در قسمت هاي با پهناي 90 سانتيمتر به فروش مي رسند . نيز نگاه كنيد به : depth
نرم افزارهاي كاوش مورداستفاده در برخي از داده پايگاه هاي كتابنگاشتي اين امكان را مي دهند كه در كاوش كليد واژه اي ، يك نويسه ي بخصوص در وسط يك واژه ي كاوش گنجانده شود تا كلماتي كه به جاي آن نويسه ي بخصوص ، هر نويسه ي ديگري دارند يا اصلاً نويسه اي در آنجا ندارند ، بازيابي شوند . اين امكان در بازيابي جمع هاي بيقاعده و املاهاي متفاوت يك كلمه سودمندند . نويسه هاي عام ، شكل استاندارد ندارند . به كاربران توصيه مي شود در هر داده پايگاه ناآشنا ، صفحه ( ها ) ي راهنما را بخوانند تا ببينند آيا داراي امكان استفاده از نويسه ي عام هست يا خير ، و اگر هست ، از چه نويسه اي به اين عنوان استفاده مي شود . نيز نگاه كنيد به : truncation مثال : واژه ي wom#n يا worm n ركوردهايي را بازيابي مي كند كه حاوي هر دو واژه ي woman و women هستند . واژه ي colo#r يا colo r ركوردهايي را بازيابي مي كند كه حاوي هر دو واژه ي color و colour هستند . در رايانش ، نمادي ( معمولاً يك ستارك ) است كه در بيش تر سيستم هاي عامل و برنامه هاي كاربردي قابل دستيابي است ، و از آن مي توان در نام فايل ، به منظور تعيين چندين فايل و درختواره استفاده كرد؛ مثلاً « letter* . doc » موجب بازيابي همه ي فايل هايي مي شود كه نامشان با « letter » آغاز و به « . doc » ختم مي شود . بيش تر برنامه هاي واژه پرداز نيز اين امكان را به كاربر مي دهند كه در كاوش هاي متني از نويسه ي عام استفاده كند .
WIMPS ( Windows , Icons , Mouse , Pull - down menuS )
سرنامي كه از واژه هاي انگليسي با معناي « پنجرك ها ، آيكون ها ، موشواره ، گزين فهرست هاي آويزه اي » ساخته شده . مترادف با : graphical user interface ( GUI )
محيط مستطيل شكل و نَوُردِش پذير ، و قابل مشاهده در محيط رابط گرافيكي در يك برنامه ي ريزرايانه اي كه كاربر مي تواند آن را باز كند ، و كل صفحه ي نمايش يا بخشي از آن را دربرمي گيرد . به منظور تسهيل در چندكارگي ( استفاده از دو يا چند برنامه به صورت همزمان ) ، كاربر مي تواند پنجره ها را در هر زمان تغيير اندازه دهد ، در هنگام عدم نياز آن را به اندازه ي يك آيكون كوچك كند ، آن را براي ويرايش و ارجاع انتخاب كند ، يا ببندد . مقايسه كنيد با : frame نيز اشاره دارد به روزنه ي بريده شده اي در مركز يك زهوار ، كه از درون آن يك قطعه ي چاپي الصاق شده را مي توان مشاهده كرد؛ يا روزنه ي بريده شده در وسط يك كارت كه از درون آن ، يك اسلايد يا يك كادر از ريزفيلم ، قابل مشاهده است .
سيستم عامل كاربرپسندي كه در سال 1985 به وسيله ي شركت « مايكروسافت » براي « پي سي » هايي كه با « داس » كار مي كردند ابداع شد ، و مداوماً ارتقا يافت تا به كيفيت كنوني رسيد . « ويندوز » با شبيه سازي محيط رابط گرافيكي كه توسط شركت « اَپِل » ابداع شده بود آغاز شد و از آن زمان به بعد به استاندارد صنعتي براي ريزرايانه هاي روميزي تبديل شده است . نيز نگاه كنيد به : Macintosh UNIX
WIPO
نگاه كنيد به : World Intellectual Property Organization
قطعه ي طويلي از سيم فلزي كه در صحافي فنري از درون سوراخ هاي ايجادشده در طول لبه ي صحافي اوراق يك كتاب يا دفترچه ي يادداشت ، گذرانده مي شود . براي اين منظور از پلاستيك سخت و انعطاف پذير نيز استفاده مي شود .
wire service
نگاه كنيد به : news service
wireless
روشي براي اتصال به اينترنت از طريق امواج فضايي الكترومغناطيسي ، به جاي استفاده از سيم يا كابل . در اين روش ، هزينه هاي مخابراتي كاهش مي يابند ، ولي براي كسب دسترسي به اينترنت ، باز هم يك « تأمين كننده ي خدمات اينترنتي » مورد نياز است . فناوري بيسيم « تأمين كنندگان خدمات اينترنتي » را قادر مي سازد بدون هزينه ي افزودن كابل به اتصالات خود ، باندپهناي بيش تري را عرضه كنند . اما در بيش تر سامانه هاي بيسيم ، « خط ديدرس » مورد نياز است؛ يعني مسير آنتن راديويي نصب شده در يك كتابخانه تا آنتن مربوط به « تأمين كننده ي خدمات اينترنتي » بايد بدون مانع و گرفتگي باشد . هر آنتن خدمتگير مي تواند به 50 تا 100 كارايستگاه ، با سرعت « تي 1 » خدمات بدهد . فناوري بيسيم را مي توان به صورت داخلي در كتابخانه هايي كه اتصال مستقيم به اينترنت دارند ( مثلاً براي شبكه كردن آزمايشگاه هاي آموزشي كه به رايانه هاي شخصي يا كيفي مجهزند ) نيز به كار گرفت .
with all faults ( w . a . f . )
عبارتي كه به وسيله ي كتابفروشان ، سوداكاران كتاب ، و حراج كنندگان مورد استفاده قرار مي گيرد تا به خريداران احتمالي اعلام كنند كه فقره ي عرضه شده ، « با وضع موجود » ( as is ) به فروش مي رسد و در صورت يافته شدن نقص و عيب در آن ، نمي توان آن را بازگرداند .