اگرچه پاپ هاي كاتوليك هميشه داراي كتابخانه هاي خصوصي بوده اند ، در قرن پانزدهم « پاپ نيكلاس پنجم » كتابخانه اي اختصاصاً براي روحانيون و دانشوراني كه در كاخ پاپ يا پيرامون آن زندگي و كار مي كردند ايجاد كرد . مجموعه اي از اتاق ها مشخص و مجزا شد ، و وي شروع به گردآوري زيباترين كتاب هاي خطي دوره ي خود كرد . « پاپ سيكستوس چهارم » كار وي را ادامه داد ، و موجودي كتابخانه از حدود 1200 جلد در سال 1455 ، سريعاً به 3500 جلد در سال 1481 افزايش يافت و در همين سال بود كه نخستين فهرست دستنوشت به وسيله ي كتابدار « پلاتينا » تهيه شد .
اين كتابخانه از همان آغاز ، علاوه بر انجيل ها و آثار مربوط به الهيات و شرعيات ، آثار سكولار ( بويژه آثار كلاسيك يوناني و لاتين كه پاپ ها ، به شكل متن و در وضعيتي هر چه نزديك تر به اصل ، با تلاش فراوان گرد آورده بودند ) را نيز شامل مي شد . در دوره ي رنسانس « كتابخانه ي واتيكان » به مركز فرهنگ كلاسيك در اروپا بدل شد و كتابداران آن غالباً از دانشوران سرشناس بودند . اين كتابخانه هم اكنون يكي از بزرگ ترين كتابخانه هاي جهان غرب مي باشد كه دانشوران همه ي مليت ها را به مجموعه هاي آن كه از اسناد مهم تاريخي و كتاب هاي فاخر و كمياب تشكيل مي شوند جلب مي كند . براي ديدن نمايشگاهي درونخطي از « كتابخانه ي واتيكان و فرهنگ رنسانس » ( كه با حمايت كتابخانه ي كنگره اداره مي شود ) اينجا را كليك كنيد .
