واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 304
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
حقوق امانت كه به يك امانت گيرنده ي ثبت نام شده اعطا مي شود ، و با نوع امانت گيرندگان ، به ترتيبي كه در ركورد مراجعه كننده تعيين شده ، مشخص مي شود . هر كتابخانه بنا به شرايط خاص خود ، دسته بندي هاي متفاوتي از امانت گيرندگان دارد . در كتابخانه هاي عمومي ، همه ي كاربران ثبت نام شده عمدتاً از حقوق مشابهي برخوردارند ، ولي در كتابخانه هاي آكادميك حقوق خاصي ( مثل طول دوره ي امانت ) ممكن است براي دانشجويان و اعضاي هيئت علمي يكسان نباشند . در كتابخانه هاي اختصاصي ، حقوق امانت به مرتبه و رده ي شخص در سازمان مادر بستگي دارد .
كتابخانه يا مؤسسه اي كه موادي را از كتابخانه ي ديگر ، معمولاً در قالب امانت بين كتابخانه اي ، درخواست و دريافت مي كند . مقايسه كنيد با : lending library نيز نگاه كنيد به : net borrower
borrowing period
loan period
borrowing privileges
حقوقي كه امانت گيرنده ي كتابخانه از آن برخوردار است و معمولاً با ثبت نام براي دريافت كارت كتابخانه تثبيت و اعطا مي شود . اين حقوق معمولاً عبارت اند از حق خارج كردن كتاب و ديگر مواد از مجموعه ي قابل امانت براي دوره ي زماني مشخص ، امانت بين كتابخانه اي ، استفاده از مجموعه هاي خاص ، و . . . در صورت پرداخت نشدن جريمه ها ، اين حقوق ممكن است به حال تعليق درآيند . در اكثر كتابخانه هاي عمومي ، همه ي كاربران ثبت نام شده از حقوق مشابهي برخوردارند ، ولي در كتابخانه هاي آكادميك ، حقوق خاصي ( مثل طول دوره ي امانت ) ممكن است براي دانشجويان و اعضاي هيئت علمي با هم متفاوت باشند . در كتابخانه هاي اختصاصي ، حقوق امانت به رتبه و رده ي شخص در سازمان مادر بستگي دارد .
آج برجسته يا برآمدگي فلزي ساده يا تزييني كه به شكل ثابت به سطح بيروني جلد كتاب ، معمولاً در مركز و/ يا گوشه ها ، چسبانده شده .
نامه ي الكترونيكي غيرقابل تحويل كه به صندوق پستي فرستنده برگردانده مي شود . علت اين برگشت معمولاً اين است كه نشاني پست الكترونيكي ناشناخته است ، يا صندوق پست الكترونيكي وي پر شده .
مجلد ناقص يا معيوبي كه با همان وضعيتي كه به وسيله ي صحاف دريافت شده ، صحافي مي شود و اين كار معمولاً بر طبق دستورهاي مشخصي كه كتابخانه در برگه ي صحافي داده ، انجام مي گيرد .
Bound To Stay Bound ( BTSB )
كارگزار مشهوري در صحافي اوليه ي كتاب هاي كودكان براي ارائه به كتابخانه هاي آموزشگاهي و عمومي در ايالات متحده ، كه به عنوان يك پيشه ي خانوادگي در سال 1902 پايه گذاري شد و سياهه اي متشكل از 18000 كتاب و اقلام رسانه اي را تدارك مي كند . كتابخانه ها در مورد عناوين پراستفاده ، بر " بي تي اس بي " تكيه مي كنند ، زيرا صحافي هاي آن به قدري محكم اند كه معمولاً صفحات كتاب زودتر از صحافي آن دچار فرسودگي مي شوند . براي اتصال به سراصفحه ي " بي تي اس بي " اينجا را كليك كنيد .
تغيير متن يك اثر ادبي با تغيير يا حذف كلمات يا كل قطعاتي كه ناخوشايند و زننده شمرده مي شوند - برگرفته از نام " آر . تي . بودلر " ( 1825 - 1754 ) كه ويراستي از آثار شكسپير را در اوايل سده ي نوزدهم منتشر كرد كه در آن ، قطعاتي را كه " براي قرائت توسط آقايان در محضر بانوان ، نامناسب " شمرده شده بودند ، حذف كرده بود . وي ويراست مشابهي نيز از " عهد عتيق " توليد كرد . مترادف با : expurgate نيز نگاه كنيد به : censorship Unexpurgated Bowker نگاه كنيد به : Bowker , Richard Rogers and R . R . Bowker
Bowker , Richard Rogers ( 1848 - 1933 )
ويراستار ادبي كه در سال 1876 ، همراه با " فردريك لي پلد " و " ملويل ديويي " ، انتشار مجله ي Library Journal را آغاز كرد . در همان سال ، وي به پايه گذاري " انجمن كتابخانه هاي امريكا " ياري رساند و همراه با " لي پلد " ، انتشار American Catalogue را كه نمايه ي جامعي از كتاب هاي منتشرشده در ايالات متحده است آغاز نمود . شهرت " بوكر " به دليل علاقه ي او به قانون بين المللي حق تكثير و موفقيت وي به عنوان يك رجل بازارپيشه نيز هست . در سال 1911 وي علائق پيشه گاني و انتشاراتي خود را در شركت " بوكر " تجسم بخشيد ، كه هم اكنون نيز يكي از ناشران برجسته در حوزه ي كتاب هاي مرجع در صنعت نشر است . " بوكر " در تمام طول حيات خويش يكي از اعضاي فعال " انجمن كتابخانه هاي امريكا " بود ، ولي سه بار از رياست اين انجمن سرباز زد ، زيرا بر اين باور بود كه اين سِمت بايد به وسيله ي يك كتابدار اشغال شود . سرانجام زماني كه در دهه ي هفتاد عمر خويش بود ، لقب " رئيس افتخاري " را پذيرفت . وي گرچه سرانجام بينايي خود را از دست داد ، در واپسين سال هاي حيات خويش ، جستارهايي را در موضوع " هنر حيات " ، و نيز دو مجلد شعر به چاپ رساند .
در چاپ ، ناحيه ي مربع يا مستطيل شكلي در يك ناحيه ي تايپ شده ي بزرگ تر ، يا بين دو ستون ، كه به وسيله ي خط يا فضاي سفيد رنگي كه متن و/ يا تصوير مندرج در آن را از هم جدا مي كند ، مشخص مي گردد . نيز اشاره دارد به حاشيه كشي مربع يا مستطيل شكلي از يك يا چند خط موازي ، گاهي همراه با تزييناتي در گوشه ها كه گرداگرد يك قطعه ي تايپ شده ، چاپ مي شوند . مطلبي را كه به اين ترتيب در داخل چارگوش قرار مي گيرد " داخل كادر " ( boxed - in ) مي نامند .
سياهه ي اوليه ي محتويات جعبه ي آرشيو ، كه معمولاً زماني كه اين مواد براي انتقال بسته بندي مي شوند تهيه مي گردد . در اين سياهه ، محتويات جعبه و گاهي دوره ي زماني و تاريخي مشخص مي شوند و براي كنترل و دسترسي ، تا زماني كه فهرست موجودي كامل تري تهيه نشده ، از آن استفاده مي شود . مترادف با : consignment list container list
مجموعه اي از كتب يا ديگر اسناد كه در يك گنجانه ي جعبه مانند و تنگ ، معمولاً براي قراردادن مجلدات مشابه در كنار هم و حفاظت از آن ها ، و گاهي نيز با هدف تزيين ، نگهداري مي شوند . نيز نگاه كنيد به : slipcase
boxed - in
نگاه كنيد به : box
ميله هاي فلزي قطوري كه به شكل ضربدر بزرگ به ستون هاي پشت يك طبقه از قفسه ي يكطرفه ، يا پايين تر و در قسمت مياني طبقه ي دوطرفه ي قفسه ي آزاد نصب مي شوند تا نوسان طولي قفسه ها را كاهش دهند . مهارهاي فلزي به طبقه هاي واقع در رديف هاي موازي ، بر بالاي راهروها نيز نصب مي شوند تا نوسان جانبي را ، بويژه در مناطق جغرافيايي مستعد زمين لرزه ، كاهش دهند .
توصيفي كه در داخل دو راست كمانك به يك ركورد كتابشناختي افزوده مي شود تا نشان دهد كه اين اطلاعات ( معمولاً به اين دليل كه بر روي خود اثر يا در داخل آن موجود نبوده ) ، توسط فهرستنويس تهيه شده . مثلاً " [15] ص . " نشان مي دهد كه اثر مورد فهرستنويسي كه شماره ي صفحه در آن ذكر نشده بوده ، 15 صفحه دارد .
Braille
نظام بساوشي ( لمسي ) چاپ برجسته كه در سال 1829 به وسيله ي يك پاريسي نابينا به نام " لويي بريل " اختراع شد و در آن ، حروف الفبا با تركيبي از شش نقطه ي برجسته كه در دو ستون و سه رديف ايجاد مي گردند نوشته مي شوند . با اين الفبا افرادي كه دچار ضعف در بينايي هستند مي توانند با لمس كردن حروف و كلمات ، آن ها را بخوانند . " بريل " پركاربردترين رسانه ي بساوشي در جهان است و در ايالات متحده به وسيله ي كتابخانه ها در تهيه ي علائم و مطالب براي خوانندگاني كه ضعف چشميگري در بينايي دارند مورد استفاده قرار مي گيرد . شكلي از بريل كه در رياضيات مورد استفاده قرار مي گيرد Nemeth code نام دارد . براي دانستن مطالب بيش تر درباره ي " بريل " اينجا را كليك كنيد .
نمايندگي كمكي براي ارائه ي خدمات در يك نظام كتابخانه اي ، كه در ساختماني مجزا از كتابخانه ي مركزي واقع شده و داراي دست كم يك مجموعه ي پايه از مواد ، يك كارمند تمام وقت ، و ساعات كار مشخص مي باشد و بودجه و خط مشي هاي آن از سوي كتابخانه ي مركزي تعيين مي شود . كتابخانه ي شعبه را معمولاً يك كتابدار شعبه مديريت مي كند كه ممكن است مسئوليت بيش از يك شعبه را بر عهده داشته باشد . در يك نظام كتابخانه اي عمومي ، استقرار شعبه هاي جديد ممكن است بر طرح جامعي كه آن نظام براي ارائه ي خدمت به كل شهر ، ناحيه ، منطقه ، يا قلمرو كتابخانه دارد ، مبتني باشد . مقايسه كنيد با : affiliated library نيز نگاه كنيد به : bookmobile books - by - mail
بخشي از نام يا نشان ، كه با يك محصول يا خدمت بخصوص همراه است ، و مي توان آن را تلفظ كرد ؛ معمولاً حروف ، كلمات ، و/ يا اعدادي كه آن محصول يا خدمت را از انواع مشابه مربوط به شركت هاي رقيب ، مشخص و متمايز مي كنند . نام تجاري يا بخشي از آن ، پس از ثبت در " اداره ي ثبت نوآوري ها و نشان هاي تجارتي ايالات متحده " ، " نشان تجاري " ناميده مي شود . brass نگاه كنيد به : blocking
breach of contract
قصور در پايبندي به شرايط يك توافق يا قرارداد . برخي قراردادهاي كارفرمايان مشتمل بر مجازات هايي براي نقض برخي از پيش بيني هاي به عمل آمده ( مثل طول زمان لازم براي اعلام استعفا ) مي باشد ؛ اما اِعمال آن مجازات ها به اختيار كارفرما است . نيز نگاه كنيد به : book contract break نگاه كنيد به : gap and nongap break
يك اثر نيايشي حاوي مراسم ( = دعاهاي ) مقدس روزانه كه به وسيله ي روحاني در كليساي كاتوليك رم و كليساي ارتدكس شرقي ، در اوقات شرعي روزانه خوانده مي شوند . كتاب دعا هاي استنساخ شده با دست در قرون وسطي ، غالباً از تذهيب زيبايي برخوردار بودند .
كليات شواهد و احتجاجاتي كه مؤيد يك طرف يك مباحثه است . در مفهوم كلي تر ، هر گزاره ي ملخصي كه به شكل مكتوب باشد . در حقوق ، خلاصه ي گزارشي از نكات اصلي يك دعواي شفاهي يا مكتوب كه در دادگاه ارائه شده . نيز اشاره دارد به نامه ي يك مقام ذي نفوذ - بويژه نامه اي كه از سوي پاپ براي اعضاي يك جامعه ي مذهبي تابع كليساي كاتوليك رم فرستاده مي شود .
نمايش كوتاه شده ي يك ركورد كتابشناختي از يك داده پايگاه يا فهرست درونخطي كه عناصر داده اي موجود در برخي از فيلدها و زيرفيلد هاي كم اهميت تر آن حذف شده اند - بر خلاف ركورد كامل كه توصيف كتابشناختي كاملي از فقره ي مورد نظر ارائه مي دهد . در اكثر فهرست ها و داده پايگاه هاي كتابشناختي ، نتايج كاوش را مي توان با هر دو قالب ( خلاصه و كامل ) نمايش داد .
نسخه اي از يك كتاب قديمي كه همچون روز نخست انتشار ، نو و تازه است و در نتيجه ، احتمالاً موجب مي شود كه نسبت به نسخه ي ديگري از همان ويراست كه آثار فرسودگي بر خود دارد ، در بازار كتاب هاي مستعمل و قديمي ، قيمت بالاتري براي آن درخواست شود . نيز نگاه كنيد به : mint
تبديل اثري كه به انگليسي امريكايي نوشته ( يا ترجمه ) شده به شيوه و املاي انگليسي بريتانيايي . مقايسه كنيد با : americanize
اين كتابخانه كه عمدتاً در لندن واقع شده ، كتابخانه ي ملي كشور پادشاهي بريتانيا است كه در سال 1973 به موجب يك قانون پارلماني پديد آمد . با اين قانون ، كتابخانه ي موزه ي بريتانيا ، كتابخانه ي ملي مركزي ، كتابخانه ي ملي اماني علوم و فناوري ، و كتابشناسي ملي بريتانيا در هم ادغام شدند . براي اتصال به سراصفحه ي كتابخانه ي بريتانيا اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : Bodleian Library
حالتي از سهولت در شكنندگي يا متلاشي شوندگي . با گذشت زمان ، كاغذهاي اسيدي زرد و شكننده مي شوند ، به آساني پاره مي شوند و حتي با استفاده ي معمولي ، خرد مي شوند . در مورد كاغذ ، آزمون استاندارد شكنندگي اين است كه آيا گوشه ي يك صفحه تحمل دوبار تا خوردگي در هر سو را دارد يا نه . براي حفاظت از صفحات به صورت انفرادي ، از پوشينه كشيدن استفاده مي شود . ولي اين كار براي كل مجلد عملي نيست . براي حفاظت كتاب هاي شكسته ( embrittled ) ، قالب بندي مجدد رقومي جايگزين تبديل به ريزنمود شده است .
نظام رده بندي كه در آن ، رده هاي اصلي ، تقسيمات فرعي گسترده اي نيافته اند ، و مي توان در كتابخانه هاي كوچكي كه به رده بندي دقيق براي سازماندهي كارآمد مجموعه هاي خود نياز ندارند ، از اين رده بندي استفاده كرد .
انتقال همزمان به همه ي كساني كه تجهيزات لازم براي دريافت سيگنالي را كه محتواي اطلاعاتي ( راديويي يا تلويزيوني ) را منتقل مي كند در اختيار دارند ، يا به كساني كه قيمت نوع بخصوصي از خدمات ارتباطي ( مثل تلويزيون كابلي ) را پرداخته اند . مقايسه كنيد با : multicast نيز اشاره دارد به يك برنامه يا آگهي راديويي يا تلويزيوني ، پس از اين كه به مخاطبان منتقل شده است . در مفهوم عام ، به آگاهي عموم رساندن هر پيام . متضاد : narrowcast
در نظام هاي رده بندي سلسله مراتبي ، يك سرعنوان موضوعي يا توصيفگر كه شامل اصطلاح ديگري به عنوان يك زيررده است ( مثل " كتابخانه ها " كه به عنوان اصطلاح اعم براي " كتابخانه هاي آموزشگاهي " مي آيد ) . در برخي از نظام هاي نمايه سازي ، يك سرعنوان موضوعي يا توصيفگر ممكن است بيش از يك اصطلاح اعم داشته باشد . مقايسه كنيد با : narrower term ( NT ) related term ( RT )