واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 304
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
واژه ي عام براي صفحاتي از جنس سخت كه يك طرف رويه ي كتاب صحافي شده با جلد سخت را تشكيل مي دهند . در صحافي هاي اوليه ، براي اين منظور از چوب ( معمولاً بلوط عمل آوري شده ) استفاده مي شد ، ولي در قرن پانزدهم استفاده از شميز آغاز شد . در صحافي هاي امروزي ، رويه معمولاً از مقواي صحافي يا از مقواي كاهي ، مقواي فشرده ، يا - در ويراست هاي ارزانقيمت تر - از شميز ساخته مي شود ، كه همگي از مواد گوناگون فيبري ، كه ابتدا تخمير يا لايه لايه شده و سپس با استفاده از فشار به صفحه هاي بزرگ و تخت تبديل گرديده و در اندازه هاي مناسب صحافي برش خورده ، ساخته مي شوند . مترادف در زبان عام : cardboard نيز نگاه كنيد به : fiberboard pressboard در رايانه ، قطعه ي تختي از جنس پلاستيك يا فيبرشيشه كه براي نگه داشتن ريزتراشه ها و ديگر سخت افزارهاي رايانه طراحي شده است . صفحه ي مدار اصلي در اكثر دستگاه ها " مادرصفحه " ( motherboard ) ، و همه ي اجزاي تراشه اي كه به صفحه ي اصلي متصل مي شوند " كارت " ( cards ) يا صفحه ( board ) ناميده مي شوند . نيز اشاره دارد به گروهي از اشخاص سرشناس ، كه به عنوان امناي مسئول پيش بيني و طراحي خط مشي ها و گرفتن تصميمات مهم مديريتي در يك سازمان يا مؤسسه ، مثلاً در يك كتابخانه يا نظام كتابخانه اي ، منصوب يا انتخاب مي شوند . نيز نگاه كنيد به : editorial board
كتاب بادوامي در قطع كوچك كه براي كودكان خردسال طراحي شده و از چند صفحه ي شماره گذاري نشده از جنس شميز و روكش كاغذ گلاسه ، و تصاوير رنگارنگ و متن بسيار اندك ( يا حتي بدون متن ) تشكيل مي شود . شميزكتاب ها را معمولاً كتاب هاي الفبا يا كتاب هاي شمارش تشكيل مي دهند .
كتابخانه ي دانشگاه آكسفورد در انگلستان . كتابخانه ي اصلي در سال 1542 شديداً آسيب ديد و سپس در سال 1598 به وسيله ي " سر توماس بادلي " كه قبلاً سياستمدار بود ، از نو پايه گذاري شد . تركيب ساختمان هاي اين كتابخانه ، كه بين سال هاي 1490 تا 1970 ساخته شده ، و موجودي گسترده ي آن ، باعث جايگاه منحصربه فرد آن در ميان كتابخانه هاي مهم جهان شده است . مجموعه منابع اين كتابخانه بويژه در حوزه ي حروفنگاري ، تاريخ ، و ادبيات انگليسي بسيار قوي است . كتابخانه ي بادلي از سال 1662 يك كتابخانه ي واسپاري حق تكثير بوده است . براي اتصال به سراصفحه ي كتابخانه ي بادلي اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : British Library
در چاپ ، بخش اصلي كتاب ، كه با صفحه ي اول متن آغاز مي شود و همه ي پانوشت ها و تصاوير ، به استثناي پيش مطالب و پس مطالب را دربرمي گيرد . در صحافي ، به مجموعه ي جزوه هايي كه به هم چسب خورده يا دوخته شده اند تا براي الصاق جلد مقوايي يا رويه آماده شوند ، گفته مي شود . متن پيام در نامه ي الكترونيكي ، در برابر سرآيند ( نشاني پست الكترونيكي فرستنده ، نشاني ( هاي ) گيرندگان ، موضوع پيام ) و هر نوع پاصفحه . در حروفچيني ، هر واحد كوچك مستطيل شكلي از فلز قالب ريزي شده كه در يك سر ، داراي يك نويسه ي برآمده ( صورت ) است كه در چاپ سربي ، اثر آن بر روي كاغذ مي ماند . نيز اشاره دارد به گروهي از افراد كه يك كاركرد رسمي دارند . فهرستنويسان كتابخانه اي اين موارد را مورد توجه قرار مي دهند : نهاد تنالگاني ، نهاد مرتبط ، يا نهاد تابع .
متن اثر كه بايد چاپ شود - در برابر مطلب نمايشي ( عنوان ها ، تزئينات ، تصاوير ، . . . ) .
body type
نگاه كنيد به : text type
bold
نگاه كنيد به : boldface
حرف سياه ، حرف پررنگ قلمي كه به دليل كلفت تر و سياه تر بودن آن ، چشمگير است ، ولي از حروف معمولي فونت مشابه خود بزرگ تر نيست ، و عمدتاً براي نمايش تضاد يا تأكيد ، و در عنوان ها مورد استفاده قرار مي گيرد . كلمات كلفت تر و سياه تر در جمله ي بالا ، با حروف سياه چاپ شده اند . شكل هاي مختلف آن عبارت اند از نيم سياه ( semi - bold ) ، سياه تر ( extra - bold ) ، و خيلي ساده ( ultra - bold ) ، املاي ديگر : bold face مترادف با : bold black face مقايسه كنيد با : lightface
لبه ي تاخورده ي يك صفحه ي كاغذ در سرلبه ، پالبه ، يا پيش لبه ي بدنه ي كتاب در يك كتاب برش نخورده يا ناگشوده ، كه بسته به مورد ، سرلب تا ( head - bolt ) ، پالب تا ( tail - bolt ) ، يا پيش لب تا ( fore - edge bolt ) ناميده مي شود . در صحافي ، لبه ي چهارم كه تاي عطف نام دارد ، به ديگر جزوه هاي تازده و جمع شده دوخته و چسب زده مي شود و در نتيجه ، عطف كتاب ساخته مي شود .
bond measure
نگاه كنيد به : library bond
كتاب ، سِفر مجموعه اي از اوراق كاغذي ، پارشمن ، پوستي ، پارچه اي ، يا ديگر مواد ( به صورت مكتوب ، چاپي ، يا سفيد ) كه از يك لبه به هم چسبانده شده اند ، و داراي يا بدون جلد يا رويه ي محافظ هستند . نيز به يك اثر ادبي يا يكي از مجلدات آن گفته مي شود . مقايسه كنيد با : monograph در ايالات متحده براي اين كه اثري شرايط لازم براي برخورداري از نرخ رسانه اي در قالب بسته ي پستي به عنوان كتاب ) را داشته باشد ، بايد داراي 24 صفحه يا بيش تر ، و دست كم 22 صفحه ي آن بايد چاپ شده باشد . مطالب اين 22 صفحه نيز بايد مطالب خواندني يا كتابنگاري پژوهشي ، و آگهي هاي آن محدود و منحصر به تبليغ كتاب باشند . " يونسكو " كتاب را اثر متني غيرادواري منتشرشده اي مي داند كه از 49 صفحه يا بيش تر - به استثناي صفحات جلد - تشكيل شده باشد . استاندارد " اُنسي " آثار منتشره اي را كه كم تر از 49 صفحه هستند و جلد سخت دارند نيز كتاب به شمار مي آورد . نيز نگاه كنيد به : art book board book children's book coffee table book gift book licensed book managed book new book packaged book picture book premium book professional book promotional book rare book reference book religious book reprint book نيز بخش عمده اي از يك اثر طولاني تر ( معمولاً داستاني ) كه به فصل هايي تقسيم شده است . اين بخش ها كه معمولاً شماره گذاري شده اند ممكن است عنوان خاص خود داشته باشند يا نداشته باشند . نيز به هر يك از بخش هاي انجيل مسيح ، اطلاق مي شود ( مانند سِفر پِيدايش ) .
كتابي كه ، معمولاً به وسيله ي يك كتابخوان يا بازيگر حرفه اي ، يا در برخي موارد به وسيله ي پديدآورنده ، با صداي بلند خوانده شده و بر روي نوار صوتي ضبط گرديده است . اين كتاب ها در اصل براي نابينايان بر روي نوار توليد شدند ، ولي با گسترش بازار آن ها ، دونده ها و پياده هايي كه مي خواهند در هنگام ورزش و تمرين به مطلبي گوش بدهند ، افرادي كه بايد ساعات طولاني را در سفر بگذرانند ، كساني كه بيسواد يا كورواژه هستند ، و ديگراني كه شنيدن را برخواندن ترجيح مي دهند به مشتركان اين نوع كتاب ها اضافه شدند . مترادف با : audiobook recorded book spoken audio talking book
book announcement
گزاره ي كوتاهي به وسيله ي ناشر به منظور اعلام عرضه ي يك كتاب جديد يا وجود عناوين موجودي قبلي ، كه به عنوان آگهي در مجلات بازار كتاب يا آثار مروري ، يا در بخش آگهي يك كتاب ديگر ( كه در همان انتشاراتي يا چاپخانه به چاپ مي رسد ) درج مي شود . اعلان كتاب معمولاً شامل عنوان اثر ، نام پديدآورنده ( ها ) يا ويراستار ( ان ) ، شابك ، تاريخ پيش بيني شده ي نشر ، قيمت اعلام شده ، و احتمالاً قيمت پيش فروش مي شود . همچنين ممكن است اعلانك يا گزيده اي كوتاه از بررسي هاي انجام شده درباره ي كتاب ، و تصويري از روي جلد را نيز دربر داشته باشد .
نوعي از فن و هنر كه با واسطه ي كتاب ، ابراز و ارائه مي شود و درونداد هنرمند ، از پديدآورندگي محتوا و تصاوير فراتر مي رود و ظاهر فيزيكي كتاب را به مثابه شيئي براي ابراز خلاقيت به خدمت مي گيرد . در برخي از كتاب هاي هنري ، قالب معمول و سنتي كتاب تغيير نمي كند ( مثل مجموعه ي مصوري از اشعار كه در آن ، كلمات و تصاوير به جاي آن كه بر روي صفحات كاغذي چاپ شوند ، برجسته كاري شده اند ) . در آثار ديگر ، هنرمند دست به آزمودن قالب ها مي زند ، تا جايي كه مفهوم كتابخواندن را به چالش مي گيرد ( مثل كتابي كه جلد و برگ هاي آن تماماً از آينه هاي دو رويه هستند ) . برخي از ناشران در اين شكل هنري تخصص دارند . " كتابخانه ي ملي هنر " ( در ويكتوريا ) و " موزه ي هنرهاي تزئيني و كاربردي آلبرت " ( در لندن ) مجموعه ي گسترده اي از كتاب ها را در موضوع اين شكل از تجارت هنري در اختيار دارند .
مهارت ها و فنوني كه در خلق دستنوشته ها و كتاب هاي فاخر مورد استفاده قرار مي گيرند ، از جمله كاغذسازي ، خوشنويسي ، تذهيب و عنوان نويسي ، حروفنگاري ، تصويرگري ، چاپ ، و صحافي كتاب . براي اتصال به سياهه ي سايت هاي مرتبط با فنون كتاب پردازي در " ياهو! " اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : Center for Book Arts
حراجي عمومي يا خصوصي كه در آن ، كتاب هاي ناياب و مستعمل ، معمولاً در قالب حق العمل كاري ، به بالاترين پيشنهاد فروخته مي شوند . كتاب ها و نسخ خطي فوق العاده ناياب و ارزشمند معمولاً در محل حراجي هاي بين المللي به فروش مي رسند . book award نگاه كنيد به : literary award
باريكه اي از كاغذ چاپي ( معمولاً رنگي ) كه دور جلد روكش شده ي كتاب قرار مي گيرد تا توجه همگان را به يك ويژگي بخصوص ، مثلاً امكان خريد كتاب با قيمت كم تر ، دريافت يك جايزه از سوي كتاب ، يا وضعيت اماني بخصوص ( رزرو يا امانت بين كتابخانه اي ) آن ، جلب كند .
همه ي جزوه هاي يك كتاب كه به هم دوخته يا چسبانده شوند ، بعلاوه ي آسترهاي بدرقه و هر چيز ديگري كه پيش از الصاق جلد ، توسط صحاف به كتاب افزوده شود . مقايسه كنيد با : text block
نابودكردن عمدي كتاب ها از راه سوزاندن كتاب هايي كه خطرناك يا نامطلوب شمرده مي شوند ، معمولاً به وسيله ي مقامات مذهبي يا سكولار ( نظير آنچه در سوزاندن گسترده ي كتاب هايي كه به مصلحت سياسي نبودند به وسيله ي حزب نازي در آلمان پيش از جنگ جهاني دوم روي داد ) ، يا به وسيله ي عوام ( معمولاً در آشوب ناشي از تحولات سياسي ) . نيز نگاه كنيد به : censorship intellectual freedom
يك قطعه كارت ضخيم در اندازه ي استاندارد ( به پهناي 7 . 5 در 12 . 5 سانتيمتر ) ، با فضايي در بالا براي شماره ي بازيابي ، نام پديدآورنده ، و عنوان فقره ، و خط هاي خالي در زير براي ثبت تاريخ برگشت و شماره ي كارت كتابخانه يا نام امانت گيرنده ، كه در سامانه هاي دستي گردش كتاب ، براي نگهداري پيشينه از فقراتي كه در حال حاضر خارج شده اند مورد استفاده قرار مي گيرد . كارت كتاب مربوط هر فقره اي كه واصل مي شود دوباره در جيب كتاب قرار داده مي شود . برخي از كتابخانه ها براي نشان دادن نوع مواد اماني يا قاعده ي امانت مرتبط با فقرات ، از كارت كتاب رنگي و كدبندي اين رنگ ها استفاده مي كنند . نيز نگاه كنيد به : date due slip
فهرست كتابخانه به شكل يك كتاب صحافي شده يا آزادبرگ ، چه به صورت دستنوشت ، چاپي ، يا توليدشده با رايانه . فقط براي مجموعه هاي كوچك مي توان چنين فهرستي ساخت .
يك شركت تجاري كه كتاب هاي جديد و عناوين موجود را از طريق پست به صاحبان اشتراك كه با خريد تعداد حداقلي از عناوين در سال با تخفيف در قيمت ها موافق اند ، مي فروشد . اين خريد معمولاً بر مبناي عناوين برگزيده ي سياهه ي اصلي ، سياهه ي جايگزين ، يا سياهه ي ويژه ، به صورت ماهانه تهيه و ارائه مي شوند انجام مي شود و صاحب اشتراك مي تواند اين عناوين را نپذيرد و پس بفرستد . براي جذب مشتركان جديد ، ممكن است در برابر اقدام به حداقل خريد ، يك هديه ي آغازين مشتمل بر عناوين رايگان يا با تخفيف بسيار ، به آنان اعطا شود . برخي از باشگاه هاي كتاب ، كتاب هاي مورد علاقه ي عموم را عرضه مي كنند . برخي ديگر در يك ژانر ( مثل پليسي ) ، موضوع ( باغباني ) ، يا يك حوزه يا رشته ي آكادميك ( تاريخ ) تخصص دارند . اطلاعات راهنما درباره ي باشگاه هاي كتاب را مي توان در پيايند مرجع Literary Market Place يافت . نيز نگاه كنيد به : book club edition
ويراستي از يك كتاب كه براي فروش پستي از سوي يك باشگاه كتاب عرضه مي شود . نسخه هايي از كتاب ممكن است به وسيله ي باشگاه از موجودي ناشر ( معمولاً همراه با تخفيف ) خريداري شوند يا مخصوصاً براي توزيع باشگاهي ، از نو چاپ شوند . ويراستي را كه صرفاً براي توزيع در ميان مشتركان باشگاه كتاب توليد مي شود معمولاً از روي كيفيت پايين تر كاغذ و صحافي ، و از روي فقدان قيمت بر روي روكش كتاب ، مي توان از ويراست عمومي همان عنوان تشخيص داد . كوته نوشت : bc bce
فرايند فراهم آوري مجموعه اي از كتاب بر مبناي محتوا ، تاريخچه ، قدمت ، نايابي ، زيبايي ، ارزش پولي ، يا ويژگي هاي ديگر آن . شخصي كه به طور نظام مند به فراهم آوري كتاب به دليل لذت بردن از مالكيت آن ها ، به عنوان نوعي سرمايه گذاري ، يا با هدف انتقال آن ها به يك كتابخانه يا يك مؤسسه ي ديگر مي پردازد ، كلكسيونر كتاب ناميده مي شود . براي اتصال به سراصفحه ي " انجمن بين المللي كلكسيونرهاي كتاب " اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : bibliomania bibliophile private library
توافق حقوقي مكتوب و الزام آوري بين نويسنده و ناشر كه در آن ، پديدآورنده حقوق مربوط به يك اثر بخصوص را در برابر مزايايي چند ( معمولاً درصدي از كل مبلغ فروش در هر نسخه به عنوان حق تأليف ) و تعهد به نشر اثر در شكل و ظاهر مشخص در طي يك دوره ي زماني معين ، به ناشر مي دهد . مترادف با : publisher's agreement
سيني يا سكوي پايه كوتاهي از چوب ، فلز ، يا پلاستيك ، كه براي نمايش يك كتاب گشوده ، معمولاً در يك محيط نمايشگاهي ، ساخته مي شود .
عادات ، مهارت ها ، رسوم ، و . . . در ميان گروهي از مردم در ارتباط با كتاب در همه ي اشكال آن ، از جمله توليد ( نشر ، چاپ ، و صحافي ) ، بازاريابي و تبليغ آن ، فروش و گردآوري ، باشگاه كتاب و گروه هاي كتابخواني ، كتابشناسي و حفاظت ، فعاليت هاي كتابخانه ها و آرشيو ها ، و نوشتن ، تصويرگري ، مرور و بررسي ، و خواندن كتاب . در ايالات متحده ، تداوم فرهنگ كتاب در وجود كافه هاي كوچكي كه براي كتابخوانان در محل كتابفروشي هاي بزرگ ايجاد شده ، و در موقعيت شركت هايي كه به توليد و فروش انواع هدايا ، مواد تزئيني ، و لوازم گوناگون براي كتابخوانان مشغول اند ، مشهود است .
شكاف ، سرسره ، صندوق ، يا جعبه اي كه كتاب و ديگر فقرات امانت گرفته شده از كتابخانه را مي توان در هنگام بازگشت دادن ، بويژه در ساعاتي كه ساختمان تعطيل است ، در آنجا قرار داد . كتابگذارگاه ها ممكن است مستقل از محل ( معمولاً بيرون از ساختمان كتابخانه ) باشند ، يا در داخل ميز امانت يا يكي از ديوارهاي بيروني كتابخانه ساخته شوند . در طراحي كتابگذارگاه هاي مربوط به بعد از ساعت كار ، امنيت امر مهمي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد . كتابخانه ها به دليل مواد خطرناكي كه اشخاص بدنهاد در كتابگذارگاه ها انداخته اند ، بسيار متضرر شده اند .
نمايشگاه تجاري كه معمولاً سالانه برگزار مي شود و در آن ناشران و توزيع كنندگان كتاب ، محصولات خود را در فضاهايي به نام غرفه كه به همين منظور اجاره مي كنند ، به نمايش مي گذارند . نخستين نمايشگاه بين المللي كتاب در شهر ليون فرانسه در اواخر قرون وسطي برگزار شد . نمايشگاه كتاب فرانكفورت كار خود را در دهه ي 1490 آغاز كرد و هنوز بازار اصلي براي ناشراني است كه در پي فروش حقوق تكثير ، حقوق ترجمه ، و ديگر امتيازات به خريداران ديگر كشورها هستند . نيز اشاره دارد به نمايشگاه غيرانتفاعي كتاب و فنون كتاب پردازي كه ممكن است مشتمل بر برنامه هايي از سوي پديدآورندگان ، تصويرگران ، ناشران ، صحافان ، و . . . باشد . براي اتصال به سياهه اي از سراصفحه ي نمايشگاه ها/ جشنواره هاي كتاب ، اينجا را و براي اتصال به سياهه ي نمايشگاه هاي كتاب در " ياهو! " اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : BookExpo America book format نگاه كنيد به : book size