واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 304
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
دلهره يا هراس نامعقول از كتاب ، به اندازه اي كه فرد مبتلا ، به هر شكل ممكن از مواجهه با كتاب پرهيز مي كند . متضاد : bibliophily
كتابفروش ، بويژه آن كه به معامله ي ويراست ها و كتاب هاي ناياب مي پردازد . نيز نگاه كنيد به : antiquarian bookseller
شخصي كه كتاب ها را احتكار مي كند و آن ها را از ديگران پنهان مي نمايد ، تا جايي كه حتي آن ها را در قفل و كليد نگه مي دارد .
از كلمه ي يوناني biblion ( به معناي كتاب ) و theke ( به معناي جادادن ) ، كتابخانه يا مجموعه اي از كتاب . نيز اشاره دارد به سياهه يا فهرستي از كتاب ها ، بويژه سياهه يا فهرستي كه به وسيله ي يك كتابنگار تهيه شده .
Bibliotheque nationale de France ( BnF )
كتابخانه ي ملي فرانسه ، واقع در پاريس . تاريخ اين كتابخانه پنج قرن را شامل مي شود . مجموعه منابع اين كتابخانه كه يكي از بزرگ ترين كتابخانه هاي دنيا است ، در دو مكان مستقر شده اند : " ساختمان ريشيليو " و " ساختمان فرانسوا ميتران " . ساختمان دومي پذيراي پژوهشگران ( با 2000 صندلي ) و عموم مردم ( با 1700 صندلي ) است . براي اتصال به سراصفحه ي كتابخانه ي ملي فرانسه اينجا را كليك كنيد .
استفاده از كتاب هايي كه بر مبناي محتوا ، در يك برنامه ي مطالعاتي سنجيده كه براي تسهيل در بهبود بيماراني كه از بيماري روحي يا ناراحتي عاطفي رنج مي برند طراحي شده ، برگزيده شده اند . در حالت مطلوب ، اين فرايند در سه مرحله انجام مي شود : 1 ) همذات پنداري شخصي خواننده با يكي از شخصيت هاي اثر ، و در نتيجه 2 ) پالايش روانشناختي ، كه منجر به 3 ) بصيرت عقلايي در رابطه با تركيب راه حل ارائه شده در متن اثر ، با تجربه ي خود خواننده مي گردد . در اين فرايند ، كمك گرفتن از يك روان درمانگر با تجربه ، توصيه مي شود . نيز نگاه كنيد به : readers' advisory
آنچه هر دوسال يكبار منتشر مي شود . نيز اشاره دارد به انتشارات پيايندي كه هر دوسال منتشر مي شوند . نيز نگاه كنيد به : annual triennial quadrennial quinquennial sexennial septennial decennial
در صحافي كتاب ، يك جفت اوراق مزدوج ( در برابر اوراق تكي ) ، كه پس از تاخوردن ، چهار صفحه را تشكيل مي دهند . جمع : bifolia
از واژه ي آلماني Bildung ( به معناي آموزش ، فرهنگ ) و واژه ي فرانسوي roman ( به معناي رمان ) . رماني كه در آن ، نويسنده ، رشد و بلوغ و بالندگي قهرمان داستان را از زمان كودكي و نوجواني تا زمان كسب خودآگاهي عيني در وي دنبال مي كند . مقايسه كنيد با : Kuntslerroman
ادواري يا كتابي كه به دو زبان منتشر مي شود ، معمولاً به اين دليل كه در كشور محل انتشار اثر ، به هر دو زبان تكلم مي شود ( مثل انگليسي و فرانسوي در كانادا ) ، يا به اين دليل كه اثر موردنظر در كشورهايي كه زبان هاي ملي متفاوتي دارند ، مشتركاً انتشار مي يابد .
قانوني كه در جلسه ي رسمي يك نهاد قانونگذاري پيشنهاد مي شود . در " قواعد فهرستنويسي انگلوامريكن - ويراست2 " لوايح طرح هاي قانوني زير سرعنوان نهاد قانونگذاري مربوط به خود فهرست مي شوند . نيز اشاره دارد به گزاره ي مكتوبي از مبلغ بدهكار به خاطر كالاها و خدمات ارائه شده ، كه از سوي فروشنده براي خريدار فرستاده مي شود تا آن را بپردازد . در فراهم آوري كتابخانه اي ، اصطلاح صورتحساب رايج تر است .
كـُدي كه در فهرست هاي كتابخانه اي و سامانه هاي گردش كتاب براي اشاره به فقره هايي به كار مي رود كه به دليل خسارت يا گمشدگي ، موجود نيستند و قيمت آن ، معمولاً بر مبناي هزينه ي جايگزيني ، از امانت گيرنده ي قبلي مطالبه شده است . اكثر كتابخانه ها مي كوشند موارد خسارت ديده و گمشده را ، حتي اگر صورت هزينه ها از سوي مراجعان پرداخت نشود ، و در صورتي كه آن منبع مورد تقاضا باشد و ويراست مناسبي با قيمت معقول از آن اثر نيز در بازار موجود باشد ، جايگزين كنند .
آنچه يك ماه در ميان ( شش بار در سال ) منتشر شود . نيز اشاره دارد به پيايندي كه هر يك ماه درميان منتشر مي شود .
در معناي لغوي ، برابر با 2 . داده هاي مورد استفاده به عنوان درونداد به يك رايانه ي رقومي بايد به كدهايي تبديل شوند كه از رقم هاي صفر و يك تشكيل شده اند و " بيت " نام دارند . اين كدهاي دوگاني در قالب مجموعه اي از ضربان هاي الكتريكي ( بيت هاي صفر با ولتاژ پايين و بيت هاي يك با ولتاژ بالاتر ) منتقل مي گردند و به عنوان سلول هاي حافظه ذخيره مي شوند . هنگامي كه فايل هاي داده اي در قالب رقومي به عنوان برونداد به نمايش در مي آيند ، سيگنال هاي دوگاني دوباره به نويسه ها و تصاوير اوليه ترجمه مي شوند . در نشانه گذاري دوگاني ، ارزش ها با جايگاه اين دو رقم ( صفر و يك ) نشان داده مي شوند : 0 0 0 0 جايگاه 8 4 2 1 ارزش بنابراين عدد دهدهي 15 در قالب دوگاني به صورت 1111 بيان مي شود . نيز نگاه كنيد به : ASCII
بستن اوراق كتاب به همديگر و گذاشتن آن ها در يك رويه ي محافظ ، فرايندي كه صحافي كردن ناميده مي شود و در اصل با دست انجام مي شده ، ولي امروزه در توليد كتاب ، تقريباً به طور كامل با ماشين انجام مي گيرد .
رويه ي متحركي كه براي بايگاني و نگهداري صفحات متفرق ، جزوات ، و شماره هاي مختلف ادواري ها مورد استفاده قرار مي گيرد . روجلدي هاي آماده كه در بازار موجودند و در كتابخانه ها براي محافظت شماره هاي جاري مجلات عمومي مورد استفاده قرار مي گيرند ، معمولاً داراي رويه ي بالايي شفاف هستند تا ديدن مندرجات روي جلد مجله را آسان تر كنند . نيز نگاه كنيد به : loose - leaf نيز اشاره دارد به شخصي كه در فن و پبشه ي صحافي كتاب و ديگر انتشارات كارآموزده است و معمولاً در صحافيخانه به خدمت گرفته مي شود . نيز مترادف با : bindery نيز نگاه كنيد به : library binder
مقواي سخت و محكمي كه از تركيب خميري حاصل از الياف ، چوب ، يا كاغذ بازيافتي ساخته مي شود و از اوايل قرن 18 مورد استفاده قرار مي گرفته تا به رويه ي كتابي كه با جلد سخت منتشر مي شد ( و در صحافي دستي ترجيح داده مي شد ) ، استحكام بيش تري ببخشد . مقواي صحافي امروزي كه كيفيت بالايي دارد ، يك لا است و با فشردن خمير كاغذ بين غلتك هاي سنگين به منظور حضول ضخامت و همواري مطلوب به دست مي آيد . در بريتانيا ، مترادف با : millboard مقايسه كنيد با : pasteboard
عنواني كه به وسيله ي صحاف بر روي عطف يك مجلد ، منقوش يا مكتوب مي شود - در برابر عنوان روي جلد در ويراست ناشر ، يا عنواني كه در صفحه ي عنوان چاپ مي شود . مقايسه كنيد با : side title
مؤسسه اي كه يك يا چند نوع صحافي را انجام مي دهد . برخي از نظام هاي كتابخانه اي و كتابخانه هاي بزرگ داراي صحافي خاص خود هستند كه معمولاً كارها در آنجا بر مبناي " آماده سازي فني متمركز " انجام مي شود . در كتابخانه هاي كوچك تر ، موادي كه نياز به صحافي يا تجديد صحافي دارند ( شماره هاي قديمي ادواري ها ، ويراست هاي با جلد كاغذي ، و . . . ) به يك صحافي غيرسازماني فرستاده مي شوند . نيز نگاه كنيد به : library binder
پوشش بيروني يك مجلد از اوراق چاپي يا سفيد . كتاب هايي كه با جلد سخت منتشر مي شوند با مقواهايي صحافي مي شوند كه با پارچه يا مواد ماندگار ديگر پوشانده شده . در گذشته براي صحافي كردن نسخ چاپي و خطي از چرم استفاده مي شد ، ولي امروزه از چرم عمدتاً در صحافي دستي استفاده مي شود . كتاب هايي كه با رويه ي كاغذي صحافي مي شوند " جلد كاغذي " نام دارند . نيز به فرايند به هم پيوستن اوراق يا جزوه هاي يك اثر به وسيله ي دوختن يا كوك زدن ، يا با زدن چسب به عطف ، و سپس الصاق يك رويه با دست يا با دستگاه تحت نظارت صحاف ماهر نيز اطلاق مي شود . در كتابخانه هاي بزرگ ، صحافي ممكن است در داخل كتابخانه انجام شود . كتابخانه هاي كوچك تر معمولاً منابع خود را به صحافي بازار آزاد مي فرستند . در هر حال ، اكثر كتابخانه ها از خط مشي صحافي مشخصي پيروي مي كنند . كوته نوشت : bdg نيز نگاه كنيد به : adhesive binding antique binding architectural binding case binding cathedral binding cloisonne conservation binding cottage binding custom binding easel binding extended binding flexible binding flush binding lmitation binding jewelled binding library binding limp binding mechanical binding papier mache binding prelibrary binding publisher's binding rebinding reinforced binding relieve binding
كتاب فرسوده اي با چنان وضعيت نامناسبي كه نيازمند تجديد صحافي است ، به شرطي كه ارزش هزينه هاي لازم براي تجديد صحافي را داشته باشد .
لبه اي كه در آن ، اوراق كتاب به همديگر وصل مي شوند و اين كار معمولاً با دوختن جزوه هاي تاخورده و جمع كرده و چسباندن آن ها به يك آستري ، يا با برش زدن تاي عطف و زدن چسب قوي به اوراق متفرق انجام مي شود . سه لبه ي ديگر كتاب عبارت اند از سر - لبه ، پا - لبه يا دم - لبه ، و پيش - لبه . مقايسه كنيد با : spine
binding error
اشتباهي كه در صحافي يك اثر رخ مي دهد . خطاهاي رايج در صحافي عبارت اند از تازدن نادرست فرم ها ، جاانداختن چند ورق يا كل يك جزوه ، جمع كردن آن با ترتيب نادرست ، يا صحافي كردن آن ها به شكل معكوس ، چسباندن رويه ي عوضي به تنه ي كتاب ، و . . . . در اكثر موارد ، ناشر بدون مطالبه ي هيچگونه هزينه اي ، اين نسخه ها را عوض مي كند . نيز نگاه كنيد به : aberrant copy
فضاي چاپ نشده ي بين لبه ي صحافي و محدوده ي چاپ شده بر روي يك صفحه ي چاپي . اغلب با توجه به پهناي حاشيه ي داخلي صفحات است كه امكان تجديد صحافي مشخص مي شود . مترادف با : back gutter inside margin
رهنمودهايي كه از سوي يك كتابخانه يا نظام كتابخانه اي تعيين مي شود و با آن ، نحوه ي صحافي موادي كه با صحافي دائمي خريداري نشده اند مشخص مي گردد . تك نگاشت هاي فهرستنويسي شده معمولاً صحافي شده هستند ( به استثناي مواد آزادبرگ و داراي صحافي فنري ) ؛ جزوه ها را مي توان در جلد مخصوصي قرار داد؛ و پيايند هايي كه قرار بر نگهداري دائمي آن ها است معمولاً صحافي مي شوند ، مگر اين كه به ريزفيلم تبديل شوند . گاهي نظام هاي بزرگ كتابخانه اي داراي صحافيخانه ي درون سازماني هستند ، اما اكثر كتابخانه هاي كوچك و متوسط از صحافي هاي بازار آزاد استفاده مي كنند .
مجموعه اي از فرامين مكتوب كه به وسيله ي كتابخانه ، با هر مجلد يا مجموعه مجلدات براي صحافي فرستاده مي شود و در آن مشخصات نحوه ي صحافي هر فقره ذكر مي شود . تهيه ي يك فرم يكسان براي اين منظور ، به كتابخانه امكان مي دهد پيشينه اي از فرامين داده شده در اختيار داشته باشد .
سياهه ي آثاري كه به وسيله ي و درباره ي يك پديدآورنده نوشته شده ، شامل مآخذ زندگينگاشتي كه به زندگي و كار پديدآورنده اختصاص يافته .
يك اثر مرجع تك جلدي يا مجموعه اي از كتاب هاي مرجع مشتمل بر جـُستارهاي زندگينگاشتي درباره ي زندگي افراد ، كه گاهي به شرح حال كساني محدود مي شود كه از دنيا رفته اند . لغتنامه هاي زندگينگاشتي ممكن است عمومي ( مثل Webster's Biographical Dictionary ) ، موضوعي ( Biographical Dictionary of the History of Technology ) ، يا محدود به اشخاصي از يك كشور ( Americann National Biography ) ، نژاد ( Contemporary Black Biography ) ، حوزه يا حرفه ( International Dictionary of Anthropologists ) ، يا دوره ي زماني يا جنسيت بخصوص ( Biographical Dictionary of Ancient Greek and Roman Women ) باشند . برخي از اين آثار به صورت پيايندي منتشر مي شوند ( Current Biography Yearbook ) . مقايسه كنيد با : collective biography
گزارش روايي نسبتاً كاملي از حيات يك شخص بخصوص يا گروهي از افراد بسيار مرتبط با هم ، كه توسط شخصي ديگر و با انجام پژوهش دقيق نگاشته مي شود . زيست نگار با هدف بازنمايي شخصيت و خصوصيات صاحب شرح حال ، و قراردادن حيات وي در بافتار اجتماعي ، فرهنگي و تاريخي ، به گزينش مهم ترين و جالب ترين وقايع حيات او مي پردازد . پيشگامان اين شكل ادبي ، مورخان رومي ، يعني " پلوتارك " ، " تاسيتوس " ، و " سوتونيوس " بودند . زيستنگاري ادبي در انگلستان با كتاب " جيمز باسوِل " ( Boswell James ) در سال 1971 آغاز شد . زيستنگاران جديد گرايش به رويكرد عيني دارند ، اما زيستنگاران كلاسيك و قرون وسطايي براي تصديق و تأييد يك انگاره يا به تصويركشيدن يك اصل اخلاقي دست به نگارش مي زدند . يك زيست نگاشت مجاز كه با رضايت و گاهي با همكاري صاحب شرح حال نوشته مي شود ، ممكن است در مقايسه با يك زندگينگاشت بي مجوز ، از ريزبيني و خرده گيري كم تري برخوردار باشد . آثار زندگينگاشتي ، هر سال در Biography Index كه به وسيله ي H . W . Wilson منتشر مي شود و درBiography and Genealogy Master Index كه به وسيله ي Gale Grop منتشر مي شود ، نمايه مي شوند . نيز اشاره دارد به شاخه اي از ادبيات و تاريخ كه در آن ، زندگي افراد توصيف و تحليل مي شود . مقايسه كنيد با : autobiography memoirs كوته نوشت : biog نيز نگاه كنيد به : biobibliography biographical dictionary collective biography hagiography BIP نگاه كنيد به : Books In Print
birthday book
نوعي كتاب كه در عصر ويكتوريا رواج داشت و در آن ، براي هر روز سال ، كلامي از يك اثر نويسنده اي مشهور ( معمولاً از يك شاعر ) نقل مي شد و اين نقل قول با جاي خالي براي افزودن دستنوشت همراه بود .