واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 524
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
s . c .
نگاه كنيد به : small capital
s . l .
نگاه كنيد به : sine loco
s . n .
نگاه كنيد به : sine nomine
SAA
نگاه كنيد به : Society of American Archivists
مرخصي باحقوقي كه با هدف پژوهش يا تلاش دانشورانه ( معمولاً به مدت يك ترم يا يك سال كامل آكادميك ) به دنبال شش يا هفت سال خدمت تمام وقت ، به يك حرفه مند آكادميك اعطا مي گردد و شامل سفر هم مي شود . در بسياري از دانشكده ها و دانشگاه ها ، تقاضانامه ها به وسيله ي يك كميته ي هيئت علمي و بر مبنايي رقابتي ، يا به شيوه اي ديگر كه به موجب آيين نامه ي مؤسسه تعيين مي شود مورد ارزيابي قرار مي دهد . كتابداراني كه در كتابخانه هاي آكادميك استخدام شده اند ( بسته به مفاد قراردادي كه بر شرايط استخدام حاكم است ) ممكن است واجد شرايط دريافت فرصت مطالعاتي باشند .
اثري مكتوب كه مورد احترام كساني است كه به يكي از مذاهب سازمان يافته ي جهان اعتقاد دارند . در فهرستنويسي كتابخانه اي ، چنين آثاري در زير يك « عنوان متعارف » ( انجيل ، تلمود ، قرآن ، وداها ، . . . ) وارد مي شوند . مقايسه كنيد با : liturgical work نيز نگاه كنيد به : scripture
فني كه در صحافي مجلات عمومي و جزوات به كار مي رود و در آن ، برگ ها با سوزن منگنه ي مدوري كه ( معمولاً به وسيله ي دستگاه ) در دو يا چند نقطه به طور كامل از تاي عطف عبور مي كند ، محكم مي شوند . برخلاف سيم دوزي كناره اي ، اين شيوه امكان مي دهد كه برگ ها به صورت كامل باز شوند ، اما استحكام آن براي صحافي كردن انتشاراتي با بيش از 100صفحه كافي نيست . مترادف با : stapling saddle - wire stitching مقايسه كنيد با : sewing
saddle - wire stitching
نگاه كنيد به : saddle - stitching
از كلمه ي قديمي اسكانديناويايي به معناي « چيز گفته شده » . روايتي طولاني به نظم يا نثر ، كه به بيان ماجرا و رويدادهاي پهلواني مي پردازد ، و معمولاً تاريخ يك قوم افسانه اي اسكانديناويايي را دربرمي گيرد . در كاربرد نوين ، هر گونه قصه ي بلند و پيچيده اي كه در آن ، پيرنگ داراي پيچ و خم هاي نامنتظره ي بسياري است؛ بخصوص قصه اي كه سرنوشت يك خانواده ي بزرگ را بازگو مي كند .
SAGA ( Super Video Graphics Array )
سامانه ي تقويت شده ي بازنمايي گرافيكي استاندارد 480*640 « وي جي اي » ، كه قابليت ايجاد وضوح با 800*600پيكسل ( تا 16ميليون رنگ ) بر صفحه ي نمايشگر را دارد . تقويت بعدي به نام « ايكس وي جي اِي » وضوح تصوير را به 1024*768 پيكسل افزايش مي دهد .
salary
مقداري پول كه در برابر انجام وظيفه اي خاص ، به صورت منظم ( هفتگي ، دوهفتگي ، ماهانه ) به يك كارمند پرداخت مي شود . در ايالات متحده ، بيش تر كتابداران و كاركنان پشتيباني فني تمام وقت ، حقوق بگير هستند . مقايسه كنيد با : wages
اقدامي كه براي احياي مواد ، تجهيزات ، و اثاثيه اي انجام مي شود كه به دليلي غير از استفاده ي معمول ( مثلاً بر اثر آبخوردگي ناشي از نشتي زياد يا سيل ) آسيب ديده اند . مواد بازيافت شده ممكن است به رُويه هاي حفاظتي خاصي مثل « خشك كردن به روش انجماد - مكشي » يا ضدعفوني كردن نياز داشته باشد . فقره هايي كه بازيافت پذير نيستند معمولاً دور ريخته مي شوند . به صورت عام به موادي كه احيا و بازيابي شده اند نيز اطلاق مي شود .
دستوري از جانب ناشر به چاپچي براي بازتوليد تصويري كه به عنوان كپي و بدون افزايش يا كاهش در اندازه ي آن ، ارائه شده .
شماره اي از يك ادواري ( معمولاً اولين شماره از يك نشريه ي كاملاً جديد ) كه براي بررسي ، به صورت رايگان توسط ناشر براي مشترك بالقوه فرستاده مي شود . در كتابخانه ها ، اين نسخه ها معمولاً توسط بخش پيايندها دريافت ، و به منظور انتخاب ارزيابي مي شوند . در كتابخانه هاي آكادميك ، ممكن است آن ها را براي ارزيابي به گروه آموزش مربوطه بفرستند .
sans - serif
املاي ديگر : sanserif نگاه كنيد به : block letter
sanserif
املاي ديگر : sans - serif نگاه كنيد به : block letter
استفاده از كنايه ، طعنه ، و بذله به منظور به تمسخرگرفتن نقاط ضعف و كاستي هاي يك شخص ، گروه ، يا موسسه ، كه غالباً به منظور جلب توجه عمومي به يك لغزش اخلاقي يا سوء استفاده از اعتماد عمومي ، به منظور خراب كردن شهرت قرباني بنا به دلايل سياسي يا شخصي ، يا به منظور سرگرمي مورد استفاده قرار مي گيرد ( مثل « شوهر ايده آل » ، نمايشنامه اي فكاهي اثر « اسكار وايلد » ) . نيز نگاه كنيد به : caricature cartoon lampoon libel
حفظ يك فايل داده ها از طريق كپي كردن آن از حافظه ي اصلي ( رُم ) به رسانه ي انبارش دائمي ( مثل سخت ديسك يا نرم ديسك ) در پايان يك جلسه ي كار با رايانه . وقتي كه برنامه ي كاربردي بسته ، يا رايانه خاموش شود ، داده هاي ذخيره نشده ممكن است از بين بروند .
در نقشه نگاري ، عبارت است از نسبت « فاصله ي نشان داده شده برروي نقشه ، عكس ، يا ديگر بازنمود گرافيكي از يك پديده ي جغرافيايي معين » با « ابعاد متناظر با آن بر روي زمين » ( يا با بازنمود گرافيكي ديگر ) . در نقشه ها ، مقياس معمولاً در زير عنوان ( در ناحيه ي « شرح تصوير » ) به شكل يك مقياس ميله اي ، يا به صورت يك « نسبت بازنمايي » ( مثل 000 , 1 : 24 ) چاپ مي شود . وقتي نقشه توسط كتابخانه فهرستنويسي مي شود ، « عبارت مقياس » ( statement of scale ) در ناحيه ي « داده هاي رياضي » ( از توصيف كتابنگاشتي ) ارائه مي گردد . همچنين ، عبارت است از نسبت « اندازه ي يك مدل يا بازتوليد » با « اندازه ي شيء اصلي » . به اندازه ي يك فقره در ارتباط با بقيه ي فقره هاي هم رده ي آن نيز اطلاق مي شود . مقايسه كنيد با : reduction ratio
در داده پردازي ، وسيله اي جانبي است كه متن چاپي يا دستنوشته ، گرافيك ، يا باركدها را مي خواند و براي پردازش يا نمايش بر روي صفحه ي نمايشگر رايانه ، به قالب رقومي ( بيت مپ ) تبديل مي كند ، بي آن كه عملاً محتوا را تشخيص دهد . در كتابخانه ها ، اسكنرهاي نوري براي خلق تصاوير رقومي از مواد ( به منظور امانت بين كتابخانه اي ، تحويل سند ، يا رزرو الكترونيكي ) ، و در بخش گردش كتاب به منظور خواندن باركدي كه روي كارت كتابخانه ي مراجعه كننده و روي فقره هاي موجود در مجموعه درج گرديده ، به كار مي روند . بعضي از اسكنرهاي باركدخوان به يك كدگشاي بيروني نياز دارند .
جدايي مدخل هاي هم موضوع در يك نمايه يا فهرست . اين حالت هنگامي رخ مي دهد كه مدخل ها 1 ) هم در زير شكل هاي مفرد و هم در زير شكل هاي جمع يك سرعنوان ، 2 ) در زير شكل هاي مختلف يك نام يا عنوان ، يا 3 ) در زير يك سرعنوان كلي در يك مورد و سرعنواني خاص تر در مورد ديگر ، ساخته شده باشند . همچنين پراكندگي ممكن است هنگامي رخ دهد كه كنترل مترادف ها ناكافي است يا در تعيين سرعنوان ها يا توصيفگرها ، دقت لازم اِعمال نشده است . پراكندگي ، بر اثر كنترل مستند و كنترل واژگان كاهش مي يابد .
يادداشتي در يك فرانماي رده بندي كه به فهرستنويس دستور مي دهد آثار را در مكان هاي مختلف رده بندي كند؛ مثلاً در « رده بندي دهدهي ديويي » ، مرور آثاري كه درباره ي يك موضوع خاص هستند ، بر مبناي موضوع يا رشته رده بندي مي شوند ، نه در زير يك رده ي عمومي با نام « مرورها » . در سياهه اي از واژه هاي نمايه سازي پيش همارا ، يادداشتي است كه نشان مي دهد يك واژه به مثابه سرعنوان فرعي در زير يك يا چند دسته از سرعنوان ها مورد استفاده قرار گرفته؛ مثلاً يادداشتي در سياهه ي « سرعنوان هاي موضوعي كتابخانه ي كنگره » در زير « Catalogs , Union » كه نشان مي دهد كه « Union lists » به عنوان تقسيم فرعي در زير « types of printed or non - book materials , e . g . Italian imprints - - Union lists » به كاررفته .
scattered
نگاه كنيد به : completeness
طرح كلي پيرنگ در يك اثر نمايشي ( نمايشنامه ، اپرا ، باله ، . . . ) ، كه ترتيب صحنه ها و شخصيت هاي شركت كننده در اجرا را نشان مي دهد . مقايسه كنيد با : treatment
schedule
نگاه كنيد به : classification schedule
schedule reduction
حذف بعضي از مفادي كه در ويراست قبلي از يك فرانماي رده بندي ايجاد شده بودند ( كه به توقف بعضي از رده ها منجر مي شود ) ، معمولاً به اين دليل كه متون درباره ي آن موضوع به طور قابل توجهي كاهش يافته اند ، يا بدين خاطر كه آن رده ، تمايزي را بازنمايي مي كند كه ديگر در آن رشته يا حوزه به رسميت شناخته نمي شود .
نمودار يا ترسيم خطي ساده و روشني كه به منظور به تصويركشيدن يك اصل يا سازوكار عملي ( يا يكي از قسمت هاي آن ) ، در كتاب هاي درسي و فني مورد استفاده قرار مي گيرد .
واژه اي انتشاراتي براي كتابي كه 1 ) به سُبك دانشورانه نوشته شده؛ 2 ) درباره ي موضوعي تخصصي نوشته شده؛ 3 ) بخش نسبتاً محدود و كاملاً مشخصي از بازار را هدف قرار داده؛ 4 ) عمدتاً در همان بازار محدود و مشخص فروخته مي شود؛ 5 ) اغلب بر اساس نوبت چاپ خريداري مي شود؛ 6 ) قيمت آن چندان متغير نيست؛ 7 ) براي ناشر ، چندان سودآور نيست؛ 8 ) معمولاً توسط يك انتشارات يا شاخه ي انتشاراتي وابسته به يك جامعه ي علمي منتشر مي شود؛ 9 ) عمدتاً در مجلات تخصصي دانشورانه مرور مي شود؛ و 10 ) داراي يك كتابنگاشت يا فهرستي از منابع و مراجع در انتها براي مطالعه ي بيش تر ، و نيز داراي نمايه است . كتاب هاي دانشورانه معمولاً از فروش « حقوق جنبي » درآمد كمي عايد مي كنند ، اما نسبت به بيش تر عنوان هاي تجاري ، خوانندگان دائمي بيش تري را جذب مي كنند . نيز نگاه كنيد به : monograph
scholarly communication
ابزاري كه به وسيله ي آن ها ، افراد دخيل در پژوهش هاي آكادميك و تلاش هاي خلاقانه و ابتكاري ، همترازان خودشان را ( به صورت رسمي يا غيررسمي ) از كارهاي انجام شده ي خود آگاه مي كنند . دانشوران با نوشتن تك نگاشت ، انتشار مقاله در مجلات تخصصي ، ارائه ي مقالات در كنفرانس ( كه متعاقباً در « خلاصه ي گزارش » ها و « مجموعه مقالات » منتشر مي شوند ) ، تحويل گزارش ها به منظور انجام تعهدات مرتبط با دريافت اعانه ، ايجاد و نگهداري پايگاه هاي وب كه مخاطبشان جامعه ي آكادميك است ، و پاسخ به همترازان از طريق پست الكترونيكي و فهرست هاي پستي الكترونيكي ، ارتباط برقرار مي كنند . يكي از رسالت هاي كتابخانه ها ( و كتابدارها ) ي آكادميك ، تسهيل ارتباط علمي در تمام شكل هاي آن مي باشد . نيز نگاه كنيد به : peer reviewed
scholarly journal
نگاه كنيد به : journal