واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 286
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
respect des founds
واژه اي فرانسوي براي اصل « منشأ مالكيت » كه به موجب آن ، ركوردهاي آرشيوي يك نهاد يا شخص به صورت جداگانه و مطابق با منبع ( و نه به شكل تركيب شده يا آميخته با ديگر ركوردهاي آرشيوي كه خاستگاه متفاوتي دارند ) نگهداري مي شوند .
نامزد دريافت يك درجه ي آكادميك كه بايد در برابر يك يا چند مخالف ، از يك « اِنگاره » ( كه توسط گرداننده ي هيئت علمي ، كه در يك بحث رسمي به عنوان رئيس جلسه عمل مي كند ، پيشنهاد شده ) دفاع كند .
در رايانش ، عبارت است از مقدار زماني كه بين تحويل درونداد ( يك پرس وجو ، يك فرمان ، داده ها ، . . . ) و بازگشت نتايج ( برونداد ) توسط سامانه صرف مي شود . در اينترنت ، زمان پاسخ به سرعت اتصال و ميزان ترافيك در شبكه بستگي دارد ، كه بسته به ساعت هاي مختلف روز ، روزهاي مختلف هفته ، . . . فرق مي كند . وقتي يك خدمتگر ، برونخطي مي شود ، زمان پاسخ ممكن است با تأخير نامحدودي همراه شود . مقايسه كنيد با : turnaround time
restoration
در حفاظت ، عبارت است از فرايند فيزيكي كه در طي آن ، سندي كه آسيب ديده ، فرسوده شده ، يا به نحوي تغيير كرده ، به وضعيت اصلي ( يا تا حد ممكن به وضعيت اصلي ) بازگردانده مي شود . پيش از آن كه بتوان بازسازي را آغاز نمود ، بايد با مناسب ترين شيوه ي ممكن ، فساد را متوقف كرد . براي حفظ « ارزش استشهادي » فقره در وضعيت تغييريافته ي آن ، بايد توجه كرد كه مرمت ها ( در صورت ممكن ) هم قابل رؤيت باشند و هم برگشت پذير .
restricted access
امتياز استفاده از يك مجموعه ي كتابخانه اي با شرايط خاصي كه به عنوان خط مشي كتابخانه تعيين شده . در آرشيوها و مجموعه هاي ويژه ، استفاده از كتاب هاي كمياب ، نسخه هاي خطي ، و ديگر مواد ارزشمند و منحصربه فرد ممكن است به تالار خاص يا شيوه اي معين محدود شود ، يا فقط با قرار قبلي امكان پذير باشد . در ايالات متحده ، گاهي كتابخانه هاي بزرگ در دانشگاه هاي خصوصي ، دسترسي به مخزن را به دانشجويان ، هيئت علمي ، كاركنان ثبت شده ، و پژوهشگران بيروني كه اجازه ي ويژه براي استفاده از مجموعه هاي خاص به آنان اعطا شده ، محدود مي كنند . متضاد با : unrestricted مقايسه كنيد با : controlled access نيز نگاه كنيد به : open stacks closed stacks
خلاصه كردن . در استخدام ، شرحي از تجربه و صلاحيت هايي كه متقاضي براي شغل مورد نظر دارد . درباره ي آماده سازي خلاصه ي پيشينه ، دستنامه هايي در بخش مرجع بيش تر كتابخانه هاي عمومي و آكادميك موجودند . نيز نگاه كنيد به : curriculum vaite
retail price
نگاه كنيد به : list price
حفظ كردن يا نگهداشتن مواد تحت مالكيت ، معمولاً در وضعيت يا حالت مطلوب ( به جاي دورانداختن آن ها ) . در آرشيو ، دوره ي نگهداشت براي اسناد ، معمولاً در « جدول استقرار » مشخص مي شود . كتابخانه هاي آكادميك و پژوهشي عموماً مواد را با هدف نگهداشت نامحدود خريداري مي كند؛ كتابخانه هاي عمومي بر مبناي حجم امانت ، دست به وجين مي زنند . نگهداشت طولاني مدت مواد كتابخانه اي ممكن است به اقدامات حفاظتي ( مثل قالب بندي مجدد ) نياز داشته باشد . به مقدار توان يك شركت ، سازمان ، يا مؤسسه در حفظ كاركنان خود و جلوگيري از استخدام آنان در جاي ديگر ، و به قابليت يك مؤسسه ي آكادميك در نگهداشتن دانشجويان ثبت نام كرده تا پايان فارغ التحصيلي ، نيز اطلاق مي شود .
در آرشيو ، مدت زماني كه ركوردهاي يك گروه يا خاستگاه بخصوص ، پيش از انتقال به انبار نيمه راكد يا تصفيه ي بعضي ديگر از ركوردها ، بايد نگهداري شوند . در نبود تصريحات قانوني يا نظامنامه اي ، اين مدت زمان معمولاً بر اساس كاربرد جاري و نيازهاي پيش بيني شده تعيين مي شود .
retention schedule
نگاه كنيد به : disposition schedule
استعفا از يك پْست استخدامي با هدف پايان بخشيدن به كار . اين اقدام معمولاً در سِني انجام مي شود كه « فرد بازنشسته » ( retiree ) در موقعيتي است كه بايد با درآمدي ديگر ( مقرري ، اندوخته هاي بازنشستگي ، تأمين اجتماعي ، . . . ) زندگي كند . « بازنشستگي زودرس » ( early retirement ) بازنشستگي قبل از سِني است كه اكثر كارمندان در آن سن ، كاركردن را متوقف مي كنند ، و گاهي در واكنش به يك پيشنهاد مطلوب ، يا در برابر پرداخت غرامت ( « پاداش بازنشستگي » ) توسط مديريت انجام مي گيرد . طبق خط مشي « بازنشستگي اجباري » ( mandatory retirment ) ، كارمندان پس از سن معيني اجازه ندارند به كاركردن ادامه دهند .
همه ي نسخه هاي كتابي كه تحت عنواني منتشر شده كه با عنوان ويراست اصلي يكي نيست . در « قواعد فهرستنويسي انگلو امريكن - ويراست 2 » ، وقتي يك فقره فهرستنويسي مي شود ، عنوان اصلي در قالب « يادداشت » در توصيف كتابنگاشتي وارد مي شود . نيز نگاه كنيد به : changed title
بهسازي ساختمان قديمي كتابخانه به منظور سازگاري با امكانات فناوري اطلاعات؛ اين فرايند اغلب هم مستلزم نصب اثاثيه و تجهيزات جديد مي باشد ، و هم ممكن است به تغييرات ساختاري ، تخصيص مجدد فضاها ، تغييرات در روشنايي و HVAC ، سيم كشي اضافي براي برق و ارتباطات ، و توجه به كنترل سروصدا ، الگوهاي ترافيكي ، . . . نياز داشته باشد .
شمول بر آثاري كه در گذشته توليد يا منتشر شده اند ( و نه موادي كه به تازگي يا اخيراً منتشر شده اند ) ؛ مثل كتابنگاري گذشته نگر . در معناي عام تر ، هر چيزي كه به رويدادها يا فعاليت هايي مربوط باشد كه در گذشته ( و نه در حال حاضر ) رخ داده اند؛ مثل تبديل گذشته نگرِ ركوردهاي كتابنگاشتي موجود به قالب بندي ديگر .
كتابنگاشت محدود به موادي كه در گذشته منتشر شده اند . اين كتابنگاشت ها معمولاً به دوره ي زماني خاصي محدود مي شوند . متضاد با : current bibliography
فرايند تبديل ركوردهاي كتابنگاشتي موجود از شكل دستي و انسان خوان ( مثل برگه هاي فهرستبرگه ) به قالب ماشين خوان ، معمولاً از طريق تطبيق يك به يك ركوردهاي قديمي با ركوردهاي مندرج در يك داده پايگاه موثق از ركوردهاي ماشين خوان . وقتي تطبيق صورت گرفت ، فهرستنويس ( معمولاً در برابر مبلغي قابل قبول ) به تعداد مورد نياز كتابخانه ، از ركوردهاي ماشين خوان را فروفرستي مي كند . در ايالات متحده ، « اُسي ال سي » بيش تر ركوردهاي مارك را كه در تبديل گذشته نگر مورد استفاده قرار مي گيرند فراهم مي كند . كوته نوشت : recon . مقايسه كنيد با : recataloging
كاوش به دنبال اطلاعاتي كه ديگر جاري نيست . داده پايگاه هاي كتابنگاشتي كه اين نوع كاوش را پشتيباني مي كنند معمولاً اطلاعات را در مجموعه هاي آرشيوي واسپارشي نمايه مي كنند كه مي توان به اسناد موجود در آن ها افزود ، اما به ندرت مي شود تغييرشان داد يا حذف شان كرد . بعضي از نرم افزارهاي كاوش به كاربر امكان مي دهند كه براي مستثني كردن مواد جاري ، بازه ي تاريخ نشر را تعيين كند .
شرايطي كه توسط ناشر تعيين مي شود و به موجب آن فقره هاي سفارش داده شده ، ارسال شده و تحويل شده توسط يك كتابخانه يا كتابفروشي ، به عنوان مرجوعي پس فرستاده مي شوند . فقره هايي كه با وضعيت آسيب ديدگي ( كه تقصير دريافت كننده نيست ) دريافت مي شوند را مي توان بازگرداند . خط مشي پس فرستي براي فقره هاي آسيب نديده معمولاً در برگه ي « استعلام قيمت » ناشر ، و عموماً با كد NR يا XR ، به معناي « بي برگشت » ( no returns ) يا « برگشت ناپذير » ( nonreturnable ) ، بيان مي شود . فقره هايي كه آماده سازي شده اند يا به تقاضاي خريدار ، به صورت ويژه صحافي گرديده اند ، برگشت پذير نيستند؛ مگر اين كه در مدت زمان قابل قبول ، وجود نقص عمده اي در آن ها گزارش شود . وقتي فقره اي بنا به دليل معتبر پس فرستاده مي شود ، معمولاً يك نسخه ي جايگزين توسط ناشر در برابر آن ارسال مي گردد . نيز نگاه كنيد به : returns
در امانت بين كتابخانه اي ، به موادي گفته مي شود كه كتابخانه ي امانت دهنده انتظار دارد كتابخانه ي امانت گيرنده ، معمولاٌ در مدت زمان تعيين شده آن ها را بازگرداند ( يا تمديد كند ) ؛ برخلاف موادي ( مثل مقالات فتوكپي شده ) كه انتظار بازگشت دادن آن ها نمي رود . نيز به فقره اي اطلاق مي گردد كه ممكن است توسط كتابخانه اي ( معمولاً تحت شرايط خاصي كه به وضوح در خط مشي پس فرستي فروشنده عنوان شده ) به عنوان مرجوعي به فروشنده بازگردانده شود .
كتاب ها يا فقره هاي ديگري كه توسط كتابفروش به ناشر بازگردانده مي شوند و كتابفروش ، آن ها را طبق شرايطي كه بازگرداندن موجودي هاي فروش نرفته را مجاز دانسته ، خريداري كرده . همچنين ، فقره هايي كه به موجب يك طرح توافقي يا طرح اجاره ي كتاب ، يا به دليلِ داشتن نقص يا آسيب ديدگي در هنگام تحويل ، توسط كتابخانه براي ناشر يا پخش كننده پس فرستاده شده اند . شرايطي كه به موجب آن ها مي توان فقره ها را پس فرستاد در « خط مشي پس فرستي » ناشر قيد مي شوند . در برگه ي استعلام قيمت نيز ، نماد NR يا XR نشان مي دهد كه پس فرستادن فقره ها مجاز نيست .
Rev . ed .
نگاه كنيد به : revised edition
ترتيب داده ها ، ركوردها ، فقره ها ، سرعنوان ها ، مدخل ها ، . . . برطبق رابطه ي زماني شان ، از جديد به قديمي در فهرست هاي درونخطي و داده پايگاه هاي كتابنگاشتي . حالت پيش گزيده براي نمايش ركوردهاي بازيابي شده در يك كاوش كليدواژه اي ، غالباً به ترتيب زماني معكوس مي باشد . متضاد با : chronological
reverse solidus
نگاه كنيد به : backslash
reversed calf
نگاه كنيد به : rough
در حفاظت اسناد ، عبارت است از مقدار و درجه اي كه تا آن اندازه ، يك روند طي شده را بدون اثرگذاري منفي بر وضعيت فقره ، مي توان به عقب برگرداند . به عنوان قاعده ي كلي ، روندهاي برگشت پذير مْرجّح هستند ، چرا كه پژوهش هاي آتي يا پيشرفت هاي حقوقي ممكن است مستلزم آن باشند كه فقره ي موردنظر به وضعيت اصلي اش بازگردانده شود . ولي از آن جا كه برگشت پذيري كامل شايد دشوار باشد ، بايد با ديگر اولويت ها متوازن باشد . نيز نگاه كنيد به : irreversible
گزارشي ارزيابانه از يك اجرا يا نمايشگاه هنري اخير ، يا از اثر تازه منتشرشده ي علمي يا ادبي كه معمولاً توسط يك فرد واجد شرايط و براي نشر در روزنامه ، مجله ي عمومي يا تخصصي جاري ، نوشته و امضا شده است . اين مطلب ممكن است توصيفي ، گزارشي ، تطبيقي ، يا انتقادي باشد ، يا به عنوان محملي براي يك جْستار طولاني عمل كند كه در آن ، بررسي كننده درباره ي چند اثر منتشرشده ي جديد ( « بررسي چندگانه » ) ، يا درباره ي مقوله اي وسيع تر كه مرور آثار مورد اشاره ، حكم گام اول را براي اثبات آن دارند ، بحث مي كند . در كتابخانه ها ، تصميمات مربوط به انتخاب مواد عمدتاً بر مبناي نقد و بررسي ها هستند . مترادف با : book review گاهي مترادف با : critique مقايسه كنيد با : puff نيز نگاه كنيد به : review lag نقد و بررسي هاي كتاب براساس سالي كه در آن منتشر شده اند و بر مبناي پديدآورنده ي عنوان مورد بررسي ، در « بوك ريويو دايجست » ( Book Review Digest ) و « بوك ريويو ايندكس » ( Book Review Index ) نمايه مي شوند . با واردكردن كليدواژه هاي عنوان بك اثر به عنوان عبارات كاوش ، بررسي هاي انجام شده از آن اثر را مي توان به صورت درونخطي در داده پايگاه هاي ادواري عمومي مكانيابي كرد . براي آگاهي از سياهه اي از منابع بررسي هاي درونخطي ، به Directory of Book Reviews on the Web مراجعه كنيد . به يك ادواري كه عمدتاً به نشر مقالات انتقادي و ارزيابانه مي پردازد نيز اطلاق مي گردد .
نسخه اي تقديمي از يك كتاب جديد يا اثر ديگر در شكل نهايي آن ، كه ( غالباً همراه با يك برگه ي بررسي به صورت « لايي » ) به صورت رايگان توسط ناشر براي شخصي كه نقد و بررسي ها را مي نويسد ، براي ويراستار ( ان ) آن ادواري كه نقد و بررسي ها را منتشر مي كند ، براي يك صاحب نظر در حوزه ي موضوعي مربوط ، يا براي يك كتابفروش با اميد به جلب نظر مطلوب ، فرستاده مي شود . مترادف با : press copy مقايسه كنيد با : advance copy نيز نگاه كنيد به : review publication
review journal
نگاه كنيد به : review publication
فاصله ي زماني بين نشر يك كتاب جديد ، يا پخش يا اجراي اول يك اثر ابتكاري ، و ظهور بررسي ها . در مورد مواد داستاني عمومي كه توسط پديدآورندگان معروف نوشته مي شوند ، اين تأخير ممكن است بيش از چند روز يا چند هفته نباشد ، بويژه اگر نمونه هاي ستوني يا نسخه هاي نقد و بررسي قبل از نشر ، توسط ناشر در ميان بررسي كنندگان بالقوه توزيع شده باشند؛ اما در مورد عنوان هاي علمي ، اين تأخير ممكن است از يك سال تجاوز كند .
review of the literature
نگاه كنيد به : literature review