وسيله اي كه همراه با رايانه به كار مي رود ، و بخش ضروري يا جدايي ناپذير آن نيست . وسايل جانبي ريزرايانه اي براي درونداد ( صفحه كليد ، موشواره ، اسكنر ) ، برونداد ( چاپگر ، نمايشگر ، بلندگو ) ، ذخيره ( نرم ديسك ، سي دي رام ) ، و برقراري ارتباط ( مودم ) به كار مي روند . گرايش به سمت درون ساخت كردن وسايل جانبي در رايانه هاي شخصي ( بويژه رايانه هاي كيفي ) بوده است . مترادف با : auxiliary equipment نيز نگاه كنيد به : CPU

---

گفتن چيزي به شيوه ي پوشيده تر و با صراحت كم تر . از اين نظر مترادف با : circumlocution نيز به سخن يا نوشته اي اطلاق مي شود كه در آن براي رساندن يك ايده يا مفهوم ( كه مي توان آن را مختصر و مفيد بيان كرد ) از بيش ترين كلمات استفاده مي گردد . مقايسه كنيد با : paraphrase

---

مزايايي كه يك كارمند ، در حدي بيش تر و بالاتر از منافع معمول ناشي از پْستي كه در تصدي وي مي باشد ، از آن بهره مي برد ( مثل مستثني شدن كارمندان بعضي از كتابخانه ها از جرايم ديركرد ) .

---

كيفيت مواد كتابخانه اي كه براي دوام نامحدود و مقاومت قابل توجه در برابر فساد طراحي شده اند ، و كتابداران حفاظت ، اين مقدار دوام را به « تغيير يك درصدي يا كم تر در طول 100 سال » توصيف مي كنند . نيز نگاه كنيد به : permanent paper

---

نوعي جوهر قابل رويت كه چون به آساني پاك نمي شود ، در درج « نشان مالكيت » در مواد كتابخانه اي به كار مي رود .

---

كاغذي كه براي مقاومت در برابر فساد شيميايي ( كه در نتيجه ي گذشت زمان رخ مي دهد ) ساخته شده است . مهم ترين عامل در دوام ، حداقل پ هاش 7 . 0 ( درجه ي خنثي ) است . كاغذ بدون اسيد در مواد كتابخانه اي و آرشيوي ترجيح داده مي شود ، چون سطح ليگنين ( ماده اي اسيدي كه باعث مي شود اسناد كاغذي ، به مرور زمان زرد و شكننده بشوند ) موجود در آن ، اندك است . كاغذ اسيدي كه براي چاپ كتاب ها و ديگر انتشارات قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم به كار رفته ، الزامات حفاظتي عمده اي براي كتابخانه هاي پژوهشي و مجموعه هاي ويژه ايجاد نموده است . بعضي از كاغذهاي پايدار ، براي مقابله با اسيدهايي كه بعد از توليد ايجاد مي گردند ، يا از منبعي بيروني سرچشمه مي گيرند ، با ماده اي قليايي تثبيت مي شوند . « اَنسي » و « نيزو » مجموعه اي از استانداردها ( زد 48/39 ) را براي پايداري كاغذ مورد استفاده در مواد كتابخانه اي و آرشيوي تدوين كرده اند . درجه ي دوام كاغذ به ويژگي هاي مربوط به خاصيت اسيدي ، جنس الياف كاغذ ، دوام تاخوردگي ها ، و ميزان پسماند برخي از مواد به كاررفته در توليد ( رزين ، كلر ، . . . ) بستگي دارد . در شرايط استفاده و انبارش معمول ، كاغذي كه با معيارهاي « اَنسي » مطابقت دارد بايد چند صد سال بدون فساد قابل توجه ، دوام بياورد . مترادف با : acid - free paper durable paper non - acidic paper

---

مجوزي كه ( معمولاً به صورت مكتوب ) براي نقل قول كردن يا برگزيدن قسمت هايي از متن يا بازتوليد تصاوير از اثري كه تحت حفاظت قانون حق تكثير قرار دارد ، توسط دارنده ي حق تكثير اعطا مي شود . ناموفقيت در كسب مجوز ممكن است نقض قانون قلمداد شود . نيز نگاه كنيد به : Copyright Clearance Center

---

نسخه اي از يك كتاب ( حاوي مواد برگزيده يا نقل قول شده ) كه در اولين انتشار ، به منظور تأييد اين كه قطعات نقل شده مطابق با اجازه ي اعطاشده مورد استفاده قرار گرفته اند ، براي دارنده ي حق تكثير فرستاده مي شوند .

---

نوعي نمايه ي موضوعي كه در آن ، يك رشته از كلمات يا عبارت هاي مهم ( كه معمولاٌ از عنوان يك اثر استخراج شده ، يا به عنوان توصيفگر محتوا توسط نمايه ساز تعيين شده اند ) چرخش مي كنند تا هر كلمه يا عبارت در توالي الفبايي مدخل ها ، به جايگاه كلمه ي اول بيايد . مثلاً در يك نمايه ي موضوعي ، رشته ي توصيفگرهاي اختصاص داده شده به مقاله اي با عنوان " Library Services and the African - American Intelligentsia before 1960 " چرخش داده مي شوند تا مدخل هاي نمايه اي زير توليد گردند : Blacks . Higher Education . Intellectuals . Libraries . 1900 - 1960 . Higher education . Intellectuals . Libraries . Blacks . 1900 - 1960 . Intellectuals . Libraries . Blacks . Higher education . 1900 - 1960 . Libraries . Blacks . Higher education . Intellectuals . 1900 - 1960 . مترادف با : rotated index

---

گروهي از « آرشيوهاي مجموعه ساز » كه به حفظ اسناد شخصي و يادگارهاي يك يا چند نفر ، يا يك يا چند خانواده مي پردازند . در ايالات متحده ، كتابخانه هاي رياست جمهوري به مثابه آرشيو اسناد رييس جمهورها عمل مي كنند .

---

شخصي كه مسئوليت درجه ي اول را در رابطه با محتواي ادبي ، هنري ، يا فكري يك اثر بديع برعهده دارد و در هنگام فهرستنويسي فقره ، نام كامل وي در ناحيه ي « شرح مسئوليت » ( از توصيف كتابنگاشتي ) وارد مي شود . مقايسه كنيد با : corporate author نيز نگاه كنيد به : joint author pseudonym

---

هر ريزرايانه اي كه براي استفاده ي شخصي ( معمولاٌ در فضاي كاري شخصي ) طراحي شده و از يك « واحد پردازشگر مركزي » ( سي پي يو ) و وسايل جانبي مرتبط تشكيل مي شود . اين واژه اغلب به ريزرايانه هاي سازگار با « آي بي ام » ( كه در آن ها سخت افزار به وسيله ي « اينتل » و سيستم عامل به وسيله ي « مايكروسافت » كنترل مي شود ) محدود مي گردد . يك رايانه ي شخصي ممكن است به عنوان كارايستگاه مستقل عمل كند يا به يك شبكه متصل باشد . در يك شبكه ي محلي ، رايانه هاي شخصي ممكن است به عنوان كارايستگاه هاي خدمتگير ، يا به عنوان خدمتگر فايل عمل كنند . نيز نگاه كنيد به : laptop

---

رايانه اي آن قدر كوچك كه در كف دست يا در يك جيب كوچك جاي مي گيرد و بعضي از نمونه هاي آن ، درونداد را به صورت دستنويس قبول مي كنند ، و بعضي ديگر به صفحه كليد كوچكي مجهز هستند . بيش تر دستيارهاي رقومي شخصي ، به خاطر اندازه ي كوچك شان ، داراي ديسك گردان نيستند؛ بنابراين قابليت هايشان به زمان بندي ، يادداشت برداري ، محاسبات ساده ، و ذخيره ي نشاني و شماره تلفن محدود مي شود . اما بعضي مدل ها داراي ورودي هايي هستند كه مي توان با واردكردن ديسك گردان ، مودم ، و ديگر وسايل جانبي در آن ها ، به كاربر امكان داد به اطلاعات روي وب دسترسي يابد و به مبادله ي نامه ي الكترونيكي بپردازد . مترادف با : handheld computer palmtop pocket computer

---

نگاه كنيد به : personal Web page

---

نگاه كنيد به : PIN

---

نامي كه به يك موجود جاندار ( واقعي يا خيالي ) داده مي شود؛ در مورد انسان ، معمولاً يك نام كوچك و نام خانوادگي ، و گاهي فقط يك اسم تنها ( موسي ، سقراط ، . . . ) است ، كه وقتي آثار شخص در فهرست كتابخانه اي ذكر مي شوند اين نام به عنوان شناسه ي اصلي مورد استفاده قرار مي گيرد . در يك سرعنوان موضوعي ، ممكن است يك بيانگر توضيحي براي مشخص كردن اسم ، به دنبال آن بيايد؛ مثل « تارزان ( شخصيت داستاني ) » . به اسم شخصي موجود غيرانساني نيز ، به منظور نشان دادن گونه ي آن ، يك بيانگر اضافه مي شود؛ مثل « دالي ( گوسفند ) » . مقايسه كنيد با : corporate name geographic name نيز نگاه كنيد به : nickname pseudonym

---

در آرشيو ، عبارت است از اسناد شخصي و مطالب مرتبط كه توسط فردي در طول زندگي گردآوري شده اند ( نامه ها ، خاطرات روزانه ، اسناد حقوقي ، . . . ) . اوراق شخصي در معرض تصفيه توسط مالك قرار دارند - در برابر اسناد رسمي كه از سوي كارفرما يا دولت تصفيه مي شوند . نيز نگاه كنيد به : papers

---

يك صفحه ي وب كه به منظور آشناكردن ديگر كاربران اينترنت با ديدگاه ها ، فعاليت ها ، يا آثار يك شخص ، توسط وي يا براي او اداره مي شود ، و گاهي با هزينه ي پديدآورنده بر روي خدمتگري كه توسط يك « فراهم آورنده ي تجاري خدمات اينترنتي » ( آي اس پي ) نگهداري مي شود ، نصب مي گردد . مترادف با : personal homepage

---

نگاه كنيد به : human resources

---

در بازيابي اطلاعات ، عبارت است از ميزان كارآيي يك سند بازيابي شده در يك كاوش ، در برآوردن نياز اطلاعاتي كاربر - برمبناي وضعيت كنوني دانش وي . « مربوطيت » مفهوم محدودتري از ربط ( relevance ) دارد . گر چه يك سند ممكن است به موضوع كاوش ربط داشته باشد ، اما ممكن است از قبل براي كاوشگر شناخته شده باشد ، به زباني نوشته شده باشد كه كاربر نمي تواند بخواند ، يا داراي قالبي باشد كه كاربر نمي تواند يا مايل نيست از آن استفاده كند .

---

شيوه هاي فيزيكي و شيميايي ( مثل منجمدكردن يا ضدعفوني كردن ) كه يك كتابخانه يا آرشيو براي كنترل يا حذف سازواره هاي زنده اي كه به مجموعه ها هجوم مي آورند ( كپك ها ، قارچ ها ، حشرات ، جوندگان ، . . . ) به كار مي گيرد . راهبردهاي « مديريت يكپارچه ي آفات » ( Integrated pest management ) با شناسايي دقيق ماهيت و عادات مهاجم ( ها ) شروع مي شود ، و سپس بر شيوه هاي پيشگيرانه ي غيرشيميايي ( كنترل آب و هوا ، نقاط ورود ، منابع غذايي ، . . . ) به عنوان اولين خط دفاعي تكيه مي كند . روش هاي شيميايي معمولاً در زمان هجوم هايي با ابعاد بحراني ، و در مورد آفاتي كه تسليم گزينه هاي غيرسمّي نمي شوند مورد استفاده قرار مي گيرند . براي اتصال به بخش مديريت آفات در پايگاه وب « حفاظت درونخطي » اينجا را كليك كنيد .

---

نماد شيميايي كه تمركز يون هاي هيدروژن در يك ماده ي معين را ، در محلول آب بازنمايي مي كند و سنجه ي استاندارد براي اسيدي يا قليايي ( بازي ) بودن آن ماده در مقياس 14 - 0 ( 0 به معناي بسيار اسيدي و 14 به معناي بسيار قليايي ) مي باشد و در حفاظت ، براي شناسايي كاغذ اسيدي ، مقواي اسيدي ، . . . به كار مي رود . ازآنجا كه « پ هاش » يك معيار لگاريتمي است ، هر واحد از مقياس ، يك فاكتور از 10 را بازنمايي مي كند ، كه 0/7 ( پ هاش آب خالص ) ، نقطه ي خنثي است .

---

كتاب يا منبعي درونخطي كه داروها ، تركيبات شيميايي ، و مواد زيست شناختي را فهرست مي كند و اطلاعاتي را درباره ي ويژگي ها و ساختار مولكولي ، كاربردهاي درماني ، مشتقات ، و گاهي فرمول هاي توليد ، و آزمون هايي براي تعيين هويت ، خلوص ، قدرت ، . . . آن ها ارائه مي كند .

---

كتابخانه اي كه اختصاصاً به تاريخچه ي تمبرهاي پستي و جمع آوري تمبر مي پردازد ، و مجموعه اي متشكل از كتاب ها و ادواري ها ، كاتالوگ هاي حراجي ، اسناد دولتي ، نقشه ها ، بريده چيني ها ، . . . درباره ي تمبرشناسي دارد .

---

گردآوري و مطالعه ي تمبرهاي پستي و مواد مربوط به آن ها - معمولاً به عنوان سرگرمي . نيز نگاه كنيد به : philatelic library

---

نگاه كنيد به : telephone directory

---

اثر ، نماد ، يا نويسه ي مكتوبي كه صدا ، هجا ، يا كلمه اي را كه در زباني بيان مي شود بازنمايي مي كند - در برابر « انديشه نگاشت » كه هدف ، ايده ، يا مفهومي را ( بدون بيان آواشناختي نام آن ) بازنمايي مي كند . الفباي لاتين مجموعه اي از آوانگاشت ها است .

---

صفحك گرد ، صاف و نازكي ( معمولاً از جنس وينيل ) كه بر يك يا هر دو طرف آن ، شيار چرخشي ممتدي كه صداها در آن ضبط مي شوند حك شده است . با گردش صفحك بر روي دستگاه پخش ( record player ) ، شيار مذكور باعث لرزش يك سوزنك مي شود و اين لرزش ، ضربات الكتريكي در يك كارتريج توليد مي كند كه مي توان با تقويت ، آن ها را به صدا تبديل كرد . رايج ترين سرعت پخش ، 33 دور در دقيقه است ، اما صفحك هاي 78 ، 45 ، و 66 دور در دقيقه نيز توليد مي شدند . صفحك هاي فشرده ي صوتي جاي صفحه هاي گرامافون را در بازار خرده فروشي مضبوطات صوتي گرفته اند؛ اما صفحه هاي دست دوم ، كه بعضي هايشان ارزش گردآوري دارند ، هنوز داراي بازار هستند . در كتابخانه ها ، صفحه هاي « وينيل » عمدتاً به خاطر ارزش آرشيوي حفاظت مي شوند . در « قواعد فهرستنويسي انگلو امريكن - ويراست 2 » واژه ي « ديسك صوتي » ( در ناحيه ي « توصيف ظاهري » ركورد كتابنگاشتي ) براي صفحه ي گرامافون به كار مي رود ، و كلمه ي « قياسي » به عنوان نوع ضبط ذكر مي شود . مترادف با : audiodisc gramophone record

---

دستگاهي كه براي گرفتن رونوشت هاي خشك نگاشتي از اسناد ( معمولاً به صورت سياه و سفيد ) در اكثر كتابخانه ها موجود است . بعضي از دستگاه هاي فتوكپي قادر به بزرگ يا كوچك كردن اندازه ي اصلي هستند . اكثر دستگاه هاي كپي با پول كار مي كنند و پرداخت بر اساس صفحه ، به صورت نقد يا به وسيله ي كارت اعتباري ( با قيمت هاي متفاوت ) انجام مي شود . دستگاه هاي فتوكپي پيشرفته ي موجود در فروشگاه ها قابليت كپي رنگي و گرفتن كپي هاي بزرگي كه بايد پس از انطباق ، به يكديگر اتصال يابند را دارند .

---

بازتوليد عكسي و درشتْ نمود از يك ماده ي چاپي يا گرافيكي ، كه ( معمولاً با فرايندي به نام « خشك نگاري » ) مستقيماً بر روي يك ورق كاغذ ( يا سطح ديگر ) به صورت سياه و سفيد توليد مي شود . دستگاه هاي فتوكپي براي گرفتن سخت نسخه از موادي كه نمي توان از محوطه ي كتابخانه بيرون برد ( كتاب هاي مرجع ، رزروهاي بسته ، ادواري ها ، . . . ) در اكثر كتابخانه ها مورد استفاده قرار مي گيرند . فتوكپي مشروط به مفاد « بهره گيري شرافتمندانه » ( از قانون حق تكثير در ايالات متحده ) مي باشد . نيز نگاه كنيد به : preservation photocopy به نسخه برداري عكسي از يك عكس موجود نيز اطلاق مي شود - در برابر چاپ المثني كه از نگاتيو واحد گرفته مي شود .

---