نگاه كنيد به : semantic relation

---

اگرچه ترتيب ظهور بخش ها از نظر يك ناشر با ناشر ديگر كمي تفاوت دارد ، اما اجزاي كتاب به ترتيب گردآوري ، معمولاً عبارت اند از : نيم عنوان ، عنوان فَروُست يا پيش لوحه ، صفحه ي عنوان ، مشخصات چاپخانه و تذكر حق تكثير ، اهدائيه ، برنگاشت ، فهرست مندرجات ، فهرست تصاوير ، فهرست جداول ، پيش سخن يا پيشگفتار ، تقدير و تشكر ، پيش مطالب ديگر ( فهرست مشاركت كنندگان ، فهرست كوته نوشت ها ، گاهشمار ، يادداشت مترجم ، . . . ) ، مقدمه ، غلطنامه ، نيم عنوان ، متن ، پيوست ها ، يادداشت ها ، واژه نامك ، كتابنگاشت ، نمايه ( ها ) ، پي نگاشت ، و فيپا ( اگر بر پشت صفحه ي عنوان نباشد ) . در بعضي از ويراست ها ، ديباچه و « تقدير و تشكر » ها ممكن است قبل از فهرست مندرجات بيايند ، و مشاركت كنندگان گاهي در مطلب پاياني فهرست شوند .

---

احتمال اين كه نسخه اي از يك شماره از يك ادواري ، توسط تعداد افرادي بيش تر از آن كه عملاً آن را از باجه ي روزنامه فروشي يا از طريق اشتراك خريداري كرده اند ، خوانده شود . بعضي از ناشران اين امر را توجيهي مي دانند براي اين كه در محاسبه ي قيمت اشتراك براي كتابخانه ها ، قيمتي بسيار بالاتر از نرخي را كه توسط مشتركان فردي پرداخت مي شود محاسبه كنند ( اين عمل به نام « قيمتگذاري متفاوت » شناخته مي شود ) . اگرچه سنجش « گذرپخش » دشوار است ، وقتي با گردش تركيب شود ، نشانه اي از شمار تقريبي خوانندگان به دست مي دهد .

---

نگاه كنيد به : passim

---

عبارت لاتين كه در نمايه بعد از يك « سرعنوان موضوعي » ، يا در پانوشت يا پي نوشت به دنبال عنوان اثر يا نام پديدآورنده چاپ مي شود و نشان مي دهد كه عبارت يا ارجاع به يك مفهوم يا ايده ، در سراسر فصل يا در كل اثر ، پخش و پراكنده شده و آن قدر مختصر يا آن قدر زياد است كه نمي توان ارجاع هاي تكي به آن صفحه ها داد . كوته نوشت : pass .

---

نگاه كنيد به : semantic relation

---

كلمه يا تركيبي مجاز از نويسه ها كه كاربر به منظور وروديابي به يك سامانه ي رايانه اي و دسترسي به منابع دلخواه ، بايد آن را وارد كند . گذرواژه ها معمولاً توسط سيستم عامل يا « سامانه ي مديريت داده پايگاه » مديريت مي شوند . از آنجا كه نرم افزار سيستم فقط درست بودن گذرواژه را ( و نه هويت شخصي را كه از آن استفاده مي كند ) مي تواند تأييد كند ، گذرواژه ها را بايد محرمانه نگاه داشت . در سيستمي كه طراحي خوبي داشته باشد ، گذرواژه ها بايد به منظور حفظ امنيت ، متناوباً توسط كاربر عوض شوند - برعكس ، « نام كاربري » معمولاً بدون تغيير مي ماند .

---

نوعي چسب كه براي به هم چسباندن مواد سبك وزن مثل كاغذ و زَربُرگ به كار مي رود ، و از نشاسته ي موجود در غلات ( مثل گندم يا برنج ) كه همراه با حرارت ، با آب ( و گاهي رزين يا زاج ) تركيب گرديده و سپس سرد شده ، ساخته مي شود . مقايسه كنيد با : glue

---

در صحافي كتاب ، به نصف يك آستر بدرقه ي دوبرگي اطلاق مي شود كه محكم به رويه ي داخلي يكي از صفحه هاي روكش يا جلد ، چسبانده مي شود و روي تودادگي را نيز مي پوشاند . املاي ديگر : pastedown

---

اصلاح يا افزايشي كه پس از چاپ شدن متن يك اثر تدارك مي شود تا بر روي صفحه ي حاوي خطا ، روي قطعه ي مربوط به خود ، يا بر صفحه ي مقابل آن ، قرار داده شود . مقايسه كنيد با : errata

---

در چاپ ، عبارت است از مرتب كردن چندين صفحه از نمونه هاي غلط گيري بر روي يك ورق بزرگ كاغذ ، تا حروفنگار بتواند متن ، تصاوير ، سرعنوان ها ، برنوشت ها ، و ديگر عناصر نسخه ي نهايي نشريه را در طرحي كه مشخصه هاي مورد نظر ناشر را برآورده سازد ، قرار دهد . مقايسه كنيد با : layout

---

ماده ي صحافي سفت و نسبتاً سبك وزني كه از لايه هاي كاغذ به هم چسبانده شده ، يا از لايه هاي نازك خمير چوب كه به هم چسبانده شده اند ، ساخته شده و در قرن پانزدهم به منظور جايگزيني صفحه هاي جلد چوبي در كتاب هاي قطع كوچك تا متوسط عرضه شد . در صحافي نوين كتاب ، نوع سنگيني از مقوا به نام « مقواي صحافي » وسيعاً در ويراست هاي سخت جلد مورد استفاده قرار مي گيرد .

---

در صحافي كتاب ، عبارت است از فرايند چسباندن يك نيمه از آستر بدرقه ي دوبرگي به رويه ي داخلي هر يك از صفحه هاي روكش يا جلد ، به صورتي كه روي تودادگي را نيز بپوشاند . در صحافي دستي ، اين مرحله ي نهايي است و بدنه ي كتاب ، قبلاً به جلد چسبانده شده؛ اما در صحافي پوسته اي ، آسترهاي بدرقه بدنه را به جلد متصل مي كنند . مقايسه كنيد با : gluing off

---

سند حقوقي كه از سوي دولت و در پاسخ به فرايند درخواست رسمي صادر مي شود و به موجب آن به مخترع يا سازنده ي يك محصول يا فرايند جديد ، حق انحصاري توليد ، استفاده و فروش آن براي مدت معيني اعطا مي شود . « اداره ي ثبت نوآوري ها » براي ارجاع هاي بعدي ، به اين سند يك « شماره ي ثبت پروانه ي نوآوري » ( patent number ) مي دهد . بيش تر كتابخانه هاي بزرگ مهندسي ، خدمات و داده پايگاه هاي كاوش در پروانه هاي ثبت نوآوري را ارائه مي كنند . مقايسه كنيد با : trademark نيز نگاه كنيد به : patent and trademark depository library

---

كتابخانه اي كه توسط « اداره ي نشان هاي بازرگاني و پروانه هاي ثبت نوآوري » ايالات متحده براي دريافت و انبارش نسخه هايي از پروانه هاي ثبت نوآوري و نشان هاي بازرگاني ، قراردادن آن ها به صورت رايگان در دسترس عموم مردم ، و اشاعه ي اطلاعات عمومي درباره ي نشان هاي بازرگاني و پروانه هاي ثبت نوآوري تعيين شده است . « برنامه ي كتابخانه هاي واسپارشي نشان هاي بازرگاني پروانه هاي ثبت نوآوري » كه به موجب نظامنامه ي فدرال در سال 1871 ايجاد شد ، به منظور زيرپوشش گرفتن بيش از 80 كتابخانه ( كه نيمي از آن ها كتابخانه هاي آكادميك هستند ، تقريباً همين تعداد كتابخانه ي عمومي ، يك كتابخانه ي ايالتي ، و يك كتابخانه ي ويژه كه مختص پژوهش مي باشد ) ، گسترش يافته .

---

مجموعه اي از ترسيمات و مشخصه هاي مربوط به پروانه هاي ثبت نوآوري ، كه بر اساس كشور و شماره ي ثبت ، نام ثبت كننده ، يا موضوع ، نمايه شده اند و معمولاً در « كتابخانه هاي واسپارشي نشان بازرگاني و پروانه ي ثبت نوآوري » نگهداري مي شوند .

---

نگاه كنيد به : patent

---

كتابنگاشت موضوعي كه براي هدايت كاربر در فرايند پژوهش درباره ي مقوله ي خاص ( يا در هر مقوله اي از حوزه يا رشته ي معين ) ، معمولاً به شيوه اي نظام مند و گام به گام ، و با استفاده از بهترين كشف افزارهايي كه كتابخانه در اختيار دارد ، طراحي شده است . رهياب ها ممكن است چاپي يا درونخطي باشند . نيز نگاه كنيد به : topical guide

---

هر كسي كه از منابع و خدمات كتابخانه استفاده مي كند ، و لزوماً يك امانت گيرنده ي ثبت شده نيست . مترادف با : user مقايسه كنيد با : client نيز نگاه كنيد به : patron ID patron record patron type problem patron همچنين ، شخصي كه به حمايت مالي از ايجاد ، نسخه برداري ، يا چاپ يك اثر اصلي كمك مي كند . در طول قرون هفدهم و شانزدهم كه مبلغ پرداختي توسط چاپچي ها/ ناشران بسيار ناچيز بود ، بسياري از نويسندگان بدون « حمايت » ( patronage ) افراد و مؤسسات ثروتمند ، امكان شكوفايي نداشتند . اين كه اثر حمايت شده ، به نشانه ي سپاسگذاري و به اميد حمايت مالي بيش تر ، رسماً به فرد حمايت كننده اهدا شود ، نامعمول نبود . در معناي عام تر ، هر شخص يا گروهي كه ( بخصوص با فراهم آوردن كمك هاي مالي لازم ) از فعاليت يا پروژه اي حمايت مي كند .

---

ابزاري كه كارمندان ميز گردش كتاب در يك كتابخانه به وسيله ي آن ، از ثبت شدگي مراجعه كننده اطمينان حاصل مي كنند . اين ابزار معمولاً كارت كتابخانه ي شخص ، كارت دانشجويي دانشجو ، نشان امنيتي ، يا شبيه به آن ها است . به عددي كه در بيش تر نظام هاي گردش كتابخانه اي براي شناسايي امانت گيرنده به كار مي رود نيز اطلاق مي شود . گاهي اين شماره ، همان شماره ي كارت كتابخانه است ، اما در كتابخانه هاي آكادميك ممكن است شماره ي شناسايي دانشجويي يا شماره ي تأمين اجتماعي باشد . در كتابخانه هاي ويژه ، شناسايي مراجعه كننده ممكن است به سامانه ي شناسايي كارمند كه توسط سازمان مادر مورد استفاده قرار مي گيرد مرتبط باشد . هر كتابخانه يا سيستم كتابخانه اي براي شناسايي مراجعه كننده ، شيوه ي خاص خود را اتخاذ مي كند . نيز نگاه كنيد به : patron record

---

ركورد محرمانه اي در سامانه ي گردش كتاب در كتابخانه ، كه حاوي داده هاي مرتبط با حساب يك امانت گيرنده ( اسم كامل ، نشاني محل سكونت ، شماره تلفن ، وسيله ي شناسايي مراجعه كننده ، نوع مراجعه كننده ، فقره هاي به امانت گرفته شده ، موارد بازداشتي ، جرايم پرداخت نشده ، . . . ) است . در سامانه هاي الكترونيكي گردش كتاب ، يكي از كاركنان مجاز كتابخانه با اسكن كردن باركد روي كارت كتابخانه ، يا با استفاده از صفحه كليد براي واردكردن نام مراجعه كننده يا شماره ي كارت كتابخانه به عنوان درونداد ، اجازه مي يابد به ركورد مراجعه كننده دسترسي پيدا كند . بعضي از فهرست هاي درونخطي به امانت گيرنده هاي ثبت شده نيز اجازه مي دهند پس از كسب مجوز ، ركورد مراجعات خودشان را مشاهده كنند . مترادف با : circulation record نيز نگاه كنيد به : blocked

---

در سامانه هاي گردش كتابخانه اي ، كدي است كه براي مشخص كردن گروه خاصي از امانت گيرندگان ، در « ركورد مراجعه كننده » وارد مي شود و در پيوند با نوع فقره ، آن « قاعده ي امانت » را كه در هنگام خارج شدن فقره بايد اِعمال شود تعيين مي كند . كتابخانه هاي آكادميك معمولاً از نظر نوع مراجعه كنندگان بين هيئت علمي ، دانشجو ، فارغ التحصيل و كارمند تفاوت قائل مي شوند . بيش تر كتابخانه هاي عمومي بين مراجعان غيرمقيم و مراجعاني كه در ناحيه ي زيرپوشش كتابخانه ساكن هستند ، و بين كاربران نوجوان و بزرگسال تمايز قائل مي شوند . در كتابخانه هاي ويژه ، نوع مراجعان ممكن است انعكاسي از رتبه بندي سلسله مراتبي حاكم در سازمان مادر ، سطوح مجاز امنيتي ، . . . باشند .

---

يك نام شخصي كه از « نام مادرزادي » پدر يا جد پدري دورتر ، و معمولاً با افزودن يك پيشوند ( مثل « پورعيسي » ) يا پسوند ( مثل « عيسي زاده » ) گرفته شده .

---

در بازاريابي ، عبارت است از صرف مبالغي كه برگشتي بيش تر از سرمايه گذاري داشته باشد . وقتي مبلغ برگشتي با سرمايه گذاري برابر باشد ، نتيجه را « سر به سر » ( break - even ) مي دانند .

---

فاصله ي زماني بين دفعاتي كه به كارمند پول پرداخت مي شود ، و بسته به نظام پرداخت حقوق توسط كارفرما ، معمولاً هفتگي ، دوهفتگي ، يا ماهانه است . ساعات كار انجام شده معمولاً در « كارنما » ( timesheet ) يي كه توسط كارمند امضا شده ، به بخش مالي گزارش مي شود .

---

تاريخي كه معمولاً بر روي برگه ي فاكتور فروشنده چاپ شده و تا آن تاريخ ، مبلغ صورتحساب بايد پرداخت شود و بعد از آن تاريخ ، آن مبلغ « معوقه » محسوب مي گردد و براي پرداخت هاي تأخيري نيز جريمه تعيين شود .

---

تلفني كه در يك مكان عمومي قرار دارد و هر كس مي تواند در برابر پرداخت پول نقد يا با كارت تلفن ، از آن استفاده كند . بيش تر كتابخانه هايي كه به روي عموم باز هستند به عنوان احترام به كاربران شان حداقل يك تلفن پولي فراهم مي كنند .

---

سياهه ي كارمنداني كه معمولاً به وسيله ي چك يا سپرده ي مستقيم و بر مبناي هفتگي ، دوهفتگي ، يا ماهانه ، از كارفرما حقوق و دستمزد دريافت مي كنند . ممكن است از كارمندان كتابخانه خواسته شود كه براي هر دوره ي پرداخت ، ساعت هاي كار انجام شده را كه در « كارنما » ( timesheet ) مشخص شده ، امضا كنند .

---

نگاه كنيد به : paperback

---

نگاه كنيد به : personal computer political correctness

---