واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 466
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
وضعيت كتاب سخت جلدي كه قيمت چاپ شده بر روي بالَك رويي روپوش آن ، بريده شده .
اثر انتشاراتي كه قيمت هاي كنوني دستنوشته ها و كتاب هاي كمياب ، و نيز كتاب هايي را كه ( معمولاً به خاطر ناموجودبودن ) نسبتاً كمياب هستند ، ارائه مي كند . اين اطلاعات معمولاً مبتني بر قيمت هايي است كه در حراجي هاي كتاب پرداخت شده ا ند ، يا در كاتالوگ هاي سوداكاران ، اعلام ( و درخواست ) شده اند .
نقطه اي در قيمتگذاري كه خريداران بالقوه ، ارزش كتاب يا فقره ي ديگر را پايين تر از آن مي دانند . در شرايط عادي ، در برابر چنين قيمتي مشتري تصميم خواهد گرفت كه خريد نكند ، يا خريد را تا پايين آمدن قيمت به تأخير بيندازد . در طرح هاي توافقي و سفارش هاي مستمر ، كتابخانه ممكن است حداكثر قيمتي را براي يك رده ي خاص اعلام كند كه قيمت هر فقره نبايد از آن بيش تر شود .
در مورد اثري كه توسط دو يا چند پديدآورنده ي همكار نوشته شده ، پديدآورنده اي است كه نامش اول از همه برروي « مأخذ اصلي اطلاعات » ظاهر مي شود و « شناسه ي اصلي » در فهرستنوسي كتابخانه اي ، به نام او ساخته مي شود . براي هر يك از پديدآورنده هاي ديگر ، « شناسه ي افزوده » ساخته مي شود .
مجله ي تخصصي كه به اشاعه ي نتايج پژوهش هاي بنيادين در حوزه ( ها ) يا رشته ( هاي ) زير پوشش مي پردازد .
يك حرف از الفباي رومي كه جزء فرازين يا فرودين ندارد ( z , x , w , v , u , s , r , o , n , m , e , c , a ) . نيز نگاه كنيد به : x - height
در دانشوري ، عبارت است از يك سند يا ركورد حاوي اطلاعات دست اول يا داده هاي اصيل درباره ي يك مقوله ، كه در آماده سازي يك اثر اشتقاقي به كار مي رود . منابع دست اول دستنوشته هاي اصلي ، مقاله هاي ادواري هايي كه يك فكر يا پژوهش بنيادين را گزارش مي دهند ، دفاتر خاطرات ، رويدادنامه ها ، نامه ها ، مجلات تخصصي ، عكس ها ، ترسيم ها ، پوسترها ، بريده قطعات فيلم ، اوراق نُت موسيقي ، سرودها ، مصاحبه ها ، اسناد دولتي ، ركوردهاي عمومي ، گزارش هاي شاهدان عيني ، بريده ي روزنامه ها ، . . . را شامل مي شوند . مقايسه كنيد با : secondary source tertiary source
در آرشيو ، عبارت است از ارزش ركوردها به دليل هدف ( ها ) و فعاليت هايي كه به خاطرشان ايجاد شده بوده اند . مقايسه كنيد با : secondary values
در اصل ، كتاب نيايش . بعدها ، به كتابي اطلاق مي شد كه براي خردسالان نوشته بود تا چگونگي خواندن و هجي كردن را به آن ها بياموزد . در اين معنا مترادف با : Dick and Jane book نيز نگاه كنيد به : abecedarium battledore horn book در معناي عام تر ، به هر كتابي كه اصول اوليه ي يك موضوع ، يا آموزش مقدماتي براي مبتديان را ارائه مي كند گفته مي شود .
princeps edition
نگاه كنيد به : first edition
انتقال تصوير يا متن مْرُكبي شده از قالب ها ، حروف چاپي ، يا لوح ها به يك ورق يا طاقه ي كاغذ ( يا سطح چاپي ديگر ) با اعمال فِشار . به نتيجه ي چنين فرايندي ( خواه يك رشته از نويسه ها برروي صفحه باشد يا يك صفحه ي كامل از متن و/ يا تصاوير ) نيز اطلاق مي شود . به عنوان واژه اي عام براي رسانه ي چاپي ( در برابر رسانه هاي غيرچاپي ) نيز به كار مي رود . نيز نگاه كنيد به : offprint preprint به نسخه اي از يك تصوير ( قاب شده يا بدون قاب ) كه در يك فرايند چاپي ايجاد شده باشد نيز اطلاق مي شود . « چاپ هنري » ( art print ) عبارت است از انتقال اصل يك طرح ، كليشه ي چوپي ، حكاكي ، گراور ، چاپ سنگي ، يا عكس از كليشه اي كه توسط هنرمند ساخته شده به رسانه ي چاپي . كليشه هايي كه از كليشه ي واحد ساخته مي شوند ممكن است كيفيت متفاوت داشته باشند . در عكاسي ، نسخه اي از عكس كه از نگاتيو بر روي كاغذ ايجاد مي شود . در فيلمبرداري ، نسخه اي كه از داستان بر روي فيلم ايجاد مي شود .
در ريزفيلم ، نگاتيو نسل دوم كه مستقيماً از نگاتيو مادر ساخته مي شود و براي ساخت « نسخه هاي خدمات » از آن استفاده مي شود . مادرچاپ معمولاً در مكاني جداگانه تحت شرايط كنترل شده نگهداري مي شود .
شخصي يا شركتي كه كتاب ، جزوه ، ادواري ، يا سند ديگري را چاپ مي كند ، و با « ناشر » كه فقره را منتشر مي كند و « كتابفروش » كه آن را براي فروش ارائه مي كند تفاوت دارد . در كتاب هاي چاپي قديمي ، چاپچي و ناشر اغلب يكسان بودند ، اما در توليد نوين كتاب ، كاركرد اين دو تقريباً هميشه توسط بنگاه هاي جداگانه انجام مي شوند . به وسيله ي الكترونيكي يا مكانيكي كه نسخه هاي چاپي از يك سند توليد مي كند ( ازجمله وسايل جانبي رايانه كه براي توليد برونداد سخت نسخه طراحي شده اند ) نيز اطلاق مي شود . رايج ترين انواع چاپگرهاي رايانه اي عبارت اند از چاپگرهاي ليزري ، چاپگرهاي نقطه ماتريسي ، و چاپگرهاي جوهرافشان .
نگارش دستنوشت يك اثر ، كه به عنوان مدلي براي تنظيم حروف مورد استفاده در ويراست چاپي به كار مي رود . بقاي چنين نسخه هايي بعيد است ، اما وقتي به شكل مناسب تأييد اصالت شوند ، براي محققاني كه به نقد و كتابنگاري متني مشغول هستند ، بسيار جالب خواهند بود .
تزئينات چاپي گرافيكي كوچكي به شكل گل يا قطعه اي از شاخ و برگ ، كه با تكرارش مي توان يك خط حاشيه اي تزييني را روي صفحه يا ورق شكل داد . مترادف با : fleuron floret
مطلب ماشين شده اي كه چاپچي براي افزودن ريزه كاري هاي تزييني به متن از آن استفاده مي كند؛ مانند اسليمي ، حاشيه ( ساده و پرنقش و نگار ) ، گل ، سرآذين ، خط ، . . . .
توليد نسخه هاي همانند از مواد گرافيكي يا مكتوب ، به وسيله ي دستگاه چاپ يا وسيله ي مكانيكي ديگر . چاپ در نيمه ي قرن پانزدهم در آلمان با اختراع حروف متحرك توسط « يوهان گوتنبرگ » آغاز شد و به سرعت در سراسر اروپا رواج يافت و جاي كتاب هاي دستنوشته را كه رسانه ي اصلي ارتباط مكتوب بودند ، گرفت . مقايسه كنيد با : reprography xerography نيز نگاه كنيد به : letterpress offset typography American Printing History Association به همه ي نسخه هاي يك كتاب يا اثر انتشاراتي ديگر كه در زمان واحد و در يك شمارگان چاپ شده اند نيز اطلاق مي شود . يك نسخه از چاپ اول از ويراست اولِ اثر ، نسبت به نسخه اي از چاپ بعدي ( اگر وضعيت قابل رقابت داشته باشد ) براي كلكسيونرهاي كتاب معمولاً ارزش بيش تري دارد . به هنر حرفنويسي دستي ( كه هدف از ساخت آن ها ، القاي شباهت به حروف چاپي بوده ) نيز اطلاق مي شود .
دستگاهي كه براي توليد نقش از لوح يا قالب مْرُكّبي شده ( يا از حروف چاپي ) بر روي كاغذ يا سطح چاپي ديگر طراحي شده . دستگاه نوين چاپ در « ماينز » ( آلمان ) در حدود سال 1456 توسط « يوهان گوتنبرگ » اختراع شد ، كه اولين اثر انتشاراتي اش يك انجيل 42 خطي معروف به « انجيل گوتنبرگ » بود . اختراع وي به سرعت در سراسر قاره ي اروپا و جزاير بريتانيا گسترش يافت و در دهه ي 1480 به طور كامل تثبيت شد . اين اختراع ، مالكيت كتاب ها را براي افرادي كه قبلاً استطاعت تهيه ي مواد خواندني دستنويسي شده را نداشتند امكانپذير مي كرد . نيز نگاه كنيد به : chase forme letterpress offset
متن ، تصوير ، يا داده هايي ديگر از يك فايل رايانه اي كه به صورت برونداد ، و با استفاده از وسيله اي جانبي به نام چاپگر ، بر روي كاغذ يا سطح چاپي ديگر چاپ مي شود . مقايسه كنيد با : hard copy
prior publication
اثري كه پس از انتشاريافتن ، معمولاً در شكلي متفاوت ، به يك ناشر تحويل داده مي شود؛ مثل مقاله اي كه ابتدا در يك مجله ي تخصصي منتشر شده ، و بعد به عنوان فصلي از يك كتاب ، توسط پديدآورنده تحويل مي شود . اين كه آيا رساله ها و پايان نامه هاي الكترونيكي « انتشار قبلي » به شمار مي آيند يا نه ، موضوعي است كه اكنون مورد بحث مي باشد . خط مشي يك شركت انتشاراتي در ارتباط با « انتشار قبلي » معمولاً در رهنمودهايي كه براي مشاركت كنندگان مي دهد بيان مي شود .
prison library
نگاه كنيد به : correctional library
حق فرد ( يا گروه ) براي حفظ اطلاعات زندگي حرفه اي و شخصي از فاش شدن ، بويژه فاش شدن براي دولت و بنگاه هاي تجاري ، و آزادي از نظارت مگر در مواردي كه قانون مجاز بداند . در « اصول اخلاقي انجمن كتابخانه هاي امريكا » ، كتابداران و كاركنان كتابخانه به « حفظ حق هر كاربر كتابخانه در محرمانگي و رازداري از نظر اطلاعاتي كه جستجو كرده يا دريافت داشته اند يا منابعي كه به آن ها مراجعه كرده اند ، امانت گرفته اند ، درخواست كرده يا انتقال داده اند » تشويق مي شوند . بسياري از كتابخانه ها در ايالات متحده ، به عنوان خط مشي ، تصميم گرفته اند كه ركوردهاي گردش مربوط به موادي را كه توسط كاربران بازگردانده شده اند ، نگهداري نكنند تا مانع سوءاستفاده از چنين اطلاعاتي شوند . نيز نگاه كنيد به : information law
كتابخانه اي ( با هر اندازه ) كه با منابع مالي عمومي پشتيباني نمي شود - بخصوص كتابخانه اي كه براي استفاده ي شخصي ، تحت مالكيت يك فرد يا خانواده قرار دارد ، يا يك باشگاه ، شركت ، يا مؤسسه ي خصوصي مالك آن است . از نظر تاريخي ، مجموعه هاي خصوصي بزرگ ، هسته ي بسياري از كتابخانه هاي آكادميك ، پژوهشي ، و ملي بوده اند .
يك مؤسسه ي كوچك چاپ كه اغلب توسط يك نفر اداره مي شود و به دلخواه مالك ، ويراست هاي محدود را عرضه مي كند . نتايج كار معمولاً كيفيت خوبي دارند و وقتي براي فروش عرضه مي شوند ، ممكن است از طريق كانال هاي تجاري مرسوم توزيع نشوند . مقايسه كنيد با : vanity publisher
privately illustrated
نگاه كنيد به : extra - illustrated
privately printed
در بازار كتاب هاي قديمي ، به آثاري گفته مي شود كه چاپ شده اند اما براي فروش به عموم مردم عرضه نشده ، و معمولاً فقط براي توزيع خصوصي در نظر گرفته شده اند . اين واژه به انتشاراتي كه توسط يك ناشر خصوصي منتشر مي شوند نيز اطلاق مي گردد . اين گونه آثار معمولاً وقتي مورد توجه عمومي قرار مي گيرند كه براي فروش در حراجي كتاب عرضه مي شوند .
انعقاد قرارداد براي خدمات كتابخانه اي طبق يك توافق ، كه كنترل بر تدوين خط مشي ها و مديريت مجموعه ها و خدمات را از بخش دولتي به بخش خصوصي ( معمولاً به نهادي بيروني كه بر مبناي سودآوري كار مي كند ) منتقل مي كند . مقايسه كنيد با : outsourcing
problem novel
نگاه كنيد به : roman a these
كاربري كه رفتارش كاركرد عادي كتابخانه را مختل مي كند؛ مثلاً شخصي كه كارهايش ( خيره شدن ، مزاحمت ، صحبت با تلفن همراه ) ديگران را آزار مي دهد ، رفتار ناهنجار ( مزاحمت هاي روحي و رواني ، تأثير مواد مخدر يا الكل ، . . . ) از خود نشان مي دهد ، به كارهاي غيرقانوني ( تخريب ، سرقت ، يا جرايم جنسي ) مي پردازد ، يا از كتابخانه براي اهدافي جز مطالعه و خواندن ( معاشرت ، اغوا ، خوابيدن ، استحمام ) استفاده مي كند . بيش تر كتابخانه هاي بزرگ تر در ايالات متحده براي جلوگيري از سرقت ، سيستم هاي امنيتي نصب كرده اند . كتابخانه هاي عمومي كه با مراجعه كنندگان مشكل ساز دائمي مواجه هستند ممكن است نگهبان امنيتي استخدام كنند تا در ساعاتي كه كتابخانه باز است از محوطه مراقبت كند . كتابخانه هاي آكادميك معمولاً در صورت نياز با پليس پرديس تماس مي گيرند . نيز نگاه كنيد به : pyro - patron
proc .
نگاه كنيد به : proceedings