واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 154
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
OPL
نگاه كنيد به : one - person library
OPP
نگاه كنيد به : out of print at present
در چاپ ، نقطه اي كمي بالاتر از مركز رياضي يك صفحه ، كه چشم انسان آن را مركز صفحه مي شمارد . در آراستمان صفحه ، حروفنگار با طراحي پيرامون مركز بصري - به جاي مركز رياضي ، چشم را فريب مي دهد . همين قاعده در طراحي صفحات وب براي نمايشگرهاي رايانه اي نيز مصداق دارد .
فرايندي كه در طي آن ، نويسه هاي تايپ شده يا چاپي بر روي يك صفحه ، به شكل الكترونيكي اسكن و تحليل مي شوند و اگر بنا بر شكل ظاهريشان قابل شناسايي تشخيص داده شوند ، به كُد نويسه ي رقومي ( كه قابليت پردازش به وسيله ي رايانه را دارد ) تبديل مي شوند . « اُسي آر » موجب حذف يك فرايند وقتگير ، يعني واردكردن دوباره ي اطلاعات موجود در نسخه ي چاپي مي شود ، ولي اگر نسخه ي اسكن شده ناقص باشد يا حاوي « نشانه هاي زير و زبري » يا نويسه هاي غيرقابل تشخيص باشد ، ممكن است نتيجه ي كار ، پيش بيني ناپذير باشد .
رسانه ي ذخيره ي با تراكم بالا كه از يك ديسك با پوشش مخصوص تشكيل مي شود . داده ها به شكل حفره هاي كوچكي كه با استفاده از ليزر بر روي سطح ديسك ايجاد مي شوند ، كدگذاري و ضبط مي گردند . در خواندن اطلاعات ضبط شده ، ابزاري مورد استفاده قرار مي گيرد كه پرتو ليزري را كه از سطح حفره دار صفحك بازتابيده شده ، مي گيرد و آن را به وسيله ي يك ريزپردازنده به سيگنال هاي رقومي يا قياسي تبديل مي كند . صفحك هاي نوري ، ديسك هاي فشرده ، سي دي رام ها ، و دي وي دي ها را شامل مي شوند . مترادف با : laser disk
كابل باريك و انعطاف پذيري حاوي دسته اي از الياف بسيار نازك ، بسيار شفاف ، و لوله مانند شيشه اي كه از دي اكسيد سيليكن خالص ساخته مي شود و براي انتقال اطلاعات كدبندي شده در قالب ضربان ( =پالس ) هاي نور ليزر با سرعت بسيار بالا ( ميلياردها بيت در ثانيه ) از طريق بازتابش دروني ، ساخته شده است . شركت هاي تلفن سريعاً در حال ارتقاي زيرساختار و انتقال از سيم هاي مسي به كابل هاي فيبر نوري هستند . مزاياي فيبر نوري بر كابل هم محور و كابل زوج تاب در باندپهناي بالا ، پايين بودن ميزان تضعيف سيگنال ها ، و وزن سبك تر آن است كه انتقال داده ها در قالب رقومي را با سرعت بسيار بالا ، از يك رايانه به رايانه ي ديگر ( در شبكه اي همچون اينترنت ) امكانپذير مي كند .
optical scanner
نگاه كنيد به : scanner
در حروفچيني ، عبارت است از مهارت در تنظيم فاصله ي بين هر يك از نويسه ها در يك سطر از حروف بزرگ ، به منظور ايجاد اين تصوير بصري كه فاصله گذاري بين حروف ، همه با هم برابر است . اين امر مستلزم نزديك تركردن برخي از تركيب هاي حرفي ، در مقايسه با برخي از تركيب هاي ديگر است .
مزيت ناشي از خريد حقوق يك كتاب يا دستنوشت از مالك حق تكثير براي هدفي بخصوص ( مثل حق تنظيم يك رمان يا داستان كوتاه به منظور اجراي صحنه اي يا سينمايي از آن ) ، كه معمولاً براي يك دوره ي زماني ثابت ( كه در قالب يك توافق الزام آور حقوقي مشخص مي شود ) ، و در مقابل نوعي مابه ازاء ، اعطا مي شود . نيز نگاه كنيد به : subsidiary rights در رايانش ، عبارت است از انتخاب ( هاي ) موجود در برابر كاربر كه در قالب گزينه اي از يك گزين فهرست ، يك كليد ، يا يك آيكون در « نوار ابزار » يا پنجره ي محيط رابط گرافيكي ، يا به شكل پيوند فرامتني ، در صفحه ي وب گنجانده مي شود .
optional ( O )
فيلد يا زيرفيلدي از ركورد مارك كه در آن ، فهرستنويس مي تواند داده ها را بنا به اختيار و نظر خود وارد كند ، و ضرورتي ندارد كه از استانداردهاي درونداد « اُسي ال سي » ( كه به يك سطح فهرستنويسي بخصوص مربوط مي شوند ) تبعيت كند . مقايسه كنيد با : mandatory required if applicable readily available
كلمه ي لاتين به معناي « يك اثر » . در عام ترين معنا ، هر اثر يا نگارش خلاقانه . در موسيقي ، اين واژه معمولاً با يك « شماره ي اثر » كه به وسيله ي آهنگساز يا ناشر به يكي از چندين اثر ( يا به مجموعه اي از آثار كه به لحاظ شكل يا رسانه وجه اشتراك دارند ) تخصيص يافته ، دنبال مي شود . اين شماره ، جاي اثر را در توالي نگارش يا انتشار اثر نشان مي دهد . كوته نوشت : op . جمع : opera opuses نيز نگاه كنيد به : magnum opus opuscule
شماره اي كه به وسيله ي آهنگساز يا ناشر به يكي از چندين اثر موسيقايي ، يا به مجموعه اي از آثار كه به لحاظ شكل يا رسانه با هم وجه اشتراك دارند اختصاص داده مي شود تا جاي آن اثر را در توالي نگارش يا انتشار آثار نشان دهد . اين شماره معمولاً در عنوان و پس از كوته نوشت op . مي آيد .
كتاب يا رساله اي در اندازه ي كوچك . نيز به يك اثر موسيقايي يا نگارش ادبي كم اهميت گفته مي شود . از اين نظر ، مقايسه كنيد با : magnum opus نيز نگاه كنيد به : opus
opuses
نگاه كنيد به : opus
OR
نگاه كنيد به : logical sum
مضبوط صوتي ( يا بازنويسي ) يك مصاحبه با شخصي كه خاطرات و دريافت هايي كه از رويدادهاي تاريخي دارد ، به عنوان يك ركورد شفاهي براي پژوهش هاي آتي ، ارزشمند است . نيز به يك اثر تاريخي مبتني بر داده هاي شفاهاً گردآمده ( كه غالباً در آرشيوها و مجموعه هاي ويژه نگهداري مي شوند ) نيز گفته مي شود .
پارتيتورهاي كامل يك اثر موسيقايي كه براي اركستر تصنيف شده ، و قطعات مربوط به هر ساز در آن آمده است .
واژه اي كه در صورتحساب مورد استفاده قرار مي گيرد تا نشان دهد كه سفارش براي يك كتاب يا فقره ي ديگر ( معمولاً به اين دليل كه ديگر نسخه اي از آن كتاب موجود نيست ) از سوي فروشنده فسخ شده . مقايسه كنيد با : back order نيز نگاه كنيد به : out of print
order of precedence
نگاه كنيد به : precedence order
در فراهم آوري ، به ركوردي گفته مي شود كه در زمان سفارش يك فقره ايجاد ، و به ركورد كتابنگاشتي الصاق مي شود و حاوي اطلاعات مورد نياز براي طي كردن روند سفارش ( نام انتخاب كننده ، مبلغ بودجه ، كارگزار ، تاريخ سفارش ، مبلغ برآوردشده ، شماره ي سفارش خريد ، تاريخ وصول ، يادداشت هاي مربوط به حمل ، تاريخ فهرستنويسي ، و ديگر مشخصات مربوط به فقره ) مي باشد . پس از وصول و آماده سازي فقره ، ركورد سفارش نهايتاً از بين مي رود . مقايسه كنيد با : item record
organizational culture
ارزش ها ، انتظارات ، و رسوم غالب در يك مؤسسه يا سازمان ، كه غالباً ناگفته و ماندگار هستند . پيشرفت در چنين سازمان يا مؤسسه اي ممكن است بسته به حساسيت در مورد اين گونه هنجارها باشد .
orig .
نگاه كنيد به : original
در ادبيات ، اثري به همان شكل كه به وسيله ي پديدآورنده نگاشته شده ، يا با واژه هاي خود پديدآورنده ثبت و ضبط شده . در هنر ، اثر خاتمه يافته به همان شكلي كه به وسيله ي هنرمند به اتمام رسيده و آماده ي بازتوليد است . در علوم ، مطالعه اي كه در مواردي بااستفاده از يك روش شناسي يا طرح پژوهشي جديد ، مولـّد نتايجي مي شود كه هرگز پيش از آن گزارش نشده بوده . در بازنگري ، به « سند مأخذ » كه نخستين نسخه از روي آن توليد مي شود ( و در برخي موارد به خود نسخه ي نخستين ) اطلاق مي شود . در معناي عام تر ، چيز تازه و جديدي كه از روي مدل قبلي ( يا موجود ) نسخه برداري نشده يا مبتني بر آن نيست . كوته نوشت : orig .
اصطلاحي كه در بازار كتاب هاي قديمي به كار مي رود و اشاره به كتابي دارد كه داراي همان صحافيي است كه اول بار با آن منتشر شده و اگر كتاب ، كهنه باشد ، ممكن است نشانه هاي روشن فرسودگي را بر خود داشته باشند . نيز نگاه كنيد به : rebinding
آماده كردن ركورد كتابنگاشتي براي يك فقره ، بدون كمك گرفتن از ركورد فهرستي كه مربوط به همان ويراست ، و از قبل موجود بوده . فهرستنويس بنيادي نسبت به فهرستنويسي استنساخي ، براي فهرستنويس وقتگيرتر است .
اصلي در آرشيو كه به موجب آن ، ركوردها بايد به همان توالي رايج در زمان كاربرد فعال آن ها ، باقي بمانند ، مگر اين كه با بررسي هايي معلوم شود كه توالي قبلي ، به قدري نابسامان است كه بازيابي اسناد را ناممكن ( و نه دشوار ) مي كند . در حالتي كه ترتيب اصلي اسناد حفظ مي شود ، روابط موجود ميان آن ها نيز حفظ مي گردد و بدين ترتيب ، آماده سازي كشف افزارها آسان تر مي شود . ترتيب اصلي داراي « ارزش استشهادي » نيز هست .
واژه ي توصيفي كه در فهرستنويسي كتابخانه اي به معناي آن است كه نسخه اي از يك اثر ، نخستين بار در قالب بخش هايي منتشر گرديده كه با پرهيز از صحافي مجدد ، شكل اوليه ي آن ها حفظ شده .
نسخه ي خطي يا سند چاپي به شكل درازناي به هم پيوسته اي از پاپيروس ، كاغذپوست ، يا كاغذ كه متناسب با ستون هاي متن ، به شكل آكاردئون مانند روي هم تا خورده و اثر مذكور را به صفحاتي تقسيم كرده . اين صفحات معمولاً با تكه نخي كه از سوراخ هاي ايجادشده در تاي عطف گذرانده مي شد ( با يا بدون جلدهاي بنددار ) به هم بسته مي شدند . مقايسه كنيد با : zig - zag book
ornament
نگاه كنيد به : printer's ornament
ornamental endpaper
نگاه كنيد به : doublure